Soŋǧy kezderı qoǧamdaǧy eŋ maŋyzdy jaŋalyqtyŋ bırı talgoda zorlanǧan äiel taǧdyry. Bırden ıske köşeiık. Oqiǧa qalai bolyp edı özı? Japa şeguşı jalǧyzdan jalǧyz jolauşylar vagonyndaǧy jeke bölmede otyrady. Sol sätte kökten tüskendei belgısız azamat kelıp, äieldı jynystyq qatynasqa itermeleidı, dūrysy kädımgıdei qoǧamdyq orynda zorlaidy. Oǧan äiel eşkımdı kömekke şaqyrmaidy, aiqaiǧa baspaidy. Aiqailai salsa, poiyzdaǧy jüzdegen adamnyŋ bırı jetıp keler edı. Soǧan qaraǧanda qarsylyq körsetpedı me dep te oilap qalasyn. Jä, būl jäi ǧana oi ǧoi. Eŋ soraqysy, bırınşısınen keiın ekınşısı ıske köşedı. Tüsıngen janǧa būl Teŋızdegı arab pen qazaq qyzynyŋ oqiǧasynan da auyr dünie.
İä, ekı bırdei erkektıŋ astynda qalǧan jolauşy äieldıŋ jai-küiı jaqsy bolmauy kerek. Qūdai betın ary qylsyn ärine, bıraq būndai oqiǧadan keiın ar-ūiatyn jalau etken kez kelgen näzık jandy ädette ömırmen bırjola qoştasady. Iаki auyr küizelıstı bastan keşıp, esınen adasyp qalady. Nemese "qaisar" äielderdıŋ qatarynan bolsa, qasqaiǧan küiı ıstı soŋyna deiın jetkızıp, qos bırdei opasyzdy kem degende 10 jylǧa toǧytuǧa äreket etetın edı. Qarapaiym bazarşy emes, qoǧamnyŋ ziialy azamatşasy, bıldei bır ǧylym doktory bolǧan soŋ osy ärekettı zorlyq-zombylyq körgen äielden el bolyp, jūrt bolyp janymyzdy salyp küttık. Ökınışke orai, kütken ümıtımız aqtalmady. Qos bırdei jäbır körsetuşı ekı jarym-aq jyldy arqalap, tairaŋdap kete bardy. Al zorlanǧan äieldıŋ auruhanada ekı-aq kün jatyp, qaşyp ketkenı taǧy da senımge selkeu tüsırdı. Jaraidy, zorlyq körgen azamatşaǧa älgıler qomaqty qarajat ūsyndy, al äiel ony qaltaǧa basyp alyp, üiınde jatyr delık. Bıraq uyz ar, ör namys üşın, bükıl qazaq qyzdarynyŋ ürkek ūiaty üşın ıstı soŋyna deiın jetkızıp, ekeuıne pälen jyl arqalatsa, moraldy şyǧyn dep köpteu aqşa öndırıp aluǧa bolatyn edı. Osy jerde jäbırlenuşınıŋ "esepteuışı" dūrys ıstemei qalypty, ä?! Jo, joq bız äieldı kınälaudan aulaqpyz. Tek bır maŋyzdy dünienıŋ şetın şyǧarǧymyz kelıp tūr. Osydan üş ai būryn, bükıl poiyz bıtken jinalystan köz aşpai, özektı mäselenı qaita-qaita qozǧap, ülken süzgıden ötkızıptı. Jolserıkterdı äbden şarşatqan būl jinalys joǧarydaǧy "jynys" mäselesıne tıkelei qatysty eken. Mäsele: er adam men äiel adamdardyŋ poiyzdary bölek boluy turaly. Osy künge deiın "bölek poiyz" mäselesı qanşa aitsan da aqylǧa qonymsyz, sanaǧa nanymsyz bolyp körıngen. Estıgen adamnyŋ külkısı kelerlıktei edı. Äitkenmen soŋǧy bolǧan "poiyzdaǧy zorlyq" oqiǧasy äiel adamdar men erlerdıŋ bölek jatqany dūrys ekenın "ädemı" däleldep berdı. Osy oraida oiǧa byltyrǧy mysqylǧa ainalǧan "avtokreslo" mäselesı de erıksız oralady. Ony qaita qajap qaitemız, äiteuır şeşımı balalar avtokreslosy kürt qymbattap, tapşy zatqa ainalǧanmen aiaqtalǧan. Avtokreslonyŋ sara jolymen kele jatqan, poiyzdaǧy zorlyq mäselesınıŋ soŋy joldyŋ u-dai qymbattauyna apara jatqandai. Demek poiyzdaǧy zorlyq - poiyz salasyndaǧy bır biznesmennıŋ oidan şyǧarǧan ertegısı ǧana sekıldı. Sebebı tırşılık üşın kürestıŋ, bäsekelestıktıŋ qyzǧan şaǧynda osyndai qoǧamda şu tuǧyzyp, jobandy jüzege asyryp tūrmasan da bolmaidy. Kütıŋızder, halaiyq! Taǧy bır qymbatşylyqtyŋ salqyn lebın sezgelı tūrmyz.
Aqgül AIDARBEKOVA "Adyrna" ūlttyq portaly
