Halyqaralyq kinologiialyq federasiianyŋ (FCI) Bas komitetı qazaq tazysyn («Kazakh Tazy») resmi türde it tūqymy dep ädepkı (aldyn ala) tanu turaly şeşım qabyldady, Qazaqstanǧa tazy tūqymynyŋ iesı degen märtebe berıldı.
Būl şeşım – qazaqy tazy tūqymyn halyqaralyq deŋgeide tolyq tanu iaǧni moiyndau aldyndaǧy negızgı ärı soŋǧy kezeŋ.
«Bügın sızderdıŋ elderıŋız üşın de, bız üşın de tarihi kün. FCI Standarttau jönındegı komissiiasy men FCI Ǧylymi komissiiasy ūzaq räsımderden keiın Bas komitetke osy tūqymdy tırkeudı ūsyndy. Qūttyqtaimyn! Aldaǧy uaqytta sızderdı 10 jylǧa sozylatyn jūmys kütıp tūr. Osy uaqyt ışınde itterdıŋ densaulyǧyna köptegen testıler jasalyp, jaŋadan tuǧan tazy küşıkterınıŋ statistikasy jürgızıledı, būl derekter FCI Ǧylymi komissiiasy üşın qajet. İtterdıŋ densaulyǧy men jai-küiı qazırgı taŋda öte maŋyzdy mäselelerdıŋ bırı. FCI Qazaqstandaǧy tazy tūqymynyŋ jüielı damuyn baqylap otyrady», dedı FCI prezidentı Tamaş Iаkkel.
Esterıŋızge sala keteiık, qazaqy it tūqymdaryn saqtau, sondai-aq olardy halyqaralyq deŋgeide tanytu mäselesı Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ tapsyrmasy boiynşa 2022 jyldan bastap QR Prezidentı Is basqarmasynyŋ qarauyna alynǧan bolatyn. Ökılettı organ retınde Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı belgılengen.
Ötken 2 jyl ışınde osy baǧytta eleulı jūmys atqaryldy: tiıstı zaŋdarǧa özgerıster engızıldı, tazy standarty bekıtıldı, ǧylymi zertteuler jasalyp, asyl tūqymdy itterdıŋ baiqaulary men körmeler ötkızıldı.
İt tūqymyn Halyqaralyq kinologiialyq federasiianyŋ (FCI) tolyqqandy müşesı sanalatyn Ūlttyq kinologiialyq ūiymdar arqyly ǧana tırketuge bolady.
2023 jyldyŋ tamyzynda Qazaqstan kinologtary odaǧy Halyqaralyq kinologiialyq federasiianyŋ barlyq talaptaryn oryndap, onyŋ tolyqqandy müşelıgıne qabyldandy. Söitıp özınıŋ ūlttyq it tūqymdaryn jariialau qūqyǧyna ie boldy.
«Bız «Kazakh Tazy» derbes tūqymyn tanytu üşın Halyqaralyq kinologiialyq federasiianyŋ (FCI) barlyq talaptaryn oryndadyq. Sonyŋ ışınde elımızdıŋ ärtürlı aimaqtarynda asyl tūqymdy itterdı keŋ auqymdy tekseru jürgızıldı. İtter maŋyzdy genetikalyq zertteuler qamtylǧan Keşendı medisinalyq tekseruden öttı, sonyŋ arqasynda qazaqy tazynyŋ bıregeilıgın aiqyndaityn būltartpas aiǧaqtar ūsyndyq. Tarihi zertteulerde 4 myŋ jyldan astam tarihy bar it tūqymynyŋ şyǧu tegı men damuy tolyq qamtylyp, «qazaqy tazy» tūqymynyŋ atauy tüpkılıktı bekıtıldı. Arnaiy monotūqymdy itter körmesın ūiymdastyryp, FCI-dyŋ Standarttau jäne ǧylym komissiiasynyŋ müşelerı tazy tūqymyna jatatyn 100 ittı zertteuıne mümkındık tuǧyzdyq. Osy eŋbektıŋ nätijelerı negızınde bügın FCI Bas komitetınıŋ bırauyzdan qabyldaǧan şeşımımen qazaq tazysy resmi türde älemdık deŋgeide tanyldy.
Tazy – bızdıŋ mädenietımız ben tarihymyzdyŋ ajyramas bölıgı, sondyqtan bız ūlttyq it tūqymyn saqtau ärı nasihattau üşın bar küşımızdı saluymyz kerek. Būl kün şejırede tarihi kün retınde qalatynyna senımdımız», - dedı Qazaqstan kinologtary odaǧynyŋ prezidentı Bauyrjan Serıkqali.
