" Dümşe molla el būzar"- degendı qazaq baiaǧyda aitqan. Sol dümşeler älı bar eken. Tıptı köp pe deimın. Öitkenı äleumettık jelılerde meşıtte, medresede uaǧyz aityp jatqan molla- imamdardyŋ videolaryn jiı körıp qalamyz. Köbı QMDB - ynyŋ sarabynan ötkender. Iаǧni dıni basqarmanyŋ ökılderı.
Al endı osylar jamaǧatqa ne aityp jür degenge keler bolsaq. Aitylyp jürgen daǧuattarynyŋ köbısı tek ölımge, qabyr azabyna, ondaǧy perıştelerdıŋ sūraǧyna, tozaqtyŋ qorqynyşty suretıne, künälardyŋ türlerıne, o düneienıŋ azabyna qatysty bolyp keledı.
Osynda bır jas imam jamaǧatqa " ölgende senıŋ būl düniedegı abyroi- ataǧyŋ, alǧan marapatyŋ, oqyǧan bılımıŋ tükke keregı joq" dep kesıp aitty. Jaraidy. Onysyna kelıselık. Ölgesın bır boqsyŋ. Ol " danyşpannyŋ" negızgı aitpaǧy mynau boldy: " oqu- bılım ızdeme, bakalavr- magistraturada oqyma, ǧylymmen ainalyspa, Qūdaiǧa onyŋ tükke keregı joq, qabırdegı üş sūraqqa daiyn bolsaŋ boldy. Osymen tamam". Būl imamsymaq tas qaraŋǧy nadan eken. Öz nadandyǧymen özge jūrtty nadandyqqa şaqyryp otyr. Äuelı osy sözımen islamnyŋ özıne qaişy kelıp otyr.
" Qytaidan bolsa da ılım- ǧylym ızde", " O düniede menıŋ qatarymda oqyǧandar tūrady"- degen Hadister bar emes pe edı? İslam bılımdı, ǧylymdy joqqa şyǧarmaǧan. Qysqasy älgı mollanyŋ aituynşa qabırdege üş sūraqqa ǧana daiyn bolsaŋ boldy eken. Osyndailarǧa ilanatyn, senetın, bas şūlǧityn qazaq barşylyq. Özı nadan özgenı de nadan dep oilaidy- au. Dıni sauaty az, düniege közqarasy tolyq qalyptaspaǧan jastardy nadandyqqa, öresızdıkke, bılımsızdıkke, üreilı psihikaǧa, qorqynyşty bolmysqa qarai tartyp jatyr.
Siriiaǧa "jūmaq" ızdep ketkenderdıŋ köbı sauatsyzdar ekenı belgılı. Rasynda qazır dın, onyŋ ainalasyndaǧylar turaly bırdeŋe aitu qauıptı bolyp kettı. Auzyŋdy aşyrmaidy. Öre türegeledı. Senı neşe saqqa jügırtedı. Mäsele dınde emes, mäsele şala sauatty dümşelerde bolyp tūr. QMDB osyndai uaǧyzşylardy nege baiqamaidy? Älde olardyŋ da deŋgeiı osyndai ma? Uaǧyzdyŋ da uaǧyzy bar. İslamnyŋ ahlaq ılım turaly aitylsa söz basqa ǧoi. Osyndai mollalarǧa, dıni dogmalyq ekspansiiaǧa tyiym kerek! " Jaqsynyŋ aty, ǧalymnyŋ haty ölmeidı'- degen qazaqtyŋ ataly sözı qaida qaldy?
Erbolat BAIаTŪLY
"Adyrna" ūlttyq portaly
