2023 jyly jürgızılgen zertteulernätijesı boiynşa elımızde 200 myŋnan astam adam qūmar oiyndarǧa tartylǧan. Onyŋ ışınde jastardyŋ ülesı aitarlyqtai joǧary. Virtualdy jäne oflain kazinolar men bukmekerlık keŋseler adamdardyŋ psihologiiasyn tereŋ zerttep, olardyŋ nazaryn tolyqtai audaryp aldy. Oiynşy özın toqtata almai, şynaiy ömırdıŋ maŋyzdy jaqtaryn ūmytyp, virtualdy älemge täueldı bolyp qalady. Būl tek jeke adamnyŋ ǧana emes, onyŋ otbasyna da, ainalasyna da ülken problema tuǧyzady.
Ludomaniianyŋ basty belgılerı – oiynǧa degen baqylaudy joǧaltu, «endı ǧana jeŋıske jetemın» degen ümıtpen oiyndy jalǧastyra beru jäne qarjylyq şyǧyndarǧa qaramastan toqtamau. Oiynnyŋ şyrmauyna tüsken adam özınıŋ jaǧdaiynyŋ auyrlyǧyn tüsınse de, toqtauǧa küşı jetpei qalady. Būl tek qarjylyq şyǧyndarǧa ǧana emes, psihologiialyq küizelıske, tıptı otbasyndaǧy janjaldarǧa äkeledı.
Qarjylyq auyrtpalyq – ludomaniianyŋ eŋ eleulı saldarynyŋ bırı. Qūmar oiyndarǧa täueldı adam qarjysyn baqylaudy tolyqtai joǧaltyp, ülken qaryzdarǧa belşesınen batyp ketedı. "Kelesı joly ūtamyn" degen ümıtpen soŋǧy aqşasyn salyp, qaryzǧa batyp, nesielerın qaitara almai qalady. Osylaişa, qarjylyq daǧdarys otbasynyŋ äl-auqatyn tömendetıp, ömır süru sapasyn naşarlatady.
Psihologiialyq tūrǧyda ludomaniia adamnyŋ psihikasyn älsıretedı. Qūmar oiyndarǧa täueldı adamdardyŋ köpşılıgı özın kınälı sezınıp, ışkı jan düniesınde küizelıs pen mazasyzdyqty sezınedı. Būl psihologiialyq jaǧdai olardyŋ özın-özı baǧalauyn tömendetıp, jalǧyzdyqqa, depressiiaǧa, tıptı suisidtık oilarǧa äkeluı mümkın. Būl täueldılık psihologiialyq jäne medisinalyq tūrǧydan ūzaq ärı kürdelı emdeudı talap etedı.
Qazaqstanda ludomaniiaǧa qarsy küres endı-endı qolǧa alynyp keledı. Qūmar oiyn biznesıne qatysty zaŋnamalar küşeitılıp, jasöspırımderdıŋ qūmar oiyndarǧa qatysuyna qataŋ tyiym salynuda. Alaida, būl mäselenı tek zaŋnamalyq tūrǧyda şeşu jetkılıksız. Eŋ bastysy – är adamnyŋ özınıŋ jauapkerşılıgı men erık-jıgerın paidalanyp, būl täueldılıkten aryluǧa ūmtyluy qajet. Ludomaniiaǧa tap bolǧan adamdar mamandarǧa jügınıp, psihologiialyq qoldau aludan qaşpauy kerek.
Qoǧamdyq deŋgeide būl mäselenı aşyq talqylau jäne qūmar oiyndardyŋ saldary turaly aqparattandyru jūmystaryn küşeitu maŋyzdy. Qūmar oiyndarǧa qarsy arnaiy reabilitasiialyq ortalyqtar men psihologiialyq qoldau körsetu qyzmetterı artyp keledı. Bıraq būl şaralar jetkılıksız. Ärbır adam qūmar oiyndardyŋ öz ömırıne qandai qauıp töndıretının tüsınıp, aldyn alu şaralaryn özı qolǧa alǧany jön.
Qūmar oiyndardan aulaq bolu – şynaiy ömırdegı jetıstık pen tynyştyqqa jetudıŋ basty joly. Ludomaniiaǧa tüsken adamdar tek uaqyt pen qarjysyn joǧaltpaidy, olar öz bolaşaǧyna da qauıp töndıredı. Qoǧamnyŋ ärbır müşesı osy ziiandy ädetten bas tartyp, öz ömırıne jauapkerşılıkpen qarap, şynaiy baqyt pen tūraqtylyqty ızdeuı kerek
