Qazaq pen jylqy – egız ūǧym. Qazaq jylqy tektes, jylqy mınezdes halyq dep jatatynymyz taǧy bar. Rasynda da, qazekeŋ de jylqy malyndai alys ketse, kısınesıp, jaqyn jürse, tebısıp ǧūmyr keşedı eken-au.
Al endı osy qazaqtai attyŋ qūlaǧynda oinaityn ūlt jer betınde joq. Sodan bolar, ūlttyq sport dese, köz aldymyzǧa şabandoz ben kökparşynyŋ elesteitını. At üstındegı kökparşynyŋ ädıs-täsılın bırde-bır sportşy jasai ala ma eken? Äi, qaidam. At üstındegı qazaq kökparşylarynyŋ qimylyn körgen Europa Kentavrdy körgendei tamsandy. Sol älemdı taŋǧaldyrǧan ūlttyq oiyndarymyzdy öz elınde «maŋdaidan sipamaitynyn» törtkül dünie qaidan tüsınsın.
Köktem şyǧa kerekulık şabandozdar da qyzu daiyndyqqa kırısıp kettı. Alda respublikalyq doda kütıp tūr. Qys boiy atqa taqymy timegen kökparşylardyŋ taqymdary da bos ekenı körer közge körınıp-aq tūr. Ünemı daiyndyqty qajet etetın būl sport türımen ainalysatyndardyŋ şekesınıŋ şylqyp tūrǧany da şamaly.
Arnūr SARİN, Qaiyrbaev atyndaǧy Pavlodar oblystyq ūlttyq-halyqtyq sport mektebınıŋ bapkerı:
– Kökpar dep aiǧailaityndar köp. Bır aitylady da qalady. Soǧan qoldau berıp, kömektesse ǧoi. Bızge kelem deuşıler köp bolǧanymen, at jaǧy, saiman jetıspeidı. At qoranyŋ özı standartqa jatpaidy.
Biyl el qazynasynan qazaqtyŋ ūlttyq oiyndaryn damytyp, qoldau üşın 30 million teŋge bölınıptı. Al ūlttyq önerıne oŋ qabaǧymen qaraityn Oŋtüstık Qazaqstan oblysy öz kökparşylary men şabandozdaryna 300 million teŋge bölgen. Būl degenıŋız, on ese köp. Juyrda Elbasy öz Joldauynda būqarany jappai sportqa tartudy tapsyrǧany belgılı. Mysaly, Japoniiada mekteptegı dene şynyqtyru pänınıŋ ornyna dziudo sabaǧy ötkızıledı eken. «Nelıkten bız de sol japondar qūsap, kökpardy olimpiadalyq sport türıne engızbeske» degen saual kökeide tūrǧany anyq.
Qambarbek MŪSABEKOV, QR sport jäne turizm ministrlıgınıŋ Sport komitetınıŋ bas mamany:
– Menıŋ bıluımşe, bızdıŋ basşylar osy baǧytta kelıssözder jürgızıp, ter tögıp jür. Al şyntuaityna kelsek, olimpiadalyq sport türıne enu üşın, aldymen älemdık arenada abyroi jinauymyz qajet.
Bügıngı taŋda elımızde ūlttyq sport oiyndaryn nasihattap, ter tögıp jürgen 120 myŋǧa juyq qazaqstandyq azamat bar eken.Täube. Desek te, ippodrom jäne saiys ötkızetın ǧimarattar saluǧa kelgende qarjy jetıspeidı deidı mamandar. Mäselen, respublikada asyl tūqymdy jylqy baptaityn jalǧyz zauyt bar eken. Onyŋ özı – Qostanaida. Bıletınderdıŋ pıkırınşe, ūlttyq jylqy sportyna qomaqty qarjy qūimaiynşa, ıs ılgerı baspaityn körınedı.
Nabidulla KİKEBAEV, «Qazaq tūlpary» jylqy zauytynyŋ basşysy:
– Osy salany bır damytyp alsaq, qarjylyq jaǧynan özın-özı-aq alyp ketedı. Batys elderınıŋ täjıribesı körsetkendei, totalizatorda oinaityn adamdar osymen ǧana ömır süredı. Būl – tolaǧai tabys ärı täp-täuır nasihat.
Byltyr ūlttyq sportty jandandyru maqsatynda Pavlodar pedagogikalyq institutynda ūlttyq sport bölımı aşylǧan bolatyn. Mūnda toǧyzqūmalaqtan bastap, kökparǧa deiıngı ūlttyq sport türlerınıŋ barlyǧy qamtylǧan. Jaŋa rektor Janmyrza Nūrmaǧambetovtıŋ bastauymen aşylǧan su jaŋa bölım, atqūmar qazaq balasyn osydan bylai diplommen qamtamasyz etpek. Bügıngı taŋda respublikalyq dodalarda oblys namysyn qorǧap jürgen ūlttyq sport komandalarynyŋ negızın osy institut studentterı qūraidy. Qazaqstanda bäige men kökpardy käsıp etıp, näpaqa tauyp jürgender barşylyq. Al el Ükımetı osy salany öz qamqorlyǧyna alsa, bolaşaqta salǧan tiyndary teŋge bolyp qaitatyny anyq. Äzırşe bölıngen qarjy tūrmaq, tiynnyŋ syldyry da estılmeidı. Al ūlttyq sport ūltjandy azamattardyŋ arqasynda ǧana ölmestıŋ künın körıp kele jatqanyn köbı bıle bermeidı… Bırınşıden, qarjy qol bailau bolsa, ekınşıden, osy jarystardy ötkızetın ippodromdar joqtyŋ qasy. Qala tūrǧyndarynyŋ süiıktı orny bolǧan, alaman bäigeler ötken ippodromdy zaŋsyz jer telımı dep jauyp tyndy. Daiyn tūrǧan keşendı jauyp tastaǧan şeneunıkterdıŋ sendıruınşe, ippodromǧa qarasty jer telımı sonau 2000 jyly zaŋsyz berılgen. Qysqy manejdı aitasyz, jazǧy standartty denı dūrys ippodrom taba almai otyrǧan oblys qūramasynan joǧary biıkterdı dämetudıŋ özı äbestık-au. Sonda ūlan-baitaq jerımızde ūlttyq oiynymyzdy ūlyqtau üşın ūltaraqtai jerdıŋ tabylmaǧany ma?..
Oŋǧar QABDEN, Pavlodar oblysy. “Alaş ainasy”
