Psihoaktivtı zattarǧa täueldılık — būl qazırgı uaqytta älemde keŋ taralǧan mäselelerdıŋ bırı. Ol tek jeke tūlǧanyŋ ǧana emes, bükıl qoǧamnyŋ densaulyǧyna jäne äl-auqatyna qauıp töndıredı. Psihoaktivtı zattarǧa täueldılık adamnyŋ fizikalyq, psihologiialyq jäne äleumettık jaǧdaiyna terıs äser etedı. Būl jaǧdaidyŋ äleumettık jäne jeke saldary asa kürdelı bolyp keledı, öitkenı täueldılık adamdy ǧana emes, onyŋ otbasyn, jūmysyn jäne qoǧamdy da būzady.
Qoǧamdyq saldary
Psihoaktivtı zattarǧa täueldılıktıŋ qoǧamǧa tigızetın ziiany öte zor. Bırınşıden, täueldılık jūmys ornynan bosatyluǧa, qylmys jasauǧa jäne jalpy äleumettık ortanyŋ naşarlauyna alyp keledı. Qazaqstandaǧy 2022 jylǧy statistikaǧa säikes, eldegı jūmyssyzdyq deŋgeiı men qylmys deŋgeiınıŋ artuy esırtkı jäne alkogolge täueldı adamdar sanynyŋ köbeiıp kele jatqandyǧyn körsetedı. Mysaly, soŋǧy 5 jylda esırtkıge täueldılıkpen tırkelgen adamdar sany 30%-ke artqan. Sonymen qatar, psihoaktivtı zattarǧa täueldılıkten zardap şekken adamdar äleumettık beiımdelu problemalaryna ūşyrap, qoǧamnan oqşaulanady. Ekınşı jaǧynan, psihoaktivtı zattarǧa täueldılık densaulyq saqtau jüiesıne jüktemenı arttyrady. Būl aurulardyŋ aldyn alu jäne emdeu üşın qosymşa resurstar men qarjy qajet. Äleumettık qyzmetter men reabilitasiialyq ortalyqtarǧa sūranys ösıp keledı, bıraq olardyŋ sany men mümkındıkterı qazırgı zaman talabyna sai kelmeidı.Jeke saldary
Psihoaktivtı zattarǧa täueldılık adamǧa tereŋ psihologiialyq jäne fizikalyq ziian keltıredı. Täueldı adamdar köbınese jūmysqa qabıletsız, qarjylyq daǧdarysqa ūşyraǧan, otbasyndaǧy qatynastardy būzǧan, türlı aurularǧa şaldyqqan jaǧdaiǧa tüsedı. Qazaqstanda esırtkıge täueldılık köbınese jastar arasynda taraluda. Ärbır onynşy jasöspırım psihoaktivtı zattar qoldanudy bastaidy, al olardyŋ 70%-ı osy tūsta qarjylyq jäne äleumettık qiyndyqtarǧa tap bolady. Būl aurular tek jeke adamdy ǧana emes, onyŋ otbasyn, dostarymen qarym-qatynasyn da būzady. Psihoaktivtı zattarǧa täueldılık qoǧamdyq jäne jeke ömırde terıs özgerısterge äkeledı. Ol äleumettık qaqtyǧystardy, qylmystardy jäne densaulyq mäselelerın tudyrady. Täueldılıkpen küresudıŋ joly — būl keşendı şaralar, sonyŋ ışınde medisinalyq, psihologiialyq jäne äleumettık qoldau körsetu. Täueldılıktı aldyn alu üşın qoǧamdyq tüsınık qalyptastyru jäne qoǧamda psihologiialyq kömek körsetu mümkındıkterın arttyru maŋyzdy.
