”Aq jol” Demokratiialyq partiiasynyŋ töraǧasy Azat Peruaşev Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ bügıngı Ükımet otyrysynda söilegen sözıne pıkır bıldırdı.
Deputattyŋ aituynşa, ükımet otyrysynda ekonomikalyq kün tärtıbındegı mäseleler barynşa keŋ auqymy qozǧaldy.
“Naqty olqylyqtardy synaumen qatar qol jetkızgen nätijelerge laiyqty baǧa berılıp, auqymdy ılgerıleuge serpın bolǧan osy sözderdıŋ jalpy pozitivtı auanyn erekşe atap ötken jön.
Mäselen, Memleket basşysy öŋdeu önerkäsıbınıŋ 6% ösımın qamtamasyz etuge mümkındık bergen İnvestisiialyq ştabtyŋ jūmysyn atap öttı; elektrondyq Ükımet pen elektrondyq memlekettık qyzmetterdıŋ jetıstıkterın baǧalady; 2024 jylǧy rekordtyq önım jäne auyl şaruaşylyǧyndaǧy tūraqty ösu jäne t.b.
Prezident tapsyrmalarynyŋ ışınde «Aq jol» dempartiiasy üşın eŋ maŋyzdysy dep investisiialyq ahualdy jaqsartu men şekten tys biurokratiiany joiu şaralaryn qabyldau talabyn atauǧa bolady.Atap aitqanda, şeteldık jäne otandyq investorlar üşın jeŋıldık pen qorǧau şarasynyŋ qosymşa jiyntyǧyn ūsynu.
Memleket basşysy ırı öndırıstık jobalardy ıske qosudy zaŋsyz şyǧarylǧan aktivterdı qaitarumen ündestıru qajettıgın atap öttı. Eger kleptokrattardan qaitarylǧan milliardtardy tek äleumettık jobalarǧa ǧana emes, sonymen bırge ekonomikaǧa investisiia türınde jūmsau turaly aitatyn bolsaq, būl ekonomikanyŋ öndırıstık qalybyn keŋeituge jäne biudjet kırısterın bırjaqty emes, tūraqty negızde qaita qūruǧa mümkındık beretın maŋyzdy faktor bolar edı”, dedı Azat Peruaşev.Sondai-aq, ol Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ ärbır bolaşaǧy bar orta käsıporynmen bırge jūmys josparyn jasau turaly bastamasyn öte maŋyzdy dep sanaitynyn aitty.
“Ekonomika qūrylymynda, onyŋ ışınde qolaily salyq şarttaryn ızdeu arqyly käsıporyndardyŋ jasandy türde bölşektenuı saldarynan orta biznestıŋ ülesı kürt tömendedı. Osy oraida, qazırgı zamanǧy tehnologiialardy engızudı de, biudjetke tiımdılıktı de däiektı türde körsetıp otyrǧan orta biznes: mäselen, Joǧarǧy esep palatasynyŋ mälımetı boiynşa, keiıngı üş jylda käsıpkerlık subektılerı arasyndaǧy jeke käsıpkerlerdıŋ ülesı 63-ten 82%-ǧa deiın össe, orta biznestıŋ ülesı 1,3%-ǧa deiın tömendedı.
Būl rette orta biznesten tüsetın salyq tüsımderı jalpy ışkı önım 3%-na deiın östı, būl orta biznestıŋ joǧary tiımdılıgın körsetedı.
Sondyqtan alǧa qoiylǧan mındet ekonomika men biudjet üşın, al ūzaq merzımdı perspektivada – ekonomika qūrylymyn dūrys özgertu üşın jūmys ısteitını sözsız.
Prezident Q.Toqaevtyŋ Önımdı bölu turaly kelısımderdıŋ (ÖBK) merzımın ūzartqan kezde olardyŋ şarttaryn qaita qarau turaly tapsyrmasyn, jalpy alǧanda, tarihi dep ataǧan dūrys, sebebı, ol Täuelsızdıktıŋ alǧaşqy jyldarynda Qazaqstan būlyŋǧyr ärı dauly şarttarmen şeteldık investorlardy tartqan kezeŋdı aiaqtap otyr.Būl qadam - ädılettılıktı qalpyna keltıru ǧana emes, öz aumaǧyndaǧy jer men qazba bailyqtardyŋ zaŋdy iesı retındegı halqymyzdyŋ ūlttyq müddesın tübegeilı ılgerıletu”, dedı deputat.
Azat Peruaşev «Aq jol» fraksiiasy 2022 jylǧy 22 mausymda Konstitusiia boiynşa referendum ötıp, jer men jer qoinauy halyqqa tiesılı ekendıgı turaly norma engızılgennen keiın bırden Ükımetke ÖBK şarttaryn aşu jäne qaita qarau qajettıgı turaly deputattyq saual joldaǧanyn eske saldy.
“Ükimetke tarif saiasatynyŋ jaŋa standartyn äzirleu jönindegi tapsyrmalardyŋ ekonomikany yryqtandyru baǧytyna qisyndy türde säikes keledı. Memleket jetımder men kedeilerdı qoldauy kerek, bıraq jalpy qoǧam naryqtyq ekonomikada ömır süruı qajet. Prezidenttıŋ resurstardy, onyŋ ışınde sudy ünemdep tūtynu mädenietın atap ötuı kezdeisoq emes.
Q.Toqaev talaptarynyŋ maŋyzdy şegı – sifrlyq qūraldar men jasandy intellekttı keŋınen qoldanu. Mūndai mındetter qūrylys, logistika, ūlttyq kompaniialar, memlekettık basqaru jäne t.b. salalar boiynşa qoiyldy. Memleket basşysy oqiǧalardy boljap otyrǧandai körınuı mümkın, bıraq onyŋ rölı de sonda – Qazaqstandy jalpy örkeniettık üderısterge tartu, memlekettık apparat pen biznestı ozyq ülgıler men tehnologiialarǧa baǧyttau. Ekınşı AES salu jäne atom energetikasyn damytudyŋ ūzaq merzımdı josparyn äzırleu turaly ūsynysqa keletın bolsaq, AES referendumyna daiyndyq kezeŋınde otandyq önerkäsıpşılermen energiia tapşylyǧy mäselelerın talqylau men köptegen kezdesu būl salany jeke nysan retınde emes, tūtas sala retınde damytu qajettılıgın körsetkenın rastaimyn. Atalmyş tapsyrma bırınşı AES qūrylysyn basyp ozǧanymen, būl uaqyt pen tehnologiianyŋ talaby. Prezident Q.Toqaevtyŋ salyq jäne biudjet salasyndaǧy jaǧdaiǧa, sondai-aq memlekettık organdar özderınıŋ biudjettık erejelerı men kovenanttaryn (atap aitqanda, Ūlttyq qordan qarjy alu jäne syrtqy qaryzdardy tartu) jüielı türde būzatyn biudjettık tärtıptıŋ tömendıgı turaly alaŋdauşylyǧyn tolyq qoldaimyz, "Aq jol" fraksiiasy biudjettı qarau kezınde būǧan ünemı nazar audarady.Däl osy būzuşylyqtar bızdıŋ ükımettıŋ esepterımen jäne jobalaryna kelıspeuımızge jiı sebep bolady”, dedı ol.
Aituynşa, būl salany tärtıpke keltırıp, Prezident talap etıp otyrǧan biudjettık tärtıptı qataŋ saqtau memleket qarjysyn ūtymdy jūmsap, biudjet tapşylyǧyn eŋseruge alyp keluı tiıs.
”Sondai-aq, Memleket basşysynyŋ infliasiiany tejeudıŋ eskırgen ädısın, Ükımet pen Ūlttyq banktıŋ ekonomikalyq saiasatyn tyǧyz üilestıru qajettıgıne qatysty pıkırıne de kelısemız. «Aq jol» fraksiiasy osyndai yqpaldastyq turaly deputattyq saualdy tura bır apta būryn joldaǧan.
Käsıpkerlıktı qoldau şaralarynyŋ ışınde Qasym-Jomart Kemelūly ekonomikanyŋ draiverlerınıŋ bırı retındegı şynaiy sektordy nesielendırudıŋ maŋyzdylyǧyn atap öttı. Būl rette ol mäselenıŋ negızgı kedergısı – kepılzattyŋ jetıspeuşılıgın de atap öttı.Memleket basşysynyŋ bankterdıŋ, korporasiialardyŋ, ortalyq jäne jergılıktı bilık organdarynyŋ jyl saiynǧy jarnalary esebınen nesielerdı kepıldendıru qūraldaryn keŋeitu, sondai-aq, kepıldık qoryn qūru jönındegı bastamasy öte qyzyq. Auyl şaruaşylyǧynda nesielık serıktestıkterdıŋ täjıribesı bar, onyŋ keibırı onşa tabysty emes. Ekınşı jaǧynan, jergılıktı äkımdıkterdıŋ qatysuymen «Damu» qory arqyly nesiege kepıldık beru, kerısınşe, jaqsy nätije körsettı.
Memleket basşysy jandy jerı men ony şeşu joldaryn körsettı. Ony mūqiiat pysyqtau qajet, eger sättı bolsa, ekonomikaǧa investisiialaudaǧy taǧy bır jüielı kedergı kemidı;
Sondai-aq, Ükımettıŋ QQS-ty 20%-ǧa deiın köteru jäne QQS qoldanu şegın jylyna 78-den 15 mln.teŋgege deiın tömendetu turaly ūsynysyn da elemei ötuge bolmaidy. Otandyq önerkäsıpşıler men öndıruşılerdıŋ müddesın qorǧaityn «Aq jol» fraksiiasy būl ūsynyspen daulasatyny sözsız.Prezident Q.Toqaev «Ūlttyq qordan transfertterdı qysqartu jäne onyŋ jinaqtau funksiiasyn küşeitu» boiynşa basym mındetterdı belgılei otyryp, salyq reformasy qajettıgın qoldady. Sondai-aq, 2024 jyldyŋ 7 aqpanynda ötken Ükımettıŋ otyrysynda ol «Qazaqstanda basqaşa mänge ie bolǧan QQS-tyŋ özın reformalau qajet» dep aitqan edı.
Sondyqtan, QQS boiynşa pıkırtalas salyq reformasynyŋ barlyq negızgı mäselelerın talqylauǧa bastau beruı kerek dep oilaimyn”, dedı Azat Peruaşev.
