Tūmar (ǧūryp). Adamǧa, malǧa tūmar taǧu erteden kele jatqan dästürlı ädet. Ol köbınese adamǧa (äsırese jas balaǧa), malǧa közdıŋ sūǧynan, tıldıŋ uynan saqtasyn dep taǧylady. Ony oqyǧan moldalar, işandar, emşıler dūǧalap beredı. Tūmardy moiynǧa, bas kiımge, kiım jaǧasyna taǧady.
Tūmar köz timesın dep jüirık atqa, jaŋa tuǧan botaǧa, qūlynǧa, süttı bie men siyrǧa da taǧylady. Mūndai ädep – ǧūryp el arasynda älı de bar jäne odan keler ziian joq ekenın jūrt bıluı kerek.
Tılımızde tūmar türlerıne bailanysty qalyptasqan mynadai ataular bar:
Jastyq tūmar – törtbūryşty tüstı metaldan jasalǧan körkemdık būiym.
Qiyq tūmar – sändıkke moiynǧa taǧylatyn jyltyrauyq zattardan ısteletın tūmar.
Laǧyl tūmar – laǧyl taspen bezelgen tūmar.
Sırkelı qoltyq tūmar – betıne sırkelep örnek salynǧan tūmar.
Altyn tūmar – kümıs betıne altyn jalatqan, altynmen äşekeilengen tūmar.
Tūmarşa – asyl tasty kümısten jasalǧan, moiynǧa taǧylatyn äşekeidı köbınese qyzdar taqqan.
Tıllä tūmar – altynmen aptalǧan tūmardyŋ bır türı (R.Şoibekov).
Mūnymen bırge tūmardyŋ üş būryşty nemese qiyqşalap jaqsy, qymbat matadan, bylǧarydan jasalatyn türlerı de bolady.
