Tuńǵysh "ury". Serik "Golova"

10757
Adyrna.kz Telegram

Toqsanynshy jyldary zaman toqyrap, qoǵamnyń basy men aıaǵyn aıyra almaı qalǵan shaq bolatyn. Quqyq qorǵaý organdary "baıtal túgil bas qaıǵy" bolǵan kezeńde memlekettiń qaýipsizdigi men ishki bazarǵa, syrtqy qarym-qatynasqa  bilekti de júrekti  jigitter jaýap berdi. Jurttyń sharýasy men ulttyń múddesin sol jigitter sheship júrdi.

Sol kezde qylmys áleminiń serkeleri Qazaqstanǵa osy jigitter arqyly shyǵatyn. Solardyń qatarynda TMD kóleminde tanymal Serik "Golova" da boldy. Qazaqstannan tuńǵysh "vor v zakone" bolyp saılanǵan Serik "Golova" kim edi?

Jamanaev Serik Halykovıch- Qazaqstannan shyqqan alǵashqy ury, tanymal qylmysker, el arasynda «Serik golova» dep aty shyqqan.

1965 jyldyń 21-qańtarynda Almaty oblysy Jambyl aýdany Fabrıchnyı aýylynda dúnıege kelgen. Serik óziniń alǵashqy jazasyn 1982 jyly kórshisiniń zatyn urlaǵany úshin óteıdi.  Jambyl aýdandyq soty 17 jasar balaǵa aýyr úkim shyǵaryp, 3 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrady.  1985 jyly qamaýdan shyqqan Serik arada bir jyl ótken soń «asa aýyr dene jaraqatyn keltirgeni úshin» 10 jylǵa sottalady.

Seriktiń qylmys álemindegi «seriktesi»- Aleksandr Klaýzer. Olar Stepnogorsktaǵy túzetý mekemesinde jazalaryn birge ótegen degen málimet bar.  Ekinshi márte túrmege qamalǵan ýaqyt- «Serik golovanyń» qylmystyq ómiri úshin jańa qadam, úlken ýnıversıtet boldy.

Ár istiń sheshimin tez taýyp, múddelesteriniń arasynda bedelge ıe bolǵan ol- laqap atyn da osy kezde alady. 1986 jylǵy qamaýdan  1996 jyly bosap shyǵyp, Sochı qalasynda qylmys álemindegi úlken marapat "ury" bolyp saılanady.  Onyń bedeliniń artýyna reseılik qylmystyq toptyń jetekshisi Mıhas kómektesti. Al, Mıhastiń ózin sol zamanda asa iri 40 qylmysker qoldaǵan desedi. Keıbir málimetter boıynsha, sol jyldyń maýsym aıynda kavkazdyq qylmys áleminiń "avtorıtetteri" urlyq zańyn buzǵany úshin «golovanyń» bıligin moıyndamaıdy. Oǵan deıin qazaqstandyq serilerdi reseılik qylmyskerler qorǵap, qamtamasyz etken. Al, shyn máninde eldegi qylmystyq álemniń jetekshileri urlyq zańyna baǵynbaı, óz aldyna bólek qımyl jasaıdy. Seriktiń «bıliginen» keıin nasha taratýdyń negizgi joly dep Almaty, Jambyl, Ońtústik Qazaqstan oblystary sanaldy.

1998 jyldan bastap qazaqstandyq quqyq qorǵaý organdary Serikti ustaýǵa shyndap kiristi. Osy jyldyń naýryzy men tamyzynda ony esirtki tasymaly men taratýyna qatysty sottaıdy. Degenmen, oryn alǵan qylmysty sot tarapy dáleldeı almaıdy. Dál osy sebeppen 2000 jyly Almaty polıııasy Jamanaevtyń paltosynan geroın taýyp alyp, qylmystyq is qozǵaıdy. Naqty dálelderdiń bolǵanyna qaramastan, aıypker bostandyqqa shyǵady. Munyń sebebi- kýágerdiń bolmaýy jáne Almaty qalasy Jetisý aýdandyq soty Baqytjan Shoshyqbaevtyń málimdegenindeı «Sot isin júrgizý barysynda úshinshi taraptyń bolǵany anyqtaldy. Olardyń árqaısysyna jalǵan aqparat úshin 400 teńge tólenipti. Isti qaıta qaraı otyryp, zańnamalyq quqyqtardyń buzylý sebebinen sottalýshy Jamanevty sot aqtady».
90-jyldardyń aıaǵynda ásirese eldiń ońtústik aýmaǵynda Serik Jamanaev asa úlken bedelge ıe boldy. Organdardyń málimetinshe, bul bedeldiń artynda 70-ten asa qarýlanǵan top ókilderi turdy. Memleket ishinde júrgizilgen barlyq kólik tasymaldary osy toptyń qaraýynda bolǵany da jasyryn emes.

2002 jyldyń 17-maýsymynda «Suńqar» arnaıy jasaǵy Almaty oblysy Uzynaǵash qalasynda Serik Jamanaev pen áriptesi Erlan Jomartovty ustady. Tutqyndaýdyń negizgi sebebi- esirtki tasymaly men qarý-jaraqtyń saqtalýy boldy. Tárkileý barysynda Serikten nashanyń birneshe túri, al Erlannyń kóliginen 29 oǵymen qatar saqtalǵan Kalashnıkov avtomaty tabylady. Almaty qalalyq uıymdasqan qylmysqa qarsy kúres bólimi Seriktiń Tarazdan Uzynaǵashqa  qylmys áleminiń serkelerimen kezdesip, jıyn ótkizý úshin arnaıy kelgendigin anyqtap, jergilikti bazar alańynda qylmyskerdi qolǵa túsirdi.

Bir suhbatynda QAJ komıtetiniń tóraǵasy Petr Posmakov: «Qazaqstanda zań boıynsha urylar bar. Solardyń biri - Golova laqap atymen atalǵan Serik Jamanaev  jaqynda óz ataǵynan bas tartyp, sottalýshylarmen  profılaktıkalyq  jumys keńesiniń quramyna kirdi ... Ol bul týraly aryz jazdy. Ákimshiliktiń barlyq talaptaryn oryndaýǵa mindettendi, óziniń otbasyly ekenin esine aldy ».

Olar óz kezeginde Serikti túrmege jiberýge narazylyq bildirgenderin aıtty. «Bostandyqta, sodan keıin tergeý ızolıatorynda bolǵanda, Golova bizdiń mekemelerge paraqshalar jiberip, úgit-nasıhat júrgizip, ákimshilikke qarsy turýǵa tyrysty», - dedi Posmakov suhbatynda.

Sondyqtan, "Golovany" syndyrý túbegeıli mańyzdy boldy: birinshiden, kolonııalardy tynyshtandyrý, ekinshiden, IIM-ge osy dárejedegi qylmyskerlermen qalaı kúresýge bolatyndyǵyn dáleldeý. Aqyry pogondylar jetistikke jetti. Qylmystyq "generaldyń" túrme edenin jýǵan beınejazbaqazaqstandyq kolonııalarǵa taratyldy. «Kınony» qylmystyq armııa kórdi. Kórermenge bul «fılm» unamady, dálirek aıtqanda, basty keıipkerdiń róli.

Serik  túrmeden shyqqan soń ótkenniń bári jaı ǵana fars bolyp shyqty. Serik Golova óziniń burynǵy esimin qalpyna keltirip, Qazaqstannyń qylmystyq áleminde mańyzdy ról atqara bastady. Ol birneshe ret ustalyp, túrmege jiberildi. 2012 jyly Serik Golova qaýipsizdik kolonııasynda bolǵan tártipsizdikter úshin basty aıyptalýshylardyń biri boldy. Iske 14 adam tartyldy. Olar 2011 jylǵy sáýirde Qylmystyq Atqarý Júıesiniń 161/2 kolonııasynda jappaı ózin-ózi óltirý áreketin uıymdastyrdy dep aıyptaldy. Tutqyndardyń arqasynda «Meniń ólimime ákimshilik kináli!» degen jazý bolǵan.

Olardyń aıtýynsha, bul qylmystyq atqarý mekemesiniń qyzmetkerleriniń ózderin qorlaýǵa qarsy narazylyq bolǵan. Tergeýshilerdiń aıtýy boıynsha, tártipsizdikterge sebepker bolǵan Jamanaev, ol sol kezde Arqalyq QK 161/12 túzeý mekemesinde bolǵan. Aıyptaý qorytyndysyna sáıkes ol tártipsizdikterdi uıaly telefon arqyly basqarǵan. Bul úshin "Golova" 5 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy. Qazirgi ýaqytta Serik bostandyqta.

Pikirler