Ärbır qoǧamnyŋ örkeniettılıgın, adamgerşılıgın körsetetın maŋyzdy aspektılerdıŋ bırı – mümkındıgı şekteulı azamattarǧa degen közqaras pen olardyŋ qoǧamda tolyqqandy ömır süruıne mümkındık beru. Erekşe qajettılıkterı bar adamdardy qoldau jäne olardyŋ qoǧamǧa teŋ qūqyly müşeler retınde aralasuyn qamtamasyz etu tek memlekettıŋ emes, är azamattyŋ mındetı. İnkliuziia ūǧymy osy baǧytta öte maŋyzdy röl atqarady. Būl ūǧymnyŋ mänı – barlyǧyna teŋ mümkındık berıp, eşkımdı qoǧamnan şettetpeitın orta qalyptastyru.
Qazaqstanda erekşe qajettılıkterı bar adamdardyŋ sany 700 myŋnan astam. Būl adamdardyŋ köpşılıgı kündelıktı ömırde türlı kedergılerge tap bolady. Olardyŋ bılım aluǧa, jūmys ısteuge, mädeni jäne äleumettık ömırge belsene aralasuǧa, demaluǧa qūqylary bar ekenı zaŋmen bekıtılgen. Osy qūqyqtardyŋ ıske asuyn qamtamasyz etu – qoǧamnyŋ adamgerşılık mındetı.
Erekşe qajettılıkterı bar adamdardy qoldau köptegen baǧyttardy qamtidy. Bırınşıden, bılım beru salasynda inkliuziiaǧa erekşe köŋıl bölınedı. Bügıngı taŋda Qazaqstanda arnaiy resurstyq ortalyqtar men inkliuzivtı bılım beru baǧdarlamalary mektepterde jüzege asyryluda. Būl balalardyŋ sapaly bılım aluyna mümkındık beredı. Mūǧalımder inkliuzivtı oqytu ädısterın meŋgerıp, erekşe qajettılıkterı bar balalarǧa arnalǧan oqytu ädıstemelerı keŋınen qoldanyluda. Sonymen qatar, onlain bılım beru platformalary erekşe qajettılıkterı bar balalar üşın üiden bılım alu mümkındıgın arttyruda.
Ekınşıden, jūmys salasynda da erekşe qajettılıkterı bar azamattarǧa qoldau körsetu maŋyzdy. Qazaqstanda mümkındıgı şekteulı azamattardy jūmysqa ornalastyru üşın arnaiy baǧdarlamalar ıske asyryluda. Jūmys oryndary üşın kvota engızılıp, käsıpkerlerdı erekşe qajettılıkterı bar azamattardy jūmysqa aluǧa yntalandyru baǧytynda şaralar qabyldanuda. Sonymen qatar, mümkındıgı şekteulı adamdardyŋ käsıpkerlıkpen ainalysuyna jaǧdai jasalyp, olarǧa granttar men jeŋıldıktı nesieler berıledı.
Üşınşıden, qoǧamdyq ömırde erekşe qajettılıkterı bar adamdar üşın qoljetımdı orta qalyptastyru mäselesı de maŋyzdy. Pandustar, taktildı jolaqtar, Brail älıppesımen jazylǧan belgıler jäne dybystyq aqparattyq jüieler ornatyluy tiıs. Būl adamdardyŋ qoǧamdyq oryndarda jürıp-tūruyn jeŋıldetedı. Qazaqstanda būl baǧytta oŋ özgerıster baiqalady, bıraq älı de köptegen ǧimarattar men kölık infraqūrylymynda kedergıler bar.
Degenmen, barlyq tehnikalyq jäne zaŋnamalyq özgerısterden de maŋyzdysy – qoǧamnyŋ erekşe qajettılıkterı bar adamdarǧa degen közqarasy. Olar turaly oilau men qatynas jasau mädenietı dūrys qalyptasuy kerek. Qamqorlyq körsetu – būl adamdardy aiau nemese şekteu emes, olardyŋ äleuetın tolyqtai aşuǧa mümkındık beru. Erekşe qajettılıkterı bar adamdardy qūrmetteu, olarǧa qoǧamnyŋ tolyqqandy müşesı retınde qarau jäne olarmen teŋ qarym-qatynas jasau maŋyzdy.
Ärbır azamat mümkındıgı şekteulı adamdarǧa qūrmetpen qarap, olardy qoǧamnyŋ bölıgı retınde qabyldauǧa mındettı. Kömek qajet bolǧan jaǧdaida sypaiy türde qoldau körsetu kerek. Ärqaisymyzdyŋ būl baǧyttaǧy ıs-äreketımız inkliuzivtı qoǧamnyŋ qalyptasuyna yqpal etedı.
İnkliuzivtı qoǧam qūru – ärbır azamattyŋ, ärbır ūrpaqtyŋ mındetı. Erekşe qajettılıkterı bar adamdarǧa qolaily jaǧdai jasau arqyly bız özımızdıŋ adamgerşılıgımızdı, meiırımdılıgımızdı körsetemız. Būl – bızdıŋ memleketımızdıŋ damuyna, örkeniettı qoǧam qūruǧa qosqan ülesımız.
Basqa materialdar
Adyrna.kz ūlttyq portalynyŋ maŋyzdy aqparattaryna jazylu
Soŋǧy jaŋalyqtar turaly habardar bolyŋyz