Resei Federasiiasyna kıruge tyiym salynǧan tūlǧalar qatarynda saiasatqa qatysy joq köptegen qazaqstandyq bar. Būl tızımge bedeldı zertteu instituttary men universitetterdıŋ ondaǧan ǧalymy men qyzmetkerı engızılgen, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı «Azattyq» radiosyna sılteme jasap.
Tarihşy ǧalymdardyŋ bırı BAQ-qa bergen sūqbatynda Reseiden bırneşe jyl būryn şyǧarylǧanyn aitty. Ony äuejaida bırneşe saǧat ūstap, keiın elge kıruge tyiym salu turaly qūjat tabystaǧan. Ǧalym ǧylymi jūmysyna material jinaudy josparlaǧanymen, öz qarajatyna kerı bilet alyp, Reseiden ūşyp ketuge mäjbür bolǧan.
«Nege menı kırgızbei jatqanyn sūradym. Olar eşteŋe tüsındırmedı. FQK qyzmetkerlerı: «Sız bärın özıŋız bılesız»,—dedı»,— deidı zertteuşı.
Tarihşynyŋ aituynşa, būndai jaǧdaiǧa onyŋ köptegen ärıptesı de tap bolǧan.
«Ǧalymdardy «Eŋ jaqyn reispen kerı qaityŋyz» dep kerı qaitarady. Kıruge tyiym salynǧandar tızımınde şamamen 70 ǧalymymyz bar»,—deidı ol.
Ärtürlı instituttyŋ bırneşe zertteuşısı Azattyq Aziiaǧa bergen sūqbatynda Reseidıŋ bırneşe ataqty qazaqstandyq ǧalym-tarihşylardy, filologtar men önertanuşylardy qara tızımge engızgenın jetkızdı. Būl qatarda 77 jastaǧy akademik, stalindık quǧyn-sürgın jäne Alaş ordasy turaly eŋbekterdıŋ avtory Mämbet Qoigeldı de bar. Ǧalym būnyŋ sebebın bılu üşın Ş.Uälihanov atyndaǧy Tarih jäne etnologiia institutynyŋ basşylyǧyna jügınu kerektıgın aitty. Azattyq jurnalisterı institut direktory Ziiabek Qabyldinovke habarlasty. Alaida ǧalym jauap bermedı. Beiresmi derekterge süiensek, oǧan da Reseige kıruge tyiym salynǧan.
Al institut direktorynyŋ orynbasary Şämek Tıleubaev Reseige kıruge eşqandai kedergı joq ekenın jetkızdı.
«Byltyr Sankt-Peterburgke baryp, arhivte jūmys ıstedım. Qazır basqa ärıptesterımız de baruǧa daiyndalyp jatyr. Bızge rūqsat beredı. İä, talaptar küşeitıldı. Qazır Rosarhivke (federaldyq arhiv agenttıgı — red.) hat jazyp, rūqsat alu kerek»,—dep tüsındırdı ol.
Eske salaiyq, būǧan deiın Resei tarapynyŋ saiasattanuşylar Dosym Sätbaev pen Dimaş Äljanov, qoǧam belsendılerı Mūhtar Taijan men Toǧjan Qojaly, sondai-aq mäjılıs deputattary Ermūrat Bapi men Aidos Sarymdy qara tızımge engızgenın jazǧan edık.
