Ändı babalar amanatyn aqtau üşın aitamyn

Tıleu Quanbaev — dästürlı änşılık öner men estradalyq janrdyŋ basyn teŋ ūstap jürgen jas talant. Dombyramen äueletıp än salǧanda, dauysy alty qyrdan asady. Oryndauşylyq mänerı özgeşe. Sūlu tembrı qūlaqqa jaǧymdy. Tyŋdauşylaryn bırden üiırıp äketedı. Kömeiınde dalanyŋ ünı, myŋ türlı būlaqtyŋ syldyry bar. Onyŋ änın estıgen adam tabiǧi talantyna sözsız bas iedı.
Än süier ortada özındık orny bar öner iesın jūrtşylyqpen jaqyn tanystyru üşın äŋgımege tartqan edık.

- Şyǧys Qazaqstan oblysy, Aiaköz audany­na qarasty Örken degen kışkentai auylda düniege kelgenmın. Mekteptı sol jerde bıtırdım. Bıraq bırden joǧary oqu ornyna tüse qoimadym. Üş jyl auyldan ūzai almai, toi-tomalaqty ainaldyryp jürıp qaldyq. Keiın körşı auylda tuyp-ösken, bır bılım şaŋyraǧynda därıs alǧan Toqtar Serıkov aǧamyzdyŋ janaşyrlyǧymen, aşyǧyn aitqanda, sol kısınıŋ aiǧaiymen Almatyǧa keldım. Osynda ertıp äkelıp, dom­by­raşy Äbdıkärım Zūlymovtyŋ qolyna myq­tap tapsyrdy. Jalpy, menıŋ öner jolyma kömegı tigen azamattar köp. Erkın Şükımanov pen Jolaman Qūjimanovtan da än üirenıp, olardyŋ qolyndaǧy eskı änderdıŋ taspalaryn tyŋdap, dästürlı önerdıŋ qyr-syryna üŋıldım. Jüsıpbek Elebekov atyndaǧy estrada jäne sirk kolledjınde Qairat Bai­bosynovtyŋ klasyna tüsıp, Qairat aǧamen qatar, marqūm Biǧazy Tūtqabekovten de därıs aldym. Qazır erkın şyǧarmaşylyqpen ainalysamyn.
«Zamanyŋ qalai bolsa, börkıŋdı solai ki» degen. Qara dombyrammen qosyp, estradalyq änderdı de qatar alyp jürmın. Bırge oqyp, bır bölmede jatyp, bır üzım nandy bölıp jegen dosym Ahat Kenjebaev ekeumız 2007 jyly duet qūryp, estradalyq änder oryndadyq. Ospanhan Äubäkırovtıŋ öleŋıne jazylǧan Temırjan Bazarbaevtyŋ «Atyŋ kım, qalqa?», Nyşan Tölegenovtıŋ «Hor qyzy» änın jūrt­şy­lyq jaqsy qabyldady. Bıraq onyŋ jūmysy Astanaǧa auysuyna bailanysty, ärkım öz jolymen kettı. Menıŋşe, dästürlı mekteptıŋ ökılderıne estradalyq baǧytta än aitu asa auyrlyq tigıze qoimaidy. Bügıngı taŋda Serık Qalievtıŋ öleŋıne jazylǧan Toq­tar Serıkovtıŋ «Aiaulym», Qairat Nūrǧazinnıŋ «Asyl jar», Arman Düisenovtıŋ «Aqquym­syŋ», Kentau Nazarbekovtıŋ «Bır bäiterek, bır şynar» änderimen repertuarymdy baiy­typ kelemın.
Joǧaryda aityp ketkendei, qazır öner älemınde aty atalyp jürgen Ahat Kenjebaev, Rahat Bekasylov syndy änşılermen bırge oqydyq. Talǧat Äbuǧazy, «Arşyn» toby bızden bır-ekı jyl būryn bıtırdı. Kolledj qabyrǧasynda jürgende bıraz baiqaularda baq synap, aldyŋǧy oryndardan körıngenım bar. Būiyrtsa, aldaǧy aida Qaraǧandy qala­synda jüzege asatyn halyq kompozitory Mädi Bäpiūly atyndaǧy respublikalyq änşıler baiqauyna qatyssam deimın.

Arqa öŋırı — önerlı ölke. 

Repertuarymda 150-dıŋ ar jaq, ber jaǧyn şamalaityn dästürlı än bar. Negızınen Arqa mektebınıŋ änderın äuelete şyrqaimyn. Özderıŋız bılesızder, Arqa öŋırı — önerlı ölke. Mūnda talantyna talailar täntı bolǧan nebır maitalmandar düniege kelgen. Barmaǧynan bal tamǧan küişı kerek pe, kömeiıne būlbūl ūialaǧan änşı deisız be, it jügırtıp, qūs sal­ǧan sal-serıler ızdeseŋız de Arqadan tauyp, arqa-jarqa bolaryŋyz haq. Bırjan sal, Aqan serı, Jaiau Mūsa, Abai, Äset, Ükılı Ybyrai, Baluan Şolaq, Maira Uäliqyzy, Mädi, İmanjüsıp, Estai, Şaşubailar qalyptas­tyrǧan Arqanyŋ änşılık dästürın Ämıre Qaşaubaev, Qali Baijanov, İgıbai Älıbaev, Baiǧabyl Jylqybaev, Qosymjan Babaqov, Quan Lekerov, Jabai Toǧandyqov, Jüsıpbek Elebekov, Manarbek Erjanov, Jaŋyl Qartabaeva, Läzzat Süiındıkova, Mädeniet Eşekeev, Jänıbek Kärmenov, Qairat Bai­bosynovtar bügıngı künge şaşpai-tökpei, qasterlep jetkızdı. Osy käsıbi mektepten tü­lep ūşqandyqtan men de qal-qadırımşe babalar amanatyn jüzege asyruǧa tyrysyp jürmın. Arasynda Jetısu mektebınıŋ altyn dıŋgegı Kenen Äzırbaev, Qapez Baiǧabylūly, Jambyl Jabaevtardyŋ da tuyndylaryn nasihattauǧa küş salamyn. Sebebı kolledjde oqyp jürgen uaqytta osy mekteptıŋ qazırgı taŋdaǧy düldılderınıŋ bırı, Jüsıpbek Elebekovtıŋ şäkırtı Erjan Qosbarmaqov pen Kenen atamyzdyŋ qyzy Törtken apaiymyzdan tälım-tärbie aldym.

«Ändı jattap emes, zerdelep aitu kerek». 

Mektep qabyrǧasynda ändı jattap, äuenı­ne salyp, zaulatyp aita beretınbız. Balalyǧymyz bolar, astaryna asa män bere qoimaitynbyz. Keiın ūstazdarymyzǧa, aldy­myzdaǧy aǧalarymyzǧa qarap, oryndauşylyq şeberlıktıŋ ne ekenın tüsıne bastadyq.

Kım­der, qalai oryndaǧanyn zerttep, ännıŋ şyǧu tarihyna, qandai maqsatta, qandai köŋıl-küide tuǧanyna köz jügırtıp, mätınıne, mänı­ne, änıne zer saluǧa tyrystyq. Jüsıpbek Elebekovtıŋ «Ändı jattap emes, zerdelep aitu kerek» degen sözın ūstazdarymyz jiı qai­talaityn. Sodan tüigenım, kez kelgen änşı ändı «jūldyz bolamyn» dep emes, babalar mūrasyn jalǧastyryp, amanatyn aqtau üşın aitu kerek dep oilaimyn.

Ärine, dästürlı än keşterınıŋ sirek ötetını köŋıl qūlazytady. Äiteuır, ılude bır «pälen jerde dästürlı än keşı ötıp jatyr» dese, qatyspasaq ta, sonyŋ ūiymdasty­rylǧanyna quanatyn boldyq. Ülken konsertter joq. Halyq bızdı sahnadan görı, toidan köp köredı. Qaptap ketken dübära änder men ony oryndauşylardyŋ ziiany bızge timese eken dep tıleimın. Dästürlı än ärdaiym därıpteluı tiıs.