Ämırenıŋ ünı – ǧasyrlardan jetken amanat

395
Adyrna.kz Telegram
https://www.adyrna.kz/storage/uploads/DK19wQZY7h1TIyz0vlsTU4ovlLfvetQpHKF5iQKL.jpg

Qazaq halqynyŋ ruhani tarihynda keibır esımder uaqyttyŋ şaŋyna jūtylmai, qaita jyldar ötken saiyn jarqyrai tüsedı. Sol ūly esımderdıŋ bırı – Ämıre Qaşaubaev. Onyŋ Parijdegı 1925 jylǧy älemdık sahnada qazaq änın alǧaş äueletken sätı bügınde ūlt mädenietınıŋ taǧdyrly betterınıŋ bırı bolyp sanalady. Bır ǧasyr ötse de, sol dauys – sol ruh, sol erlık älı künge deiın jaŋǧyryp tūr.

Osy ruhani mūrany bügıngı ūrpaqqa jaŋaşa jetkızu üşın Astana qalasy äkımdıgınıŋ muzykalyq jas körermen teatry Q.Jünısovtıŋ «Ämıre» muzykalyq dramasyn sahnaǧa şyǧardy. Qoiylymnyŋ qoiuşy-rejisserı – Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, sahnalyq formasy men ruhani mazmūnyn ündestıre bıletın öner iesı Ashat Maemirov.

Maemirovtıŋ qoltaŋbasy – sahnadaǧy är detaldyŋ simvoldyq jük arqalauy. Būl qoiylymda da Ämıre ömırı tek biografiialyq baiandau emes, ömır men öner, amanat pen qiianat, ädılet pen taǧdyr arasyndaǧy kürdelı arpalys retınde ūsynylady.

Ämıre beinesın somdaǧan Orazaly İgılık körermendı halyq änınıŋ asqaq ruhyna ǧana emes, ūly tūlǧanyŋ ışkı dramasyna jeteleidı. Sahnadaǧy jaryq pen ün, kostium men qimyl – bärı bır baǧytqa jūmys ıstep, däuırdıŋ qyspaǧy men önerdıŋ erkındıgın aiqyn qarama-qarsy qoiady.

Muzykalyq drama janrynyŋ tabiǧaty – är notadan dramatizm, är qimyldan syr ızdeu. Ämıre turaly qoiylymda būl ündestık öte däl saqtalǧan. Jaryq suretşısı Ermek Mūhtarūly, kostium suretşısı Aidana Eŋgebai, dybys rejisserı Mergen Ajbaev – barlyǧy bır älemdı bırıgıp qūrǧandai.

Qoiylymnyŋ basty ideiasy – Ämıre dauysynyŋ mäŋgılıkke qaluy. Daladan bastalǧan ännıŋ Parij törıne jetuı – jeke adamnyŋ taǧdyry ǧana emes, ūlt ruhynyŋ älemdık keŋıstıkke şyǧuy. Demek, Ämıre qazaq önerınıŋ älem aldyndaǧy elşısı.

Bügıngı teatr sahnasynda Ämıre beinesınıŋ qaita jaŋǧyruy – ūlt jadynyŋ jaŋaruy, öz tarihymyzǧa öz dauysymyzben qaita üŋılu.

Qoiylym körermendı tek tamsandyrumen şektelmeidı. Ol «Bır ǧasyr būryn qazaq dalasynan şyqqan än älı nege bızge äser etedı? Ūlt ruhynyŋ küşı nede? Amanatty joǧaltpai jetkızudıŋ baǧasy qandai?» degen tereŋ sūraqtarǧa jeteleidı.

Önerdıŋ maqsaty – uaqyttyŋ joǧaltqanyn qaita tırıltu bolsa, Ashat Maemirov qoiǧan «Ämıre» muzykalyq dramasy sol missiiany tolyq atqaryp tūr. Būl qoiylym –  ūlttyq jadty jaŋǧyrtudyŋ, ūly tūlǧanyŋ ruhymen qaita jüzdesudıŋ mümkındıgı. Sol mümkındıktı jıberıp almai, taǧdyrly tarihpen betpe-bet kelgıŋız kelse, muzykalyq jas körermen teatrynyŋ jaŋa premerasyn tamaşalauǧa şaqyramyz.

Pıkırler