«Şyǧystyŋ şyŋyrau küilerı». Osyndai ataumen Öskemende alǧaş ret respublikalyq küişıler baiqauy öttı. Şertpe küi önerın nasihattaǧan önerpazdar jaryqqa şyqpaǧan jäne ūmyt bola bastaǧan küilerge qaitadan jan bıtırdı. Sahnada äuezdı dombyra ünın äuelettı. Babalardan miras bolyp qalǧan küişılık dästürdıŋ tarihy tereŋde jatqan mol mūra bolǧanymen, onyŋ el ışınde nasihattaluy kenje qalyp kele jatqany ras. Osy olqylyqtyŋ ornyn toltyru, bügıngı öskeleŋ ūrpaqqa ony nasihattau baǧytynda «Şyǧystyŋ şyŋyrau küilerı» atty respublikalyq küişıler festivalın ötkızu qolǧa alyndy.
Festivaldy ötkızuge 2006 jyly «Mäŋgılık mūra» degen atpen ötken konferensiia türtkı boldy. Şyǧys jerınde alǧaş ret ūiymdastyrylǧan baiqauǧa elımızdıŋ tükpır-tükpırınen kelgen barlyǧy 26 küişı qatysty. Küi önerı şertpe jäne tökpe bolyp ekıge bölınse, būl künı daryndy küişıler atalǧan küidıŋ alǧaşqysynan baq synasty. Ädılqazylar alqasynyŋ şeşımımen 26 küişınıŋ 16-sy ekınşı bölımge öttı. Märege sürınbei jetken jas daryndar küişılık önerde özındık oryn qaldyrǧan Beisenbı, Äşım, Qairaqbai, Beiısbai, Şaqabai Şolaq syndy küişılerdıŋ tuyndylaryn oryndap, küi dodasyna tüstı. «Synşy köz qyraǧy» demekşı, qoŋyr äuezdı dombyranyŋ kümbırın, sausaq pen bılek şabysyn körermendermen qatar, Qoşqarbek Tasbergenov, Talasbek Äsemqūlov, Janǧali Jüzbaev, Bıläl Ysqaq, Mūrat Äbuǧazy, Amanjol Samyq syndy maitalman küişıler baǧalady.
Mūrat ÄBUǦAZY, Qūrmanǧazy atyndaǧy Qazaq ūlttyq konservatoriianyŋ aǧa oqytuşysy:
– Qairaqbaidyŋ, Baijıgıttıŋ, Beiısbaidyŋ, Beisenbınıŋ küilerı – būlardyŋ bärı osy baiqauda alǧaş ret oryndalyp, seŋ qozǧaǧandai bolyp jatyr. Küişıler jas bolǧanymen öte joǧary deŋgeide daiyndalyp kelgen. «Sen tūr, men ataiyndar». Jeŋımpazdy anyqtau da qiynǧa soqty. Jer-jerden kelgen küişıler bolsa da şyǧystyŋ küilerın jaqsy meŋgergen.
Ardabi MÄULET, gran-pri iegerı:
– Şertpe küidıŋ denı bır ǧoi. Tek öŋırdıŋ erekşelıkterıne bailanysty bolmasa. Şyǧys Qazaqstannyŋ, Arqa küilerınen talapkerler öz erkımen bır küi, Qaratöbeşıkten bır küi oryndady. Törelık ädıl boldy. Eŋ bastysy, būl festival küişılık önerdıŋ auqymyn keŋeituge zor yqpal etetını sözsız.
Şalqar RYSQANOV, ūiymdastyruşy:
– Festivaldy ötkızudegı bır sebep halyqqa küi önerın nasihattap jetkızu bolsa, endıgı maqsat – jas küişılerdıŋ arasynda osy küilerdı därıptep, olardy yntalandyru.
Küisüier qauym aldyna Şyǧys Qazaqstannyŋ tanymal küişılerı Qalek Jūmataiūly men Qazen Auǧazyūly da şyqty. Olar öskeleŋ ūrpaqqa ülgı bolsyn dep öz önerlerın körsettı. Soŋynan ömır boiy küi önerın nasihattaǧan köneköz qariialardyŋ iyǧyna şapan jabyldy.
Alǧaşqy qadam sättı boldy. Jinalǧan körermen önerpazdar önerıne közaiym bolyp, joǧary baǧa berdı. Endıgı maqsat – festivaldy ūlttyq deŋgeige köterıp, tūraqty baiqauǧa ainaldyru.
Sondai-aq būl künı taǧy bır auqymdy şara öttı. Qazaqtyŋ şalqarly küi mūhityna «Şyǧystyŋ şyŋyrau küilerı» degen ataumen jaŋa kıtap qosyldy. Şyǧys öŋırınıŋ küilerı jinaqtalǧan toptama äzırge myŋ danamen jaryqqa şyqty. Onyŋ ışınde ūmyt bola bastaǧan, sonau XVIII ǧasyrdyŋ ekınşı jartysynan qalyptasqan 100 küi jinaqtalǧan.
Aiaru NESIPHAN,
Öskemen
«Alaş ainasy».
