1987 jyldyŋ jazy edı. Konservatoriiaǧa qyzmetke endı ǧana tūrǧan kezım. Dälızben kele jatyp bır top abiturientpen ūşyrastym. Emtihandardy tapsyryp bolyp endı nätijelerın tosyp otyr eken. Barlyǧynyŋ qolynda bır-bır dombyra. Sälemdesıp şūrqyrap tanysyp jatyrmyz. Bıreuınıŋ dombyrasyn sūrap alyp Sügırdıŋ bır küiın şerttım. Küi şertılıp bolǧannan keiın toptyŋ ışınde tūrǧan, aqsary öŋdı, taldyrmaş boily jıgıt – Täke, endı dombyraŋyzdy maǧan bere tūryŋyz, – dedı. Men Arqa küiıne jetıkpın, Sügır küiın tartqanymda äldebır kemdıgım bar ekenın bıletınmın. Aldymda jüresınen otyryp küi şertken jıgıt menıŋ barlyq kemşılıgımdı jarqyratyp aşyp tastady. Jäne, onysymen qoimai küidı şertıp bolǧannan keiın aşy jymiyp betıme qaraǧan. Däulesker küişı Janǧali Jüzbaevpen men osylai tanysyp edım. Oquǧa syrttai tüskendıgın keiın estıp quanyp qaldym. Al kelesı jyly aqpan aiynda bırınşı sessiiasyn tapsyruǧa kelgen Janǧalimen jaqynyraq tanysudyŋ sätı tüstı.
Babymda edım, qolymdaǧy dombyram da jaqsy edı. Eŋ äuelı özıne, sodan soŋ basqaǧa biık talap qoiyp üirengen synşyl küişı, menıŋ tartqanymdy, alǧaşynda, senıŋkıremegendei synai tyŋdaǧan. Tyŋdaǧan saiyn qyrys-tyrysy jazyla berdı. Sodan soŋ läm-lim demei Baijıgıt pen Tättımbettıŋ küiıne şomdy. Qas qaraiǧanda ǧana dombyrany oǧan ūsyndym. Almady. Bügınge osy da jetedı degen. Sodan soŋ qolymdy qysyp tūryp qysqaşa baǧasyn bergen. Men üşın Janǧalidyŋ sol pıkırı qymbat. Sebebı, şyn önerpaz üşın tüsınbei aitylǧan aǧyl-tegıl madaqtan görı, özımen bastas şyn synşynyŋ saraŋ ǧana aitqan bır auyz pıkırı qaşanda biık tūrmaq. Kelesı künderı emtihan, zachet aralyǧynda Janǧali men jūmys ısteitın folklor kabinetıne kelıp özı bıletın Qaratau öŋırı küilerınıŋ barlyǧyn derlık taspaǧa jazdyrdy. Osyndai bıtımdegı küişınıŋ osy uaqytqa deiın beimälım bolyp kelgenıne qairan qaldym. Jazdyryp qattap qoiǧan magnit taspalardy bırneşe künnen keiın «Melodiia» firmasynyŋ dybys rejisserı Maqsat Mūhitdenovke tyŋdattym. Köp ūzamai sol jyldyŋ jaz aiynda Janǧali Jüzbaev özınıŋ alǧaşqy küitabaǧyn jazdyrdy. Mıne, sodan berı tabany kürektei jiyrma jyl ötıptı. Janǧali küişı odan keiın de teledidar men radiokomitet ūiymdastyrǧan talai aituly jobalarǧa qatysty, Qaratau öŋırı küilerın talmai nasihattady. Konservatoriiany üzdık bıtırıp Jezqazǧanda, odan keiın Astanada özınıŋ ūstazdyq qyzmetın jalǧastyrdy, qanşama talantty şäkırtterdı tärbielep şyǧardy. Bügın bız, endı ekı jyldan soŋ erdıŋ jasyna keletın Janǧali küişınıŋ önerın äŋgıme eteiık dedık.
San-salaly än men küi, jyr mektepterınıŋ toǧysqan jerı Sozaq – ejelden qazaq dalasyndaǧy eŋ ülken öner ordalarynyŋ bırı bolyp sanalady. Kärı Sozaqtyŋ topyraǧyn zamanynda Yqylas syndy qobyzşy, Äiken menen Sügır syndy dombyraşylar basyp ötken. Osyndai küi tarlandary jasaǧan ölkede tuyp-ösken Janǧali babalardyŋ önerıne meilınşe susyndap būla bop ösken. Äkesı Älımhan, ınılerı Särsenǧali men Erǧali, barlyǧy däulesker küişıler. Bır oşaqtan tört bırdei dombyraşynyŋ şyǧuy basqa üşın şetın qūbylys bolsa da, öner kenışı Sozaq üşın qalypty jaǧdai. (Marqūm Asqar Süleimenov aityp edı, «Sozaqta dombyra tartpaityn adam ǧajaiyp bolyp sanalady, ony eldıŋ barlyǧy jabylyp qyzyqtaidy», – dep).
Alǧaş dombyranyŋ älıppesın äkesı Älımhannyŋ tuǧan aǧasy Seiıthannan üirengen Janǧali, keiınnen Sügır küişınıŋ nemere ınısı Botabaǧardan, sodan soŋ Atabek küişıden tärbie alady. Önerı tolysyp, şeberlıgı jetılgennen keiın Tölegen Mombekov pen General Asqarovtyŋ aldyn köredı. Janǧalidyŋ özı, ūstazdarynyŋ ışınde atalǧan ekı küişını erekşe bölıp qaraidy. Sügır küiınıŋ mereiın asyrǧan, talmai nasihattap ūlttyq sahnaǧa keŋ jol aşqan küi tarlandarynan därıs alu, ärine, ülken bedel. Alǧaş Janǧalidy magnit taspasyna jazyp otyrǧanda, onyŋ osy, Tölegennıŋ şertısın elestetetın auyr qaǧysyna nazar audardym. Mysaly, «Qosbasar», «Telqoŋyr», «Bozıngen» siiaqty küilerden osyny aŋǧarasyz. Sozaqtyŋ küi şejıresın jaqsy bıletın adamdar Sügırdıŋ qaǧysy, şamamen, osyndai edı degendı aitady. Alaida, qazaq küi önerınıŋ bılgırı, muzykatanudaǧy, küitanudaǧy eŋ ülken avtoritet bolyp sanalatyn Asqar Süleimenovtyŋ būl taraptaǧy pıkırı müldem basqa edı. Qaratau öŋırı küişılerınıŋ Almatyda ötken ülken bır konsertınen keiın kärı – jasymyz Tölegen Toqbergenovtyŋ üiıne jinaldyq. Sonda Asekeŋ konsertke, ondaǧy küişılerdıŋ tartqan küilerıne kommentarii berıp otyryp bylai degen edı:
– Sügırdı tūtastai eşkım ala alǧan joq. Özım ol kısınıŋ tartqanyn alystan bır-aq ret estıdım. Äiken kelıp Sügırdıŋ üiıne tüstı. Bükıl Sozaqtyŋ halqy jinalyp, bız, ūsaq balalar Sügırdıŋ üiınıŋ maŋaiyna bara almai qaldyq. Sonda Sügır küi şalǧanda maǧan dombyradan görı qobyzdyŋ dausy bolyp estıldı. Sügır jas kezınde Yqylastyŋ janynda köp jürıptı. Sodan jūqqan qasiet boluy mümkın. Bıraq qazır tūtas Sügır eşkımde joq. Sozaqtyŋ küişılerı Sügırdı bölıp-bölıp alǧan siiaqty. Ärkım özınıŋ estıgenın ǧana alǧan.
Sodan soŋ oilanyp otyryp adamnyŋ aqylyna syimaityn bır paradoksty ūsynǧan:
– Menıŋ oiymşa Sügırdıŋ aruaǧy bır-aq adamǧa – General Asqarovqa qonǧan. Ol az deseŋız aitaiyn, General – tırılıp kelgen Sügır.
Köp adam Asqar aǧamyzdyŋ būl oiyn tüsınbedı, qabyldamady. Qaisybırınıŋ tıksınıp qalǧany baiqaldy. Küi synşysynyŋ osy aita salǧan sözınıŋ syryn köp uaqyt ötkennen keiın, Janǧali küişınıŋ şertısın zerdelep otyrǧanda tüisındım. Şartty türde Qaratau mektebı dep atalatyn küi maşyǧy köp jaǧdaida naşar interpretasiianyŋ saldarynan Tättımbettıŋ küi maşyǧyna ūqsap ketken siiaqty. Sebebı, şertpe küi radio arqyly köp nasihattalmaǧan, oqu-aǧartu oryndarynda Äbıken Hasenov jetkızgen Tättımbettıŋ bırneşe küiı ǧana uaǧyzdalǧan. Al Sozaqtyŋ küi önerı müldem tasada qalǧan. Küiden habary bar adam menı tüsınedı. Aitaiyn degenım mynau: Qaratau – Sozaq küi mektebı – şertpe küidıŋ bır tarmaǧy, bıraq Arqa küiınıŋ özı de emes, köleŋkesı de emes. Būl – kezınde qazaq-qalmaq soǧystary zamanynda, türlı tarihi taǧdyr nesıbesımen Sarysu, Şu boiyna, Qaratau-Sozaq öŋırıne qonystanyp qalǧan alşyn, jappas, tama men jaǧalbaily rularynyŋ küişılerı alyp kelgen alabairaq küi men qobyz küiınıŋ jäne qara şertıs Arqa küiınıŋ astasuynan qalyptasqan erekşe bıtımdegı küi. Küi jinau ekspedisiialary kezınde folklorşy ǧalymdardy qairan qaldyratyn Sozaq – Qaratau öŋırıne tän «ala – qūla» repertuar, ol mekteptıŋ osy üş türlı bastaudan qalyptasqandyǧynan. Sol sebeptı muzyka zertteuşı ǧalymdar Sügırdıŋ «Yŋǧai tökpe» küiın qai dästürge jatqyzaryn bılmei qinalady.
Joǧaryda atalǧan A.Süleimenovtyŋ oryndauşylyq stil jaily pıkırı qazaq muzykatanuynyŋ eŋ basty sanaluǧa tiıs problemasynyŋ şetın aşyp kettı. (Ärine, tüsıngen adam üşın) Mysalǧa, köptegen däulesker küişıler Maǧauiia men Äbıken ekeuınıŋ qaisysy Tättımbetke jaqyn tūrǧanyn älı künge deiın aityp bere almaidy. Sebebı, Äbıkennıŋ şeberlıgı sol zamanda saharadaǧy Tättımbet küiınıŋ ahualyn jäne interpretasiiasyn körsetetın eŋ ülken deŋgei. Alaida, Maǧauiianyŋ oryndauyndaǧy Tättımbet, adamdy būrynsoŋdy beimälım sezım düniesıne jeteleidı. Maǧauiiany tyŋdap otyrǧanda Tättımbettıŋ nege serı atanǧanyn tüsınesız.
Asqar Süleimenovtyŋ kelelı pıkırınıŋ astarynda ülken oi jatyr. Sügır küiın baiyptai tyŋdaǧan adam onyŋ küiden müldem bölek bıtım ekenın tüsınedı. Ärine, Sügır, eŋ äuelı – küişı. Onyŋ şyǧarmaşylyǧynyŋ denı – körıktı, jauhar küiler. Bıraq osynyŋ syrtynda Sügırdıŋ, tylsym dünieden de habardar adam ekenın ajyratu qiyn emes. Janǧali bırde «Şalqymany» tartyp bolyp «Osy küidı men tüsıne almai-aq qoidym. Küiden görı baqsynyŋ saryndaryna ūqsaidy» degenı bar-tyn.
Būl jerde Sügır turaly osynşama köldeneŋ derek pen pıkır keltıruımızdıŋ jönı bıreu-aq. Ol ūly Sügırdıŋ jolyn quǧan däulesker küişılerdıŋ bırı Janǧali Jüzbaevtyŋ şyǧarmaşylyǧynyŋ, ony basqalardyŋ önerınen erekşelep tūrǧan airyqşa sipatyn mümkındıgınşe taldap tüsındıruge tiianaq etu. Janǧali küişı özınıŋ ūstazdaryn aitqanda General Asqarovty erekşe atap otyruynyŋ syry, joǧaryda keltırgen A.Süleimenovtyŋ pıkırınde jatyr. Janǧali Sügırdıŋ «Şalqymasyn» oryndaǧanda sız Tölegen Mombekovtyŋ emes, emıs-emıs General Asqarovtyŋ asau şertısın estıp otyrǧandai bolasyz. Nege būlai? General Asqarov, «Şalqymany» oryndamaǧan. Köp oilandym. Aqyry tapqan siiaqtymyn. Eger General Asqarov «Şalqymany» oryndai qalsa, tura osylai oryndar ma edı. Mıne, Janǧali küişı özınıŋ ūstazynyŋ oryndauyn osylaişa elestetken. Köp adam Janǧalidyŋ şertısın tyŋdap otyryp onyŋ Tölegen Mombekovke ūqsaitynyn aitady. Jaŋsaq ūǧym. Syrtqy körınıs qana. Janǧalidyŋ şertısı kei kezde Tölegen küişınıŋ şertısın elestetetın bolsa, ol onyŋ Tölegendı köp tyŋdaǧanynyŋ ǧana belgısı. Ūǧatyn qūlaq onyŋ General Asqarovtyŋ tabiǧatynan tamyr tartatynyn bırden ajyratady. Söz joq, Janǧali küişı Sügırdıŋ «Bozıngen», «Telqoŋyr», «Jolauşynyŋ joldy qoŋyry» siiaqty aituly küilerın Tölegennen üirengen. Bıraq küidıŋ mazmūnyn üirenu bar da, ony öz maşyǧyna salyp tartu bar. Osy atalǧan küilerdıŋ oryndalu maşyǧy ekı küişıde ekı türlı. Osy aradan kelıp oryndauşylyq taldaudyŋ, interpretasiianyŋ ülken bır syry aşylady. Batys Europa muzykasynyŋ aiasynda tärbielengen adam kez kelgen muzykany alǧaşqy bırneşe taktten, muzykalyq frazanyŋ şiregınen nemese jartysynan ajyratady. Al qazaq küişısı küidı jalǧyz dybystan ajyratady. Nege? Sebebı, batys adamynyŋ estuı – köp dybystyq, ülken kölemdık estu. Al qazaq muzykantynyŋ estuı – tembraldık, koloristık estu. Bügınde küidı jaqsy oryndau jalpyǧa ortaq deŋgeige ainaldy. Küişı köp. Bıraq mäner az. Qazaqtyŋ bükıl oryndauşylyq önerı bırneşe ǧana stildıŋ maŋaiyna toptasyp otyr. Keibır muzykalyq oqu oryndarynyŋ ūstazdary osy azǧantai stildıŋ özın azaitqysy kelıp tūrady. Küi oryndau unifikasiialandy. Būrynǧy ūşan-teŋız dybys bailyǧy bügınde ūqsas dombyra, bır-bırınen ainymaityn mänerdıŋ töŋıregınde endıgı öludıŋ az-aq aldynda tūr.
Qazaqtyŋ taŋǧajaiyp estu qabıletı jaiynda taǧy bır mysal. Menıŋ ūstazym Jünısbai Stambaev dombyranyŋ älıppesın äigılı aqyn Bodaudan üirengen. Keiınnen baidyŋ tūqymy dep quǧyndalyp jürgende Qarqaralyǧa qaşyp baryp, boi tasalap jüredı. Bırde bır üige at şaldyryp şai ışıp otyrǧanda keregede ılulı tūrǧan dombyraǧa közı tüsedı. Dombyra şertpegenıne jyldan asyp ketken, küi aŋsaǧan Jünısbai dombyrany sūrap alyp bırneşe küi oryndaidy. Sonda üi iesı «dombyrany Bodaudan üirengen joqsyŋ ba» dep sūrapty. Ūstazymnyŋ şertkenı eldıŋ barlyǧy bıletın Tättımbettıŋ küiı.Üi iesı eldıŋ bärı şertetın küiden Bodaudyŋ mänerın tanyǧan, sebebı, qaitalap aitaiyq, qazaqtyŋ baiyrǧy estu qabıletı – tembraldık estu. Mıne, osy tūrǧydan kelgende Janǧalidyŋ oryndauy dybys pen reŋkke asa bai oryndau.Aitar edım, qazırgı oryndauşylyq önerde, dybystyŋ boiauy, qanyqtylyǧy tūrǧysynan Janǧalimen şendesetın, iaki qatar tūratyn adam kemde-kem.
Bırneşe mysal. Sügırdıŋ «Bes jorǧa» küiı tehnikalyq tūrǧydan asa qiyn, köp oryndalmaityn küi. Mūndai şytyrman şyǧarmany Tölegen Mombekov, jäne älbette Janǧali Jüzbaev qana oryndaidy. Ärine, nota boiynşa būl küidı ekınıŋ bırı «tarta alady». Bız būl jerde şyn mänısındegı oryndaudy, baiyrǧy qazaqtyŋ küi synyna laiyq oryndaudy aityp otyrmyz. Mıne, osy küide Janǧali dybystardyŋ arasynda qūlaqqa estıler-estılmes kıdırıs jasaidy. Būl täsıldı üirenu mümkın emes, sebebı, ol qannan jäne sol öŋırdegı dästürden darityn qasiet. (Muzykatanuda būl täsıl «nano-pauza» dep atalady). Taratyp aitatyn bolsaq, küidegı būl ılezdık kıdırıs öz betınşe tūrǧan, effekt üşın jasalǧan täsıl emes. Būl jerde, küişı, är dybysqa jeke tamsanyp ülgerıp otyrady. Osydan kelıp keide Janǧalidyŋ oryndauynda küidıŋ tempı bolar-bolmas tüsıp ketkendei körınedı. Küide «ezu» degen de täsıl bar. Küişı tyŋdauşynyŋ bet älpetıne qarap otyryp, oǧan küidıŋ bır qaltarys būrmasynyŋ ūnap qalǧanyn baiqap qalady. Mūndaida tyŋdauşy keide «Oi, pälı!» dep qalady. Sodan soŋ atalmyş iırımdı bırneşe ret qaitalaidy, jäne keŋeitıp, sozyŋqyrap, ädemılep qaitalap tyŋdauşynyŋ susynyn qandyryp ketedı. Bıraq ılezdık kıdırıstıŋ būl täsılge eşqandai qatysy joq. Būl täsıl tyŋdauşynyŋ dybysty jyldam paiymdap üirenuıne baǧyştalǧan. Būl müldem jaŋa muzykalyq mädeniettıŋ nyşany. Iаǧni, Janǧali küişı är dybysty qolmen ūstap, reŋktep, saraptap şyǧarady. Qūlaqqa estıler-estılmes kıdırıs osy üşın kerek.
Ärine, Janǧalidyŋ baǧyn asyrǧan küi – «Nazqoŋyr». Būl küidı General Asqarovtan keiın eşkım tartpaǧan da siiaqty.
Küi, Sügırdıŋ aŋyzben astas mahabbat jaiyn baian etedı. Tektıden tektı aralap Naiman elınen aittyryp alyp kelgen aiauly jary, äigılı küişı Mafruza bır jyldan soŋ köz tiıp öledı. «Nazqoŋyr» – alǧaşqy künderdıŋ qalyŋ qaiǧysyn, küişınıŋ, basyn tau men tasqa soǧyp, boiyn örtegen qasıretten, ökınışten «ah» ūrǧan qiiamet sätın beineleidı.
Sondai-aq būl küide, Sügır alǧaşqylardyŋ bırı bolyp, adamnyŋ jüregındegı täubany beineleitın äuendı oilap tapqan, engızgen. Sonau tömengı saǧaǧa baryp, on ekı müşenı taldyrǧan, qaiǧyny sudai ıştırgen küi joǧarǧy saǧaǧa qaityp kelıp, kenet aunap tüsıp, alqoŋyr äuenge auysady. Osynşama qaiǧydan kelıp küidıŋ majorǧa auysuy ädette, bastalǧan būraudan auytqymaityn, sol būraumen aiaqtalatyn qazaq küiı üşın jaŋa qūbylys, syrt qūlaqqa tıptı jaǧymsyz moduliasiia bolyp estıluı mümkın. Bıraq qūlaǧyŋyz üirene kele Sügır küiınıŋ biık parasatyna bas ūrasyz.
Men Sügırdıŋ Abai poeziiasymen qanşalyqty tanys ekenın bılmeimın. Abai süiıktı ūly Äbdırahman ölgende qolyn jüregıne qoiyp jaratqan İege taǧzym etıp:
– Düniede, sırä, sendei maǧan jar joq,
Saǧan jar menen artyq tabylsa da, – degen. Osyndai ūly qaiǧyny jeŋgen, Alla Taǧala qandai synǧa salsa da täubasynan jaŋylmaǧan hakım Abaidy bız bır maqalamyzda Injıldegı Aiup paiǧambarǧa teŋegen edık. Sügır Injılden de beihabar boluy mümkın. Iаǧni, basyna tüsken qaiǧyny aiaǧyna deiın özı keşken, täubaǧa öz jolymen kelgen. Sol sebeptı men Sügırdı şyn mūsylman deimın.
Onyŋ «Nazqoŋyrmen» bastas, özektes şyqqan taǧy bır küiı bar. Ol – «Qaratau şertpesınıŋ» bız bılmeitın nūsqasy. Bız būl küidı nege «Nazqoŋyrmen» özektes deimız? Sebebı, tūrmystyq faktor men psihologiialyq faktor bır-bırıne qaişy kelgende soŋǧysy jeŋedı. «Qaratau şertpesınıŋ» bız aityp otyrǧan nūsqasynda «Nazqoŋyrdan» qalǧan psihologiialyq küi ary qarai sabaqtalady. Ärine, mūnda da Sügırdıŋ qaiǧyǧa qūlap ketetın jerlerı bar. Bıraq būl küide «Menıŋ mahabbatym osyndai edı ǧoi» degen qoŋyr kürsınıs basym. Qaiǧyny aiaǧyna deiın keşıp, qūlazyǧan jalǧyzdyqtan ötken qajyrly köŋıl aqyrsoŋynda osylai damyldaidy. Sügırdıŋ basynan keşken asqaq sezımge arnaǧan osy ekı küiı – oiymyzşa mūsylman älemınıŋ eŋ taŋdauly küilerı bolyp sanaluy kerek. General menen Janǧalidan keiın būl küilerdı endı jastar tarta alar ma eken degen oi kei-keide adamdy mazalaidy. Muzyka tarihynda oryndauşylyqtyŋ asu bermes biık şyŋy bolyp qalǧan mysaldar köp. Dina Nūrpeiısovadan keiın Qūrmanǧazynyŋ «Qairan şeşem» küiın eşkım de olai tarta almaidy. Şämıl Äbıltaevtan keiın Qūrmanǧazynyŋ «Aqbai» küiın eşkım de olai şala almaidy. Saduaqas Balmaǧambetovtyŋ oryndauyndaǧy Qazanǧaptyŋ «Baljan qyz» küiı de eşkım ala almaityn asu bolyp tūr. Sondai-aq General Asqarov pen Janǧalidyŋ oryndauyndaǧy «Nazqoŋyr» jäne Janǧalidyŋ oryndauyndaǧy «Qaratau şertpesınıŋ» atalǧan nūsqasy da osyndai, eşkım asa almas biık seŋgır bolyp qalatyn türı bar. Janǧali küişınıŋ endı bır qyry bar. Ol – Sügırdıŋ būryn şertılmegen tyŋ küilerınıŋ jetkızuşısı jäne nasihattauşysy. Osy küngı repertuarǧa kırgen «Bes jorǧanyŋ» tolyq nūsqasy (aŋyzymen bes küi) taǧy bırqatar küi – Janǧali jetkızgen şyǧarmalar.
Bügınde respublikadaǧy muzyka önerı salasynyŋ eŋ ülken bır problemasy, notany sauatty jazu töŋıregınde örıstep otyr. Bır küidıŋ özı türlı adamnyŋ qolynan türlı nūsqa bolyp, onyŋ syrtynda notada türlışe taŋbalanyp jatady. Köp jaǧdaida būdan japa şegetınder - muzykalyq joǧary oqu oryndarynyŋ studentterı. Osy jaiynda bır sūraǧanymda Janǧali küişı bylai degen edı.
– Nota – küi önerınıŋ jazba mädenietı. Iаǧni, nota-älıpbidegı ärıpter siiaqty. Bız ärıpter arqyly sözdı qalai taŋbalasaq, nota arqyly muzykany da tura solai taŋbalaimyz. Estıgenın ärıppen taŋbalap bere almaityn sauatsyz oquşylardyŋ bolatyny siiaqty, qūlaqqa emes – tıptı közge körınıp tūrǧan dybysty notaǧa tüsıre almaityn sauatsyz nota jazǧyştar bolady. Jäne olarǧa qoi dep aita almaisyŋ, qoiǧyza almaisyŋ. Sebebı, ärqaisysy özın Stravinskiiden kem körmeidı. Tüsırgen «notalary» boiynşa oinaǧan muzykanttardyŋ ūiatqa qalyp jatatyndyǧynda şaruasy joq. Sol sebeptı muzykalyq oqu jüiesınde qaptaǧan qate nota, sol sebeptı qaptaǧan qate oryndau. Ahmet Jūbanovtyŋ kezındegı jauapkerşılık joq qazır.
Aita ketu kerek, Janǧali Jüzbaevtyŋ şäkırtterı oryndaǧan küi nūsqalary, eŋ dūrys nūsqa bolyp esepteledı. Respublikadaǧy bırqatar aituly küi bäigesınıŋ jiuriınde otyruy da Janǧali küişınıŋ biık sauatynan bolsa kerek. Belgılı küişı, ūstaz, jarty müşel kışı ärıptes bauyryma, söz soŋynda abyroi qonsyn, önerıŋ örıstı bolsyn dep tılek tıleimın!
Talasbek ÄSEMQŪLOV.
