«Aq jol» «Arselor Mıttaldyń» offshorlyq shemalaryn synǵa alyp, qazaqstandyq merdigerlerdi qoldady
«Aq jol» partııasy «Arselor Mıttaldyń» offshorlyq shemalaryn synǵa alyp, qazaqstandyq merdigerlerdi qoldady. Bul týraly frakııa tóraǵasy Azat Perýashev tıisti parlamenttik suranysynda málimdedi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń
Premer-Mınıstri
A.U.Mamınge
Qazaqstan Respýblıkasynyń
Bas prokýrory
Ǵ.D.Nurdáýletovke
DEPÝTATTYQ SAÝAL
Qurmetti Asqar Uzaqbaıuly!
Qurmetti Ǵızat Dáýrenbekuly!
«Aq jol» demokratııalyq partııasy Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Ulttyq senim keńesiniń ústimizdegi jyldyń 20 jeltoqsanynda ótken otyrysynda bergen tapsyrmalaryn quptaıdy.
Mıtıngiler týraly habarlaý rásimine kóshý, saıası partııalardy qurýdy jeńildetý, parlamenttik oppozıııa ınstıtýtyn biriktirý, bıýdjettiń jumsalýyna qoǵamdyq baqylaýdy engizý syndy tapsyrmalar qoǵamnyń damýynyń jańa paradıgmasyn jáne ózekti áleýmettik-ekonomıkalyq máselelerdi sheshýdegi jańa múmkindikterdi jasaıdy.
Ol úshin qoǵam men memlekettiń negizgi múddelerine qatysty máselelerdi talqylaýda ashyqtyq bolýy kerek.
Osyǵan baılanysty, Demokratııalyq partııa alǵa qoıylǵan mindetterdi tıimdi qoldaıtyndyǵyn jáne olardy iske asyrýǵa belsendi qatysýǵa daıyn ekendigin málimdeıdi.
Ulttyq keńestiń atalǵan otyrysynda Prezıdent Q.Toqaev bizdiń azamattarymyzdy kemsitýge jol berilmeıtinin aıtyp, sheteldik jumys berýshilermen jumys isteıtin qazaqstandyqtardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa qatysty naqty tapsyrmalar berdi.
«Aq jol» ulttyq bıznes-partııa retinde osyǵan baılanysty keıbir sheteldik taýar alpaýyttarynyń qazaqstandyq shaǵyn jáne orta bıznes múddeleriniń buzatynyn aıtty.
Bul az degendeı, iri jer qoınaýyn paıdalanýshylar sheteldik jetkizýshiler men merdigerlerdiń taýarlary men qyzmetterin satyp alý úshin jyl saıyn shamamen 8 trln. teńge jumsaıdy.
Sondaı-aq, kelisimshartqa qol jetkize alatyn otandyq kásiporyndar da ózderiniń zańdy quqyqtary men múddelerin eleýsiz qaldyrady.
«Arselor Mıttal Temirtaýde» jumys isteıtin otandyq kásipkerler «Aq jol» partııasymen baılanysqa shyqty. Álemdegi eń iri bolat óndirýshi kásiporyn qazaqstandyq seriktesterge óndirilgen taýarlar, jumystar men qyzmetter úshin tólemdi únemi alty aı nemese odan da kóp merzimge keshiktirip keledi.
Máselen, 2016 jyly kompanııanyń merdigerler aldyndaǵy qaryzy 1 mıllıard teńgeni qurasa, 2017 jyly - 2 mıllıard teńge bolsa, byltyr mıllıardtan asyp jyǵyldy. Bıyl Qaraǵandy oblysy men Temirtaý qalasynyń basshylyǵy «Arselor Mıttal Temirtaý» kompanııasynyń basshylyǵymen jergilikti merdigerler aldyndaǵy qaryzdy tóleý máselesi boıynsha kelissózder júrgizýge májbúr.
Sonymen birge, barlyq qazaqstandyq seriktester bankterden nesıe alýǵa májbúr. Sebebi, oryndalǵan kelisim-sharttardyń ýaqtyly tólenbeýinen olar tikeleı qarjylyq zalal shegedi. Mysaly, kommerııalyq nesıeler boıynsha ortasha paıyzdyq mólsherleme 18% bolǵan jaǵdaıda, alty aıǵa keshiktirilgen otandyq kompanııalardyń shyǵyny kelisimshart somasynyń 9% quraıdy, bul jergilikti bıznes úshin úlken shyǵyn.
Sonymen qatar, munyń kesirinen sheteldik kásiporyndarmen jumys jasamasa da, olardyń áreketterinen tikeleı zalal shekken osy kásiporyndardyń jumysshylaryna jalaqy keshiktirilip tólenedi.
Sonymen qatar, merdigerler eseptelgen, biraq áli jasalmaǵan tólemder úshin salyqtar men aıyppuldar tóleýge májbúr.
Bul - qazaqstandyq kompanııalar óz esebinen «Arselor Mıttalǵa» demeýshilik kórsetip otyr degen sóz.
Ashyq derekkózderge sensek, «ArselorMıttal Temirtaý» kompanııasy Qazaqstannyń jer qoınaýyn paıdalana otyryp, az mólsherde paıda túsirýdiń jeke shemasyn qurǵan. Bir sózben aıtqanda, barlyq eksporttyq jetkizilimder kompanııanyń Dýbaıdaǵy keńsesi arqyly ótip, ónim baǵasy aldymen BAÁ-de «ózindik quny + bir dollar» baǵasymen, odan keıin baryp naqty satyp alýshylarǵa álemdik baǵamen satyldy.
Iaǵnı, resmı túrde «Mıttaldyń» eksportynyń bir tonnasy 1 dollarǵa teń jáne olar Qazaqstanǵa sol 1 dollardan ǵana salyq tóleıdi. Al túsken qarajattyń negizgi bóligi sol ıelerdiń offshorlyq kompanııasyna tústi.
Biraq bul shemaǵa qaramastan, jasyryn kiristi aıtpaǵanda, zaýyt ondaǵan jyldar boıy óziniń sheteldik ıelerine jylyna jarty mıllıard dollarǵa jýyq resmı kiris berdi.
Degenmen, «Mıttal» jasalǵan kelisimsharttar boıynsha qazaqstandyq kásiporyndarǵa qarjy tólegisi kelmeıdi.
Suranymda mundaı derekterdiń skanerlengen qujattary bar kózderi kórsetiledi. «Aq jol» frakııasy atalǵan faktilerdi sheshýge jáne qazaqstandyq jumysshylardyń da, qazaqstandyq kásipkerlerdiń de, jalpy ulttyq ekonomıkanyń múddelerin de qorǵaýǵa shaqyrady.
Sheteldik taýarlyq alpaýyttardyń Qazaqstan ekonomıkasyn damytýǵa neǵurlym selqos qaraýy, olardyń satyp alǵan qazaqstandyq bıznesiniń úlesi men qaýipsizdigin arttyrý máselesin kóteretin kez keldi.
Osyǵan baılanysty «Aq jol» depýtattyq frakııasy iri sheteldik jer qoınaýyn paıdalanýshylardyń qyzmetinde ulttyq ekonomıkalyq múddelerdi qatań retteý men qorǵaý múmkindigin qarastyrýdy suraıdy.
Sonymen qatar, biz sybaılas jemqorlyqqa qarsy zańnamaǵa «korporatıvtik sybaılas jemqorlyq» túsinigin engizý máselesin kóteremiz.
Jer qoınaýy memleketke tıesili, demek, sheteldik jer qoınaýyn paıdalanýshylardyń olardy paıdalaný kezinde teris paıdalaný da sybaılas jemqorlyq boıynsha quqyq buzýshylyqqa jatady.
Qurmetpen,
«Aq jol» frakııasynyń depýtattary
"Adyrna" ulttyq portaly
