Küllı älemdı alaŋdatyp otyrǧan İran men AQŞ-tyŋ arasyndaǧy qaqtyǧystyŋ negızgı sebebı ekonomikalyq-saiasi müdde men örkeniettık qaişylyq ekenın bärımız bılemız. İran terroristık äskeri ūiymynyŋ beldı qolbasşysy Qasem Suleimanidı jerleu räsımıne şyqqan milliondaǧan halyqtyŋ ūstanymy retınde "qaruly soǧystyŋ"simvoly qara tüs nemese "İslamnyŋ" tüsı jasyl emes, otqa tabynuşy zoroastrizmnıŋ simvoly( qyzyl otty şoq) qyzyl tüstı tudy kötergenıne qarap parsy ūltşyldyǧynyŋ İran elınde öte qarqyn alǧanyn körıp otyrmyz. Kezınde qanışer Gitler ūstanǧan ūltşyl-sosial ideiasynyŋ paradigmasy bolyp tabylatyn ariilık taza näsıl teoriiasynyŋ prototipı, iaǧni fundamentı parsylyq Zoroastrizmnen bastau alatyny bärıne belgılı.Panteistık dünietanymǧa öte etene jaqyn nemese ärtürlı ideologiialardyŋ qosyndysy bolǧan sopylyq aǧymdardyŋ İranda keŋ etek jaiuy jäne memleket tarapynan qoldau tabuy (aiatolla Homeini parsy sufizmınıŋ ökılı) älemdegı sünnit-şiǧa dep bölıngen "İslam" dınındegı ekı magistraldy baǧyttyŋ özara konfrontasiiasyn aşyq körsetedı. Anyǧynda "İslam" älemındegı 80/20 dep qabyldaityn köpşılık sünnitterdıŋ tobyn jüzdegen sopylyq tariqattar qūraitynyn köbı bıle bermeidı. Sol üşın general Qasem Suleimanidıŋ ölımın tek irandyqtar ǧana emes,bükıl sünnittık baǧyttaǧy sopylardyŋ(Qazaq elınde de İrandy jaqtaǧandar öte köp) aza tūtuy būl faktıge dälel bola alady.
Sopylyq tariqattardyŋ "İslam" tarihynda "qaruly soǧys" dep köptegen memleketter men halyqtardy qylyştyŋ jüzımen baǧyndyrǧany turaly,mysaly älem sünnitterınıŋ arasynda bedelı öte joǧary jäne özın paiǧambar Mūhammedtıŋ ūrpaǧymyn dep esepteitın Habib Ali
https://tengrinews.kz/https://tengrinews.kz/russia/ramzanu-kadyirovu-perelili-krov-potomka-proroka-muhammeda-280645/
Djifri qasiettı "qaruly soǧys" turaly özınıŋ videosūhbatynda bylai deidı:
Sopylar jihad turaly ne aitady?
Alla jolyndaǧy jihad salasyn alsaq, onda mūsylmandardyŋ İslam dūşpandary men jaulaşylarǧa qarsy jürgızgen barlyq şaiqastarynyŋ jetekşılerı men imamdary sopy imamdary bolǧan. İerusalimdı kım bosatty? (Alla onyŋ bosatylu künın jaqyndatsyn!) Ony bosatu üşın joryq kım ūiymdastyrdy? Būl Salah äd-Din Iýsuf ibn Aiubi edı. Ol Alla jolyndaǧy şahidterdı daiarlau üşın Siriiadaǧy Kosion tauynda sopylyq oqu ortalyqtaryn saldy. Salah äd-Din ibn Aiubi pen Nur äd-Din Zänki «Sopylyq turaly ülken kıtaptyŋ» negızınde dıni ǧylymdarynyŋ jaŋǧyryluy arqyly mūsylmandardy bosatu jolyn aşty. Bıraq olar mūsylmandardyŋ qorlanuy men öz-özderın qorǧauǧa qabıletsızdıgınıŋ sebebı hadis boiynşa düniege degen mahabbat pen ölımnen qorqu ekenın bıletın. Sonda olar būl derttı emdeitın kıtapty alyp, adamdardy jihadqa daiyndady.
Jetınşı krest joryǧyn toitaryp, Äl-Mansur qalasynda Liudovik IX koroldı tūtqynǧa alǧan äskerdıŋ jalaugerı kım boldy? Būl Äş-Şäziliia tariqatynyŋ imamy Äbul-Hasan Äli äş-Şäzili (rahimahullah) bolǧan. Ol köz janarynan aiyrylǧan toqsan jastaǧy qariia bolǧan kezde qolyna jalaudy alyp: «äl-Djihäd, äl-Djihäd!» – degen şaqyrudy jar saldy, al müritterı bolsa onyŋ qolynan ūstady, sosyn onyŋ maŋynda köptegen ūly ǧūlamalar jinaldy, olardyŋ arasynda ūly ǧalym İzzu-d-din ibn Äbdu-s-säliam boldy. Olardyŋ bärı soǧys maidanynda bolyp, Liudovik IX fransuz korolın tūtqynǧa aldy.
Tün basqan kezde köptegen mūsylmandardy moŋǧol-tatardyŋ tūtqynynan bosatqan äskerlerdıŋ jalaugerı kım boldy? Būl tariqat imamy Ahmad äl-Bädäui boldy.
Marokkalyqtardyŋ otarşyldarǧa qarsy teketıresın kım basqardy? Būl sopylar boldy. Liviialyqtardyŋ italian otarşyldaryna qarsy ülken jihadyn kım basqardy? Būl äs-Sänusiia tariqatynyŋ eruşısı Umar al-Muhtar boldy. Siriia men İordaniiada İslam dūşpandary men otarşyldarǧa qarsy küres tuyn kım köterdı? Būl Naqşbandiia men Şäziliia tariqattarynyŋ şeihterı boldy. İndoneziianyŋ jäne körşıles aumaqtardyŋ otarlanuyna qarsy kım tūrdy? (Sonyŋ ışınde Naqşbandiia tariqatynyŋ şeihı Daǧystan men Şeşenstannyŋ imamy Şamildıŋ esımın atap ötuge bolady.) Būl äl-Äläuiia tariqatynyŋ şeihı boldy.
Kım būl turaly oilansa – sol aqiqatty tüsınedı. Hijranyŋ bırınşı ǧasyrynan bastap, bızdıŋ künderımızge deiın jihad tuyn sopylardan basqa eşkım kötermegen!
Osyndai tarihi dälelge toly derekterdıŋ toqsan auyz sözdıŋ tobyqtai tüiını İslam älemınde sünnitter,iaǧni fundamentalistık-ortodoksty mūsylmandar 20%, al kerısınşe şiǧa-sopylar -80% ekenı turaly paradoks dıntanuşylar, mädeniettanuşylar men saiasatkerlerdı oilandyruy tiıs!
Tūrarbek Qūsaiynov,
"Demos" QB töraǧasy
