Redaksiiamyzǧa hat kelıp tüstı. Ädıldık ızdep, şyndyq ızdep şyryldaǧan hattyŋ artynda bır taǧdyr tūrǧanyn eskerıp, hatty jariialaudy jön dep şeştık. QR azamattaryn qorǧaityn äskeri qyzmetker özı qorǧauşy ızdep jatsa qatardaǧy qarapaiym jūrt qaida barady?
Redaksiiadan
QR Prezidentı Q. K. Toqaevtyŋ,
QR Qorǧanys ministrı Nūrlan Ermekbaevtyŋ,
QR Bas prokurory Nūrdäulet Ǧizatovtyŋ,
QR Işkı Ister ministrı Erlan Tūrǧymbaevtyŋ nazaryna!
Almaty garnizony äskeri sotynda Qazaqstan Respublikasy Qorǧanys Ministrlıgınıŋ Qūrlyq äskerlerınıŋ äskeri institutynyŋ äskeri qyzmetkerı kapitan Elemesov Asylbek Almaganbetovich iaǧni menı QR Qylmystyq kodeksınıŋ 156 baby 3 bölıgımen ıstı qylmaqşy. Būl jaǧdaidy zaŋsyz jäne negızsız dep esepteimın. Iаǧni atap aitqanda: 1) Sotqa deiıngı tergep tekseru kezınde QR IIM OÖÄTB tergeuşısı M.Qabylda 2019 jylǧy 17 qazanyndaǧy kūdıktınıŋ ıs-äreketın saralau turaly Qaulysynda jäne 2019 jylǧy 22 qazanynda jasalynǧan Aiyptau aktısınde negızsız jäne zaŋsyz kapitan A. A.Elemesov QM QÄÄİ basşysynyŋ 30.12.2016 jylǧy №795 sandy būiryǧyna säikes lauazymdyq mındetterı boiynşa qaru-jaraq, äskeri jäne basqa tehnikamen jūmystar, paidalanu, evakuasiialau, qyzmet körsetu jäne jöndeu jūmystaryn ūiymdastyru barysynda jeke qūramǧa qauıpsızdık talaptaryn jetkızuge jäne olardyŋ oryndaluyna qol jetkızuge mındettı bolǧan, dep körsetıp, sılteme jasaǧan. Bıraq, osy atalǧan QM QÄÄİ basşysynyŋ 30.12.2016 jylǧy №795 sandy būiryǧyna säikes lauazymdyq mındetterı naqty resmi türde joq qūjat, öitkenı ol kezde 2016 jylǧy jeltoqsanynda QR QM QÄÄİ ştattyq lauazymdyq kategoriiasy boiynşa oqu-artilleriialyq batareia komandirınıŋ qaru-jaraq boiynşa orynbasary degen äskeri lauazym bolmaǧan. Dälel: Menıŋ advokatymnyŋ sūranysyna QR QM QÄÄİ kelgen jauap 22.11.19.jyl. şyǧ.№3323. Oqu-artilleriialyq batareiasynyŋ qarau-jaraq boiynşa orynbasary degen äskeri lauazym 2017 jyldyŋ 31 şıldesınde QR QM ūiymdastyruşylyq-ştattyq äreketerdı bekıtu turaly būiryǧymen berılgen. Sotta osy sūraqty polkovnik Esenşoraev, podpolkovnik Alpysbaev jäne kapitan Kamaev atalǧan qūjatty qatelıkpen jasaǧanyn däleldep aityp berdı. Osyǧan bailanysty qylmystyq ıske tırkelgen 2016 jyldyŋ 30 jeltoqsanynda bekıtılgen oqu-artilleriialyq batareia komandirınıŋ qaru-jaraq boiynşa orynbasarynyŋ mındetterı jalǧan, būrmalanǧan qūjat bolyp esepteledı. Osy sebepten qylmystyq ıs boiynşa däleldeme bola almaidy; 2) Aitylǧanmen qatar, 2019 j. 17 qazanynda küdıktınıŋ ıs äreketın saralau turaly Qauly (3 bet 3 abzas), aiyptau aktısı jalǧan qūjat negızınde qūralǧan (3 bet 4 abzas). Menıŋ advokatym Aitmūhanbet Jaqypbekūlynyŋ sūranysyna QM QÄÄİ hat berıp otyr. Ol hatta (09.12.19 j. №JT-K-00018) sotqa deiıngı tergep-tekseru organyna QR IIM OÖÄTB berılgen QM QÄÄİ basşysynyŋ 30.12.2016 jylǧy №795 sandy būiryǧyna säikes oqu-artilleriialyq batareia komandirınıŋ qaru-jaraq boiynşa orynbasarynyŋ mındetterı dūrys emes. Osy jaǧdaiat boiynşa qyzmettık tekseru jürgızıletını habarlandy. 2016 jylǧy ştat boiynşa oqu-artilleriialyq batareia komandirınıŋ qaru-jaraq boiynşa orynbasary degen äskeri lauazym QR QÄÄİ bolǧan emes. 2017 jyldyŋ 30 qyrküiegınde bekıtılgen lauazymdyq mındetterdı de joq ekendıgın mälımdeidı; 3) Osydan basqa, menıŋ advokatyinyŋ sūranysyna QM QÄÄİ haty boiynşa (09.12.19 j. №JT-K-00019) QM QÄÄİ kapitan A.Elemesovke Qūrlyq äskerlerınıŋ äskeri İnstitut bastyǧynyŋ būiryǧy boiynşa qauıpsızdık tehnikasy, önerkäsıptık sanitariia qaǧidalaryn nemese eŋbektı qorǧaudyŋ özge de qaǧidalaryn osy qaǧidalardy saqtaudy ūiymdastyru nemese qamtamasyz etu jönındegı mındetter jüktelmegen jäne ol ondai bılıktılık kurstarynan ötpegen. Iаǧni ol QR QK 156 babynyŋ subektısı emes. Jalpy äskeri jarǧylarda jäne QM QÄÄİ būiryqtarymen Elemesovtyŋ lauazymdyq mındetterı bekıtılmegen. Resmi türde ondai qūjat joq; 4) QM QÄÄİ ötkızılgen Qyzmettık tekseru qorytyndysyna sai R.Jūmabaevtyŋ toq soǧyp öluı özınıŋ jeke abaisyzdyǧynan bolǧan dep körsetılgen. Joǧary körsetılgenderdıŋ negızınde, aiyptau turaly negızgı prosestık qūjattar zaŋ būzuşylyq jolymen jasalynǧan. 5) Aldynǧy ekı sot mäjılısınde memlekettık aiyptauşy Şaryqbaev Darhan menıŋ advokatymnyŋ üstınen sotqa jalǧan aqparat berdı - Elemesovtyŋ lauazymdyq mındetterı qylmystyq ıske zaŋdy türde uaqytyly tırkelgen dep aiyptap, sotty aldap, zaŋsyz baǧytqa salu maqsatynda maǧan qatysty ıs boiynşa menıŋ lauazymdyq mındetterım QR IIM OÖÄTB 2019 jylǧy 23 şıldesındegı 4/10-1296 sandy sūranysyna säikes alynyp qarastyrylyp, tergeuşı Kabylda der kezınde küdıktınıŋ ıs-äreketın saralau qaulysynda jäne aiyptau aktısınde dälel retınde sılteme jasaǧan degen jalǧan aqparat berıp otyr. Osy aqparatty terıstep, joqqa şyǧaru üşın QR QM QÄÄİ 2020 jylǧy 14 qaŋtarynda «2019 jyldyŋ 19 şıldesı men 23 qazany arasynda QR IIM OÖÄTB sūranysy boiynşa Elemesovtyŋ qyzmettık mındetterı jıberılgen be älde joq pa?», dep advokatym sūranys jasaǧan bolatyn. Advokattyq sūranysqa QR QM QÄÄİ 2020 jyldyŋ 21 qantarynda JT-K-00002 sandy jauap aldym. Osy jauap boiynşa QR IIM OÖÄTB 2019 jylǧy 23 şıldesındegı 4/10-1296 sandy İnstitut basşylyǧyna jazǧan sūranysyna qūjatty oryndauşy jauapty lauazymdyq tūlǧa kapitan Urgenişbaevtyŋ J. sözıne qaraǧanda köptegen qūjattardy qolma-qol QR IIM OÖÄTB aparyp tapsyrǧany, al onyŋ ışınde kapitan A.A. Elemesovtyŋ lauazymdyq mındetterı bolmaǧany anyqtaldy. Osy mäsele boiynşa negızgı prosestık qūjattar: küdıtınıŋ ıs-äreketın saralau qaulysy jäne aiyptau aktısı eş jerde tırkelmegen zaŋsyz būrmalanyp jasalynǧan lauazymdyq mındetterge negızdelgen. Qylmystyq ıste menı qylmys jasady deitın däleldemeler joq. Lauazymdyq mındetter jalǧan bolyp şyqty, äskeri-jarǧylyq zertteu ötkızgen podpolkovnik A.K.İliasov maman bolyp tabylmaǧan, sotta özı qateleskenın aitty, vzvod komandirı jäne batareia komandirınıŋ mındetın atqaruşy retınde mındetterın jazdym dedı, maman Sanatova tıkelei Elemesovty kınälı dep qorytyndy bermegenın, jıberılgen kemşılıkterge İnstitut basşylyǧy, olardyŋ būiryǧymen İnstitutta eŋbek qaupsızdıgıne jauap beretın qyzmet jauap beretının aitty, Elemesov turaly qorytyndyda jazbaǧanyn körsettı. Osydan basqa, 2020 jylǧy 20 qantarynda qaralǧan sot mäjılısınde sotqa maǧan qatysty şyǧarylǧan ekı türlı küdıktınıŋ ıs-äreketın saralau turaly qaulylardyŋ köşırmelerı ūsynylǧan bolatyn. Zaŋdy küşı bar bıreuı 2019 jylǧy 16 qazanynda jasalynǧan, ol qaulyda Elemesov minomettık oqu vzvodynyŋ komandirı jäne rota komandirı retınde körsetılgen. Osy qauly Elemesovke jäne onyŋ advokaty S.Serikbaevaǧa 2019 jyldyŋ 17 qazanynda tergeuşı Qabyldamen tanystyrylyp köşırmesı tapsyrylǧan. Ekınşı qauly 2019 jylǧy 17 qazanynda şyǧarylǧan, ol qaulyda menı artilleriialyq batareia komandirınıŋ qaru-jaraq jonındegı orynbasary jäne vzvod komandirı dep körsetılgen, osyǧan sai QR QK IQJ talaptaryn būzǧan degen. Ary qarai QÄÄİ basşysynyŋ 30.12.2016 jylǧy №795 sandy būiryǧyna säikes A.A.Elemesovtyŋ lauazymdyq mındetterın būzǧany jazylǧan. Būl qaulymen men tanyspaǧanmyn, onyŋ köşırmesı maǧan berılmegen, sebebı qylmystyq ıs aiaqtalyp äskeri prokuraturada sotqa jıberu üşın äskeri prokuror podpolkovnik F.İbragimovte bolǧan, osy kezde prosestık qūjattar būrmalanyp, negızsız auysqan. Osy mäselenı däleldeu üşın tergeuşı Qabylda jūmys jasaǧan kompiuterdı jäne printerdı kriminalistık saraptamaǧa berse, ekı qaulyda bır kompterde terılgenın jäne bır printereden şyǧarylǧanyn anyqtauǧa bolady. 2019 jylǧy 20 şıldesınde menen OÖÄTB ǧimaratynda kuä retınde sūraq alynyp hattama retınde räsımdelgen jauaptaǧy qoiylǧan qoldar menıkı emes bolyp şyqty, oǧan dälel men sotta hattamany qylmystyq ısten körıp, aitqan körsetpesı jäne basqa qūjattardaǧy naqty qoldaryna ūqsamaityndyǧy. Osylai ol qūjat zaŋsyz bolyp otyr. QR QPK 112 babynyŋ 3 tarmaǧyna sai Küdıktınıŋ odan kuä retinde aldyn ala jauap alu barysynda bergen aiǧaqtary däleldemeler retinde tanyla almaidy jäne olardy onyŋ jūbaiyna (zaiybyna) jäne jaqyn tuystaryna qarsy qoldanuǧa, sondai-aq küdıktını aiyptau negizine jatqyzuǧa bolmaidy. Osymen qatar, sot otyrysynda menıŋ lauazymdyq mındetterım QÄÄİ basşysynyŋ 30.12.2016 jylǧy №795 sandy būiryǧymen bekıtılmegenı jäne ondai lauazymdyq mındetter müldem joq ekendıgı tolyǧymen anyqtaldy. Aiyptau aktısınde menı negızgı jūmys beruşı jäne QM QÄÄİ basşysy retınde retınde körsetken. Energetika Ministrınıŋ būiryqtaryn jäne QR Eŋbek kodeksınıŋ talaptaryn būzǧan dep aiyptaǧan. Bıraq lauazymyma säikes men İnstitut basşylyǧynyŋ qataryna kırmeimın, jūmys beruşı emespın. 2019 jylǧy 19 jäne 20 şıldesınde oqiǧa bolǧan jerdı qarau hattamasyn tooltyrǧanda tergeuşı QR QPK 220 babynyŋ (Qarap-tekserudı jürgizudiŋ jalpy qaǧidalary) talaptary tıkelei būzylǧan. Atap aitqanda:- Tabylǧan izderdi jäne özge de materialdyq obektilerdi qarap-tekseru tergeu äreketi jürgiziletin jerde jüzege asyrylady. Eger qarap-tekseruge ūzaq uaqyt talap etılse nemese qylmys anyqtalǧan jerde qarap-tekseru eleuli türde qiyn bolsa, obektiler ol jerden alynyp, qaptalyp, mörlenıp jäne büldırılmei, qarap-tekseruge yŋǧaily basqa jerge jetkiziluge tiis.
- Qarap-tekseru kezinde tabylǧannyŋ jäne alyp qoiylǧannyŋ barlyǧy kuägerlerge, qarap-tekserudıŋ basqa da qatysuşylaryna körsetiluge tiis, būl turaly hattamada belgi jasalady.
- Iske qatysy bar obektiler ǧana alyp qoiyluǧa jatady. Alyp qoiylǧan obektiler qaptalady, mörlenedı jäne sotqa deiıngı tergep-tekserudı jüzege asyratyn adamnyŋ jäne kuägerler tartylǧan kezde olardyŋ qol qoiuy arqyly rastalady.
- Qarap-tekseruge qatysatyn adamdar sotqa deiıngı tergep-tekserudı jüzege asyratyn adamnyŋ nazaryn, öz pikirleri boiynşa, istiŋ män-jailaryn anyqtauǧa yqpal etetinnıŋ barlyǧyna audaruǧa qūqyly.
Kapitan Asylbek Elemesov
