Qytaidaǧy koronavirustyŋ qaidan paida bolǧany belgılı boldy.
Qytai memleketı SARS jäne Ebola aurularyn zertteitın Uhan Ūlttyq Biologiialyq Laboratoriia aşqan. Būl institut 2015 jyly qūrylysy bastalyp 2017 jyly qoldanysqa berılgen eken. Būl laboratoriia Qytaidaǧy eŋ ülken virus zertteitın laboratoriia eken. Qytai memleketınıŋ aituy boiynşa älemdık standarttarǧa (BSL-4) sai keledı dep mälımdegen.
2018 jyly qaŋtarda AQŞ ǧalymdary būnyŋ öte qauypty ekenın, virustardyŋ taralyp ketuı mümkın ekenın eskertken bolatyn. Negızınde būl institutta qauypty virustardy januarlarǧa egıp sony zertteidı eken. AQŞ ǧalymdary būnyŋ Januardan adamǧa jūǧuy mümkın ekendıgın bırneşe joly eskertkenbız deidı.
2004 jyly SARS auruy da Beijiŋdegı bır bio laboratoriiadan taralǧan eken.
Uhan Ūlttyq Biologiialyq Laboratoriiasynan 20 mil qaşyqtyqta Hunan teŋız önımderı bazary ornalasqan. Virus aldymen osy jerden tabylǧan. Sosyn adamǧa jūǧyp tez qarqynmen tarai bastaǧan. Däl osy jerden bastalǧan virus bır neşe künnıŋ ışınde 10 şaqty memleketke tarap ülgergen.
“Men olarǧa aitqam, öz körlerıŋdı özderıŋ qazyp jatsyŋdar dep”-deidı, Antoni Fausi AQŞ allergiia jäne jūqpaly aurular institutynyŋ direktory.
2003 jyly Qytaida SARS auruy şyqqan kezde AQŞ ǧalymdary 20 aidyŋ ışınde emın zerttep tapqan eken.
Al būl joly älem ǧalymdary būl türdegı virustyŋ älemge taralyp ketpeuı üşın oǧan qarsy vaksina egu kerek deidı. Qazır ǧalymdar sony zerttep jatqan eken.
Jeksen Toqtarbai
