Jar-jar aitylyp, bata berıldı

Qazaq üilenu toiyna erekşe qyraǧylyqpen qaraǧan. Jaŋadan qosylǧan jas jūbailarǧa bata berıp, «Jar — Jar» aityp, qos ǧaşyqtyŋ aq nekesınıŋ adal boluyn tıleu,qazaqtyŋ salt-sanasynda älımsaqtan bar dästür. Ūlystyŋ ūly künınıŋ qarsaŋynda oŋtüstık astanamyzdyŋ ortalyq neke saraiynda qos ǧaşyq ata-babanyŋ saltymen aq nekesın qidyrdy. Qos jürektıŋ lüpılınıŋ qatar soǧylyp, ekı jastyŋ ömır atty teŋızge qol ūstasyp, qadam basu saltanatyna bız de kuä boldyq. 

Bız ejelden yrymşyl halyqpyz. Är­bır mereke, toi-dumannyŋ öz jönımen, joralǧysymen ötkızılgenın qalaimyz. Sodan bolar, jaŋa tüsken kelındı tıl-közden saqtap alastau, basyna oramal salyp, ülkenge qūrmet, kışıge ızet retınde iıldırıp sälem salǧyzu, aq otauǧa oŋ aiaq­pen qadam bastyryp, jas kelınnıŋ qo­lynan şai ışu, qaiyn ınıler men qaiyn sıŋlılerge at tergetu syndy dästürler erek­şe saqtalady. Alaida soŋǧy kezderı qa­zaqtyŋ salt-dästürı men ädet-ǧūrpy ūmyt qalyp, jas ūrpaqqa sarqynşaǧy ǧa­na qalyp barady.

Dästürdı jaŋǧyrtu maqsatynda ärı kül­lı mūsylmannyŋ jaŋa jyly — Nauryz merekesınıŋ qūrmetıne orai, «Almaty aqşamy» gazetınıŋ tılşılerı Duman Anaş pen Äigerım Sauytbekova Nauryz mere­kesınıŋ qarsaŋynda neke qiiu räsımın qa­zaqtyŋ jön-joralǧysymen, atadan qal­ǧan salt-dästürmen atap ötudı jön sa­napty. «Jas otau» neke saraiy jastarǧa būl ıste tılekşı boldy.

Qūstyŋ qos qanatyndai bolǧan ǧa­şyq­tardy «Jas otau» neke saraiy ılti­patpen qarsy aldy. Hakım Abaidyŋ «Kö­zım­nıŋ qarasy» änınıŋ yrǧaǧymen qos ǧa­şyq bır-bırıne qolqanat bolyp, ömır ai­dynynda qos aqqudai bırge jüzuge sert berdı. Teatr akterı Beibıt Qaramanovtyŋ oryn­dauyndaǧy aqyn Toqtarälı Taŋja­ryq­tyŋ «Apa, senıŋ kelınıŋ» atty öleŋ joldary eldıŋ körkı atanǧan qyz bala aq otaudy attaǧan soŋ kelın atanyp, ata men enenıŋ köz quanyşyna, bır üidıŋ otanasyna ainalatynyn sezdırgendei.

Qazaq jaqsylyqty tıl-közden saqtau­dy ǧūrypqa ainaldyrǧan. Aq jaulyqty apalar «päle-jaladan, közdıŋ közınen, tıldıŋ tılınen saqtasyn» degen nietpen jaŋa tüsken jas kelındı alastaǧan. Aq kimeşek kigen äjei Duman men Äigerımdı alastap, tıl-közden saqtau üşın ekı jasqa tüireuış taqty. Nauryz dumanynyŋ qar­saŋynda Qydyr atanyŋ aq batasyn tyŋ­damauǧa bolmas. Qonaqtar Qydyr atanyŋ batasyna ıştei tılekşı bolyp, qolyn jaidy. Saltanatty neke qiiu räsımınen soŋ, jinalǧan köpşılık bauyrsaq pen Nauryz merekesınıŋ basty taǧamy — Nau­ryz köjeden däm tatty.

«Ataŋnan mal qalǧanşa, tal qalsyn» dei­tın qazekem Nauryz merekesınde tal otyr­ǧyzudy ūmytpaǧan. Atalmyş däs­tür­dı ūmyt qaldyrmaǧan qos ǧaşyq neke saraiynyŋ aulasyndaǧy mahabbat alleiasyna aq qaiyŋnyŋ jas öskının otyr­ǧyzdy. «Ömırımızdegı eŋ maŋyzdy sättı qa­zaq­tyŋ ozyq dästürımen ötkızuge tılek­şı bolǧan «Jas otau» neke saraiyna kö­ter­gen jas şaŋyraǧymyzdyŋ atynan ri­za­şylyǧymyzdy bıldıremın. Eŋ bas­tysy, tek qana aǧaiyn-tuystyŋ arasynda emes, barşa halyqtyŋ aldynda ne­kemızdı qidyrudy jön kördık. Qazaqtyŋ salt-dästürımen, ädet-ǧūrpymen aldaǧy ömırge qol ūstasyp, qadam basqanymyzǧa bız quanyştymyz» deidı Duman Anaş.

Äigerım BAQYTQYZY,

«Aiqyn».