Qazaqtyŋ aŋyz-äŋgımelerınde aitylatyn, batyrlar jyry men hissa, dastandarynda jyrlanatyn nebır batyrlar beinesın oqyp ösken ūrpaq «şyn mänınde ömırde osyndai batyrlar bolsa ǧoi şırkın» dep aŋsauy zaŋdy närse. Batyrlar jyrynda ǧajap erlık körsetıp, jalǧyz özı qaptaǧan qalyŋ jauymen qaitpai şaiqasatyn batyrlardy äsırelep jyrlaǧan aqyn-jyrşylardyŋ qiialynyŋ, olardyŋ şyǧarmaşylyq ızdenısınıŋ jemısı dep qarasaq ta, elın, jerın jaudan qorǧaityn batyrlardy barlyq kezde ardaq tūtqany mälım.
Baluan Şolaq Baimyrzaūly turaly oi tolǧaityn tūsta, halyq tvorchestvosyndaǧy baluandar men batyrlardyŋ qiialdyq beinesınıŋ naqty ömırde analogynyŋ bolǧandyǧyna közımız aiqyn jetedı. Tıptı halyq ädebietındegı tiptendırılgen küş ielerı men jaujürek batyrlardyŋ özı köbıne bır qyrynan ǧana beinelenıp otyrsa, al şyn ömırdegı baluannyŋ boiyndaǧy tuabıttı köp qyrly, aluan sapaly qasietterı men qyrlary – halyq ardaq tūtqan keiıpkerler boiynan, ıs-äreketterınen de asyp ketedı.
Qazaqta nebır baluandar ötken, bıraq Baluan Şolaq olardyŋ bır de bırıne ūqsamaidy eken, dünieden baz keşken nebır änşıler ötken. Baimyrzaūly olardyŋ da eşqaisysyna ūqsamaidy, saiyn dalamyzda nebır sazgerler būl dünienı änge bölep ötıptı. Baluan Şolaq olardyŋ da bır de bırıne ūqsamaidy, ūly keŋ baitaq dalamyzda boiyna mol öner qonǧan önerpazdar da ötken, Baluan olardyŋ da eşqaisysyna ūqsamaidy.
Baluan Şolaq tarihymyzda hattalǧan, hatqa tüsken tarihi tūlǧalardyŋ bır de bırıne ūqsamaityndyǧymen, alaida sol talantty şoǧyrdyŋ boilarynda bar qasietter, sipattar, ruhtar täŋırdıŋ qalauymen tūla boiyna bıtken ǧajap daryndy tūlǧa. Baimyrzaūly – dauylpaz aqyn, düldül änşı, jauyryny jerge timegen baluan, qaitalanbas sazger, sal-serı, sirk önerınıŋ negızın qalauşy önerpaz, halyqtyŋ mūŋyn, joǧyn joqtauşy, äleumettık ädıldık üşın arpalysqan naǧyz küresker.
Baluan Şolaq küş önerın körsetude teŋdessız baluan, jürgende qara jerdı teŋseltıp jıberetındei nebır alyp küş ielerınıŋ jauyrynyn jerge tigızıp, «qabyrǧasyn qaqyratqan», tızesın dırıldetıp büktırgen jaratylysy bölek jan. Eger ol käsıbi küres önerımen bıryŋǧai ainalysqan bolsa, onda Resei patşalyǧynda, ärısı Europa, Amerika, Aziia, Afrika qūrlyqtarynda eşkımge de des bermeitın, älemge äigılı baluandardyŋ bırı bolar edı. Al kır tasyn köteruden de aldyna jan salmas älem chempionynyŋ bırı bolatynyna küdık bolmas, al at sporty salasynda da, sirk önerınde de eşbır eldıŋ sportşysy jasai almaityn, közdı arbaityn, körgen jan taŋqalatyn öner körsetıp, triuk jasaityn, qaitalanbas sirk önerınıŋ maitalmany atanar edı. Ol – at sportyn damytuşy, qazaq jerınde sirk önerınıŋ negızın qalauşy tūlǧa, ūlttyq önerımızdı jaŋa sapalyq deŋgeige köterıp ketken sportşy, dästürımızdı, adamzattyq qūndylyqtardy jaŋǧyrtqan jaŋaşyl tarihi qairatker.
Saiyn dalamyzda däl Baluan Şolaqtai kürestıŋ şyn mänınde ırı öner saiysy bolyp tabylatynyn ısımen körsetıp, tüktı kılem üstınde däkeldık ornyqtyrǧan, ony tanytqan eşkım joq
Saiyn dalamyzda däl Baluan Şolaqtai kürestıŋ şyn mänınde ırı öner saiysy bolyp tabylatynyn ısımen körsetıp, tüktı kılem üstınde däkeldık ornyqtyrǧan, ony tanytqan eşkım joq.
Baluan Şolaq ösken ortasynyŋ qabılet-qarymyn aşuǧa mümkındık bermegenıne qaramastan, sol otarşyl qoǧamnyŋ ädıletsızdıgımen aşyq, taisalmai küresken, narazylyǧyn, qarsylyǧyn aşyq bıldırgen baluan. Otarşyl qoǧam sol üşın de odan qūtylǧysy keldı, qudalauǧa saldy, baluan bärıbır alǧan baǧytynan qaitpady.
Betpe-bet kelgen jauy odan yqty, sypsyŋ ösek taratyp, jalǧan aryz jazǧandar baluannan qorqyp boilaryn ürei biledı, ol ädılettılıktı tu etken qaitpas küresker edı. Baluan Şolaqtyŋ bır özı ǧana orny tarihtaǧy jetıspegen, jetpei jatqan olqylyqtarymyzdyŋ ornyn toltyryp kettı.
«Tūtqasyn dünienıŋ üiırgendei» alyp küş iesı retınde tanylyp, aŋyz etıldı, közı tırısınde-aq aŋyz adamǧa ainaldy. Aqyn-jyrşynyŋ şyǧarmalary belgılı därejede özınıŋ ömırıne de qatysty, aqyn Syrbai Mäulenov aitqandai «öleŋım – menıŋ ömırım».
Baluannyŋ artynda tolyq jinaqtalmai qalǧan, bızge jetken öleŋderı, änderı onyŋ şyn mänınde ömırı, «tar jol, taiǧaq keşudegı» tar kezeŋdegı ǧūmyry dese de bolǧandai.
Än-jyry men öleŋınde öz ömırı meilınşe şynaiy beinelengen aqyn-kompozitor Baluan Şolaq dep aita alamyz. Öitkenı Baluannyŋ än-jyry men öleŋderı taqyryby, siujetı, äuezı, tabiǧaty jaǧynan qazaq aqyndarynyŋ bır de bırınıŋ şyǧarmasyna mülde ūqsamaidy, solai bola tūra sipaty jaǧynan dästürlık arnany damyta tüskenın baiqaimyz.
Jyraular poeziiasynda nebır keskınder, batyrlyq qasiet, ruh, ūlttyq sipat küştı körınıs tapqan bolsa, XIX ǧasyrdaǧy aqyndar şyǧarmasynda Baluannyŋ şyǧarmasyndaǧydai poeziiada adam küş-quaty, küştıŋ qūdıretı, küştıŋ qainar közı men būlaǧy arnaiy jyrlanbaidy. Aqyndar būl mäselege tereŋdep bara bermeidı, ony jyryna arqau da ete bermeidı. Adam küşınıŋ tabiǧatyn jyrlap körsetude Baluannyŋ öleŋderınıŋ bıtımı de, bolmysy da ala böten, bölek dünie. Oqyrman Baluan öleŋderınen tasqyndaǧan quatty küştıŋ arynyn sezınıp, aqynnyŋ küşın, ekpının onyŋ öleŋ joldary sonşama däldıkpen jetkızgenın tüisınedı.
Poeziiada eŋ köp jyrlanatyn närse – sezım. Öitkenı adam jansyz tuyndy emes, taudyŋ, töbenıŋ, qyr men jotanyŋ, sai-salanyŋ, özen-kölderdıŋ beinesı, jinaqtap aitqanda, tabiǧattyŋ, äsırese, taudyŋ beinesı meilınşe mol jyrlanady. Būl taqyrypty qozǧamaǧan qalamger de, suretşı de joq. Al adam küşı būl – közben köretın närse emes, materialdyq dünie de emes, abstraktılı dünie, būl adam boiyndaǧy quat, ıs-äreketke köşken jaǧdaida naqtyly nätije köz aldyŋyzda. Dünienı özgertetın bılek küşı men aqyl küşı. Abai qara küştıŋ ekı jaqty bolatynyn jazady, ol: qiratady da, jasaidy da. Baluan öleŋderınde sipattalatyn küş būl – jasampaz küş, ädılettılıkke qarsy tūratyn küş. Ondai küştıŋ iesı – Baluannyŋ özı. Onyŋ özı:
Jazyǧym myqtylyǧym, küşım
basym,
Dūşpannyŋ talqandadym talai
tasyn, –
dep jyrlaidy. Küşı basym bolǧandyqtan ışı tarlar ony köre almasa, al dūşpany qorqyp, ürei qūşaǧynda qaldy. Nemese:
Men özım osy kezde tasyp jürmın,
Keudesın dūşpandardyŋ basyp
jürmın, –
deidı.
Bolmasa:
Būl künde jiyrmada menıŋ jasym,
Qamaldyŋ būzar kezım tau men
tasyn, –
deidı.
Būl küireuık aqynnyŋ öleŋ joldary emes, dauysy jer-kökte naizaǧaidai kürkıregen aqynnyŋ, ǧajap küş iesınıŋ, sonymen qatar sonşama jan düniesı näzık jannyŋ keudesınen tögılıp tüsken alqa syndy jyr joldary, jan düniesı näzık, bıraq ruhy küştı aqynnyŋ ǧana oi būlaǧynan aǧylǧan jyrlar.
Odan ärı:
Keşegı sentiabrdıŋ bazarynda
Köterdım elu bır pūt kırdıŋ
tasyn, –
dep aqyn köterıŋkı köŋıl küiın paş etetını bar. Būl jai öleŋ joldary siiaqty körıngenımen, būl şyn mänınde būryn-soŋdy qazaq dalasynda bolmaǧan, adam balasy öz közımen körıp, qūlaǧymen estımegen ǧajap rekordtyq körsetkış! Bügınderı auyr atletikadan olimpiada chempiondary kötere qoimaǧan körsetkış, teŋdessız erlık, ǧajaiyp jaŋalyq! 816 kilogramm salmaq eken! Baluan 1 tonnadan astam tasty da kötergen. Sport salasynda qazırgı taŋda qaitalana qoimaǧan ūly jaŋalyqtar. Älemdık rekordqa sanalatyn oqiǧa. Jan düniesı qarapaiym Baluan mūndai jaǧdaiǧa jai käduılgı ıstei qaraǧan ǧoi. Qajymūqan baluan üstıne taqtai tösetıp, 1,5 t. «polutorkany» ötkızgen. Būl da būryn-soŋdy bolmaǧan jaŋalyq. Al auyr zatty köteru jaǧynan Baluan Şolaqty eşkım de qaitalai almapty. «Alyp – anadan, küş – atadan» degen osy.
Bauyrjan Momyşūly qorqynyştyŋ özın beinelep, «generaldyq» şenge ie, «general qorqynyş» su jürek qolbasşynyŋ alqymynan alady dep jazady. Al Baluan Şolaq jyrlaǧan öz boiyndaǧy täŋır bergen küş, ony da beinelep aitsaq, ädıldık jolynda arpalys üstındegı jasampaz küş beinesı retınde qabyldanar edı. Alyp küştıŋ beinesın öz öleŋı arqyly jyrlaǧan jalǧyz dara aqyn Baluan Şolaq Baimyrzaūly ǧana! Küştıŋ simvoldyq beinesı basqa aqyndarda Baluan öleŋderındei körınıs tappaǧan. Adam boiyndaǧy küştı sipattauǧa kelgende aqyn aldyna jan saldyrmaityn şeber de şeşen, kösıle tüidek-tüidek, kesek-kesek oi tolǧaityn aiboz syndy.
«Atadan ūl tumaidy mendei sabaz» degen siujettık öleŋınde abaqtyda otyrǧanyna qaramastan qajymaidy, jasymaidy, tauany da şaǧylmaidy, aqyn künı būryn qandai şeşım şyǧaratynyn da bılıp otyrady.
Atadan ūl tumaidy mendei sabaz,
Türmede jatyr eken öŋkei maŋǧaz.
Alty kün-aq türmede qamalǧan soŋ,
Tüsırdı meruaidai maǧan qaǧaz, –
dep mūŋaimai, qaita ekpın tüsırer qairat bere jyrlaidy. Rasynda, aqyn qoǧamdaǧy özınıŋ ornyn, zamandastary arasyndaǧy därejesı men salmaǧyn jaqsy bılgen, küşınıŋ basym tüsıp otyratynyn, aqyl-parasatynyŋ da bır basyna jeterlıgın aiqyn sezınedı, alaida dūşpandarynyŋ qyrsyǧyna, aiaqtan şaluyna tap bola beredı. Patşanyŋ uezd bastyǧy da, bolystar da Baluannyŋ tūrpatynan, onyŋ būqaranyŋ joqşysy boluynan, kedei-kepşıkterdıŋ müddesın qorǧauynan seskenedı. Baluannyŋ qudalanyp, abaqtyǧa tüsuıne patşa ükımetınıŋ jergılıktı jerlerdegı jandaişaptarynyŋ aryz-şaǧymy sebep bolyp otyrady.
Meruaidan degenı sol kezdegı qylmystyq ıstı qaraityn mirovoi sudia. Jetı jylǧa katorgaga, itjekkende aidauǧa ükım şyǧarǧanyna qaramai, dūşpanyna keudesın bastyrmaidy, jasymaidy, sebebı ruhy biık. Ol ädıletsız şeşımge qarsy tūrady, öz-özıne qairat-jıger beredı. Abaqtyǧa alǧaş tüsken baluan, abaqty bölmelerın baiqap, körıp tekserıp şyǧady. Segız qatar etıp temır qaǧylǧan, esıkterı de myqty, kısı qaşyp kete almaityndai etıp bekıtılgen. Aqyn türme jaiyn odan ärı bylai suretteidı:
Boiyma küş bıtkenge ettım şükır,
Qajysam abaqtyǧa betke tükır.
Esıgın ekı iterıp tartqanymda
Kırpışı jerge tüstı kütır-kütır.
Boiyna alapat küş bıtken baluan myna ädıletsızdıkke tözbeidı de, türme esıgın jülyp alady, bosaǧasy bırge suyrylyp, kırpışterı kütır-kütır ete jerge qūlaidy. Alapat küştıŋ qūdıretı, baluan qinalmai-aq boidaǧy küştıŋ arqasynda aiaq-qoldaǧy būǧaudy, şynjyrdy jıpşe pyrt-pyrt üzedı. Qazaq poeziiasynda mūndai küş iesı bolmaǧan, sondyqtan Baluannyŋ jyry qai jaǧynan alsa da qazaq aqyndary jyrlarynan erekşelenıp tūratyn qyrlary köp-aq. Baluan öz boiyndaǧy küşke maqtanbaidy, ädılettılık jolyndaǧy ıs-qimylǧa, dūşpanǧa qarsy äreketke köşedı. Türmenıŋ esıgın talqan etıp būzyp, şyǧyp ketuı boida qainap jatqan küşke bailanysty. «Bılekpen – bırdı, aqylmen – myŋdy jyǧasyŋ» degen mäteldegı tūjyrym Baluannyŋ boiyndaǧy küştı bırjaqty ǧana beinelei alsa kerek.
Qazaq poeziiasynda küştı, myqty baluannyŋ beinesın, Baluan özınıŋ ıs-äreketterın, qairatyn jūmsaǧan oqiǧalardy beineleu arqyly şeber sipattaidy. Aqynnyŋ jyryndaǧy öz beinesınıŋ özgege ūqsamauynyŋ özı qaitpas, qaisar, tau köterer Tolaǧaidai ǧajap jaratylysyna bailanysty. Baluannyŋ bızge jetken jyrlarynyŋ özınen alyp küş iesınıŋ kesek qimyly, ırılıgı, som tūlǧasy aiqyn da ädemı örılıp kestelengen. Onyŋ jaratylys tabiǧaty jaidary, maqpaldai jūmsaq mınezı, änşılık, sazgerlık talant-daryny än mätınderınen de, öleŋderınen de aişyqtalyp körınedı. Mūndai poeziia jauyngerlık ruhty, azamattyq leptı, adamnyŋ ışkı älemınıŋ serpıle janartaudai atqylauyn, adam janynyŋ atomdai jaryluyn sipattaidy, jyr özegınen alapat tasqyndy jalyndaǧan küştı, keŋ tynysty sezınesıŋ. «Atadan mūndai sabaz» tua bermeitınıne köz jetedı. Baluan Şolaq jyry azamattyq äuenı basym, erkındık, azattyq üşın arpalysqan jannyŋ poeziialyq örnegı. Onyŋ jyrynyŋ tabiǧatynan Baluannyŋ batyrlyq, baluandyq keskın-kelbetın, ıs-äreketterınıŋ kesektıgın, ırılık sipatyn, mınez-qūlqyn, sergek tanym-tüisıgın, eŋ bastysy, gumanistık kısılık bolmysyn aiqyn aŋǧarasyŋ.
Ataqty baluannyŋ sipaty, beinesı, keskın-kelbetı, tūlǧasy, boiy, bıtımı, jürıs-tūrysy, dene pışını qandai boldy eken degen saual tuady. Asqan küş iesınıŋ jaratylysy basqalardan bölek pe degen oi da bolary aiqyn. Osy oraida baluannyŋ sipatyna da qysqaşa toqtalyp keteiık. «Baluan 48-49 jastaǧy, şoqşa saqaly bar, toqpaq mūrt, moiny būrylmaityn juan qara kısı eken», – deidı Bırtaban baluan. Al Baltabek aqsaqal: «Ol kısı (Baluan Şolaq — M.Q) art jaǧynan qaraǧanda eŋkeiıp otyrǧan adam sekıldı de, aldynan qarasaŋ şalqaia qarap otyrǧandai körınedı eken. Taǧy bır erekşelıgı, jerde tūrǧanda ainalasyndaǧy adamdardan erekşelene qoimaityn jan, erge otyrǧanda biıktep ketkendei körınedı». Estelıkterde Baluannyŋ omyrtqasynyŋ üstı tūtas adam qoly batpaityn et eken, denesı öte tyǧyz, şymyr bolǧan. Aiaǧynan belı ūzyn edı dep sipattaidy, būlşyq etterınıŋ tas tüiındei qattylyǧynan adam tısı batpaidy eken. Boiy orta boilydan biıkteu bolǧan. Salmaǧyna qatysty derekter aityla bermeidı.
Küş önerınıŋ asqan alyptarynyŋ bırınşısı osy – Baluan Şolaq bolsa, ekınşısı – Qajymūqan. Ol – 48 elden medal alǧan baluan. Qajymūqan Baluan Şolaqtan jiyrma jastai kışı. Boiy biık bolǧan kısı. Baluan Şolaq 816 kg. girdı, 1 tonnadan astam tasty da kötergen baluan. Qajymūqanǧa qatysty Ä.Qoŋyratbaevtyŋ maqalasynan myna bır üzındını keltıre keteiık. Maqala 1946 jyly jazyp alynǧan eken.
«Qajekeŋnıŋ salmaǧy – 174 kg, basqaşa 11 pūt, şalbarynyŋ özıne 3 metr mata, köilegıne 6 metr sūryp ketedı eken. Boiy – 185 sm. Töbeden belge deiın – 77 sm, belınen aiaǧyna deiın – 113 sm. Keudesınıŋ enı 146 sm, belınıŋ enı – 173 sm, juan sanynyŋ qalyŋdyǧy – 71 sm, san jılıgınıŋ ūzyndyǧy (tızege deiın) – 65 sm, baltyr enı – 49 sm, ūzyndyǧy – 58 sm, tabany – 35 sm, aiaq kiımı 45 razmer. Şalbarynyŋ belı – 220 sm, belbeulıgı – 170 sm, jalpaq jauyryny – 60 sm, qoltyq ettıŋ juandyǧy –50 sm, qar etı — 47 sm, ekı iyqtyŋ enı – 56 sm, moiynnyŋ juandyǧy – 56 sm, jatqanda – 60 sm, basynyŋ ainalasy – 65 sm, bılek ūzyndyǧy (sausaq basynan) 25 sm, ortan qoldyŋ ūzyndyǧy – 14 sm, juandyǧy – 10 sm, üstıŋgı ernı – 10 sm, asty da osyndai, töbesınıŋ 55 sm jerınde şaş joq, şaşynyŋ aǧy 65 prosenttei, saqal-mūrty aq. Ärbır qyly inedei juan», – dep naqtylap sipattapty. Küş atasy retınde tanylǧan tūlǧanyŋ bıtımın osyǧan qarap-aq közge elestete berıŋız. Onyŋ üstıne Qajymūqannyŋ suretı saqtalynyp qalǧan. Al Baluannyŋ suretı bızge jetpedı. Baluan Şolaq Baimyrzaūlynyŋ ömırı qazaq halqynyŋ Resei patşalyǧynyŋ otaryna ainalyp, täuelsızdıgınen müldem aiyrylǧan kezeŋde öttı. Onyŋ zamany bölek boldy, oǧan qaramastan ol barlyq qiyndyqtardy jeŋıp şyqty. Dūşpanyn küşımen de, talantymen de moiyndatty. Al Qajymūqan bolsa bükıl ǧūmyryn küreske arnady, onyŋ da ataq-daŋqy bükıl älemge jaiyldy. Bız üşın qos alyp tūlǧanyŋ ömır joldary önege bolmaq.
Al Baluan är aluan önerdı igergen talant bolǧandyqtan, ärine, onyŋ osy öner salalaryndaǧy orny bölek bolyp tūrady.
Baluannyŋ änşılık önerıne qysqa toqtalsaq, zertteuşıler 50-ge juyq änderınıŋ jinaqtalǧanyn aitady. Sol önerınıŋ ışınde Ǧaliiaǧa arnalǧan änı erekşe deu kerek. Baluan suyryp salma aqyn bolǧandyqtan än mätının de, äuenın de özı şyǧaryp, özı oryndap otyrǧan. Ol än mätınınıŋ avtory, aqyn, än şyǧaratyn kompozitor, ändı oryndaityn änşı. Bır boiynda üş bırdei öner adamynyŋ qasietı jinaqtalyp qonǧan talant.
Baluan äiel janyn öte näzık tüsınetın, aqyn-kompozitor. «Ǧaliia» änınıŋ 6 türlı nūsqasy bar. Būl änder Ǧaliiaǧa degen ǧaşyqtyq sezımnen, şynaiy süiıspenşılıkten, jürek tükpırınıŋ körıgınen qyzyp şyqqan ǧajaiyp, qaitalanbas änder. Ǧaliiaǧa arnaǧan änderınıŋ özınen kompozitordyŋ adal mahabbatyn sezınemız. Än ekpını de, äuezı de bölek, onda ekpın, alapat küş sezılıp tūrady. Baluannyŋ bolmys-bıtımı änderınen de körınıp otyratynyn aiqyn baiqaimyz.
Aqyn retınde ol öz sezımın eşqaşan jasyryp qalmaǧan, qaita bar dausymen asqaqtata jyrlaǧan.
Baluannyŋ Ǧaliiadan 23 jas ülkendıgı bar eken, ǧaşyq boluyna jas erekşelıgı böget bolmaǧan. Ǧaliia sūrlau kelgen, atjaqty sūŋǧaq boily, betınde şeşek daǧy bar sūlu müsındı, symbatty, qylyqty kelınşek. Ol alyp adamnyŋ jüregın baurap alady. Özı ǧajaiyp änderdıŋ jandy keiıpkerıne ainalady. Būl aqynnyŋ şyǧarmaşylyq ǧūmyryndaǧy asa ırı taǧylymdy jait. «Ǧaliia» änı Baluannyŋ sazgerlık talantyn biıkke köterdı. Jalpaq jūrtqa tez taraldy, jasampaz ömırşeŋ tuyndy boldy, şyrqaldy, şyrqalyp keledı de. Ärine, Baluanǧa Ǧaliia kezdespese, Ǧaliiaǧa arnalǧan änder de bolmasy anyq. «Ǧaliia» änı adam balasynyŋ äielge degen mahabbatynyŋ belgısındei qabyldanady. Äieldı süiudıŋ, qadırlep älpeşteudıŋ, äspetteudıŋ aiqyn ülgısı osy «Ǧaliia» änı dese de bolǧandai.
Baluan äieldı jar, ana, otbasynyŋ qūty, ömırlık serık retınde asa bır süiıspenşılıkpen jyrlap, än arnaǧan sanauly sazgerlerdıŋ bırı bolyp qala beredı. Än – köŋıldıŋ küiı, jürektıŋ – gülı ǧoi.
Baluan Şolaqtyŋ änderınde onyŋ aqyndyq, sazgerlık, änşılık bıtımı, ör tūlǧasy aiqyn bederlenıp, beinelengen.
Mūhtar QAZYBEK,
Jazuşylar odaǧynyŋ müşesı, zertteuşı
"Türkıstan" gazetı
