Teologiialyq oŋaltu jūmysyn atqaryp jürıp baiqaǧanym – jat aǧymdardyŋ jetegıne ergen azamattardyŋ köpşılıgıne alǧaşqy estıgen dıni mälımetterı qatty äser etedı. Oǧan sol aqparat ainymas aqiqattai bolyp körınedı. Aqparatty aituşy adamdy da aqiqattyŋ alǧadai elşısındei moiyndaidy. Olarǧa şaŋ juytpauǧa tyrysady. Mäselen, salafilerdıŋ: «Alla aspanda», «Ol Arşyny meken etedı», «Namaz oqymaǧan adam käpır», «Qūran jäne sünnetpen basqarylmaityn el – käpır memleket» jäne t.b. dıni ūǧymdaryn alǧaş bolyp estıp alǧan adamnyŋ köpşılıgı būl terıs tūjyrymdarǧa imandai senıp-nanady. Teologtar atalǧan dıni tūjyrymdardy terıske şyǧaratyn jüz dälel alyp kelse de, basym köpşılıgı raiynan qaita qoimaidy. Şyn mänınde aqiqatty ızdegen azamattar älbette būltartpas dälelder keltırgende, özderınıŋ jaŋsaq ketkenın moiyndap, täubege keledı. Bıraq, köpşılıgınıŋ közqarasy özgere qoimaidy.
Jat aǧym jetegıne eruşınıŋ qasaŋ közqarasynyŋ özgermeuınıŋ ärine bırneşe sebebı bar dep oilaimyz. Aitalyq, jat aǧymǧa eruşınıŋ bukvalistık tüsınıgı aiat-hadistıŋ syrtqy (zahiri) maǧynasyn qabyldaǧanynan onyŋ közqarasy özgermeuı bek mümkın. Nemese qataiyp aluyna nadandyǧy äser etuı yqtimal. Bärın bıluşı – bır Alla ekenıne şübam joq. Dese de, menıŋ aitpaǧym būl emes. Aitpaǧym – dıni mäseleler tuyndamas üşın aqparattyq qauıpsızdıkke öte bekem boluymyz şart. Jat aǧymdardyŋ terıs dıni közqarastarynyŋ taraluynyŋ jolyn kespedık pe, onda ony tyŋdap adasqan bauyrlarymyzǧa renjımeuımız kerek. Öitkenı, olardyŋ adasuyna özımız jol berıp qoidyq. Arandatuşy aqparattardy ötkızıp alǧannan keiın kımge ökpeleuımız kerek? Älbette, beiqamdyq tanytqanymyz üşın özımızge özımız zapy boluǧa tiıstımız. Äsılı, olai bolmas üşın aqparat közderın qataŋ baqylauda ūstap, habar taratatyn jelılerge tasqūrsau tärtıp ornatuymyz qajet. Al, dıni qajettılıktıŋ ornyn dästürlı ählı-sünnet baǧytyndaǧy uaǧyzşylardyŋ nasiqatymen toltyrǧanymyz abzal. Iаǧni, halyqqa aldymen dıni aqparatty özımız taratsaq, sonda adasuşylyqqa jol berılmeitın bolady.
Mūhan İsahan.
Dıntanuşy. PHD doktory.
QMDB janyndaǧy ǧūlamalar keŋesınıŋ müşesı.
ŞQO Dın mäselelerın zertteu ortalyǧynyŋ tapsyrysy boiynşa.
