Biyl täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧyn atap ötetın Qazaqstandaǧy negızgı şaralar Mäŋgı Eldıŋ - «bır tıl, bır dın, bır moral, bır el» ūstanymdary negızınde Ūlttyq memlekettı damytatyn sanaly ūrpaq tärbieleu, qoǧamdaǧy bırlıktı nyǧaityp, tört qūbylasy teŋ örkeniettı el qūru jolyndaǧy atqarylatyn ıster bolmaq.
Osy baǧytta Prezidenttıŋ joldaularynda mındettelgen jūmystardyŋ bırazy atqarylyp jatqanymen, olardyŋ bır bölıgı täuelsız ūlttyq memlekettıŋ ideologiiasynan görı «köpūlttylyq», «köptıldılık» t.b. siiaqty qoǧamdy bırıktıruden aulaq tırlıkke ainaluda. Bız ony, sany üş myŋnan asqan dıni sektalar, besıkten belı şyqpaǧan säbilerdıŋ tılın «üş tūǧyrly tılmen» + (n) aşu t.b. köremız. Osyndai, Konstitusiia men pedagogikaǧa qaişy äreketter, Mäŋgı El ūstanymdarymen de ūştaspai jatady.
Eldegı qarekettıŋ berekettı bolmauynan qazaq tılındegı BAQ, aqparat, şyǧatyn basylymdar (ädebiet, öner, ǧylym, mädeniet...) ülesınıŋ 25%-ǧa, al kz-tıŋ ǧalamtordaǧy ülesınıŋ 10%-ǧa jete almai keledı.
Osy 550 jyldyqqa arnalǧan resmi şaralarǧa Resei, Qytai, Özbekstan basşylarynyŋ qatysyp, qūttyqtamauy – ol Qazaqstan täuelsızdıgın moiyndamaǧany dep tüsınu kerek! Būl memlekettık şaranyŋ QSRO-nyŋ alǧaşqy astanasy Orynborda jäne şettegı bes millionnan astam qazaqtardyŋ arasynda keŋınen atap ötılmeuı de ūlttyq, memlekettık ideologiia men müddenı qorǧauǧa kelgende tabandylyq tanyta almaǧanymyzdyŋ körınısı?!
Bızdegı mädeniettıŋ «Sabina kelın» deŋgeiınde qaluy osy salalardy tüpkılıktı özgertudı talap etedı jäne ony qolǧa alyp jatqan «NūrOtan» partiiasynyŋ ısı qūptarlyq.
«Nauryz» meiramyn mädeniettı jan-jaqty damytuǧa paidalanyp jäne Elbasynyŋ, «daǧdarystar - ol jaŋa mümkındıkterdıŋ uaqyty» degendı eskerıp aldaǧy Nauryzdan bastap:
- bızdıŋ däuırge deiın Egipetten Qytaiǧa deiın taraǧan «Müşel» mäŋgı küntızbesı, Täŋır-Ūmai dünietanymy negızınde qalyptasqan Nauryzdyŋ kosmogoniiasy, filosofiiasy jäne dästürlık erekşelıkterı men Şyǧys önerı, ǧylymy, mädenietı t.b. damytudaǧy rölın jan-jaqty zerttep, uaǧyzdau arqyly qoǧamdy jaŋa ruhani tazaryp jaŋǧyrtu;
- ūlttyq dästürdıŋ negızınde ūrpaq tärbiesı men bılımın jetıldırude Nauryzdyŋ mol täjıribesın paidalanu;
- eldegı barlyq ūlt ökılderın bırıktırıp, ūltaralyq jäne dınaralyq senımdı arttyratyn ūlttyq memlekettıŋ jüielı ideologiiasyn jetıldıru;
- Nauryzda qalyptasqan dästür boiynşa är üi, köşe, audan... El boiynşa tazalyq şaralaryn jürgızıp, aryqtardy aşyp aǧaştar otyrǧyzu, jasyldandyru, üi jäne jabaiy januarlardy qorǧau, qalalardy ekologiialyq taza aimaqqa ainaldyru t.b. şaralardy ıske asyru;
- köp jerlerde Nauryz meiramy mädeni-dästürlık şaradan görı, estetikalyq talǧamy tömen «ot basy, oşaq qasyna», al kiız üidıŋ ashanaǧa... ainalǧany jasyryn emes;
- ötken jylǧy «Oŋtüstık öŋırde ötken Nauryzdy barlyq oblystarǧa ülgı etıp alu qajettıgı» turaly Prezidenttıŋ ūsynysyn ıske asyru qajet dep sanaimyz;
- soŋǧy jyldary Qazaqstan mädenietı men ǧylymy jetıstıkterın BŪŪ, IýNESKO, Fransiiada uaǧyzdaǧan İnstitut pen Ūiymdastyru alqasynyŋ janynan qūrylǧan Tvorchestvolyq top (tızımı qosymşa) Nauryz ben mädeni şaralar jobasyn ıske asyruǧa atsalysatynyn habarlaimyz;
- ol joba ıske asu üşın är oblys (Almaty, Astana), ūlttyq kompaniialar men TOP-100 kıretın kompaniialar ärqaisysy jylyna 10-20 türlı ruhani-äleumettık-ǧylymi kıtaptardy (audarma da kıredı) jäne bır multfilm ne dokumentaldy filmdı şyǧarudy qarjylandyruy qajet;
- Tvorchestvolyq top:
a. Nauryzdyŋ telearnalyq, bala-baqşa men mektep t.b. ssenariilerın daiyndap, olardy atqaruşy organdarmen bırge uaqytyly ötkızu;
ä. Josparlanǧan kıtap, jornal, disk, filmder şyǧaryp, olardy TV, ǧalamtor t.b. arqyly taratudy qamtamasyz etu;
b. 2016 jyly RF, QHR jäne Özbekstanda ǧylymi-konferensiialar, konsert, aitys t.b. şaralar ötkızu;
As ışıp, aiaq bosatar mereke emes, ruhani jaŋǧyruǧa bastaityn jyl basy retınde kelesı keletın nauryz meiramyna şeiın osy atalǧan şaralar ıske asuy jäne jalǧasyn tabuy kerek.
Halyqaralyq Adam instituty
