Qoŋyzdyŋ, şybynnyŋ, köbelektıŋ balasy – jūldyz qūrt şöptıŋ betıne, almanyŋ, limonnyŋ, örıktıŋ gülıne tüsıp, japyraǧyn jep, baqty, ormandy güldetpei, jylǧy ösımınen qaldyrady. Şegırtke tüsken, egındı, ormandy joq qylyp jıberedı. Şybyn, köbelek, qoŋyzdyŋ balalarynyŋ bır jylda Soltüstık Amerikaǧa keltırıp tūrǧan şyǧyny mynadai:
Şöpke 160 million somdyq,
Bidaiǧa 400 million somdyq,
Maqtaǧa 112 million somdyq,
Temekıge 10 million 600 myŋ somdyq,
Baqqa 54 million somdyq,
Qantqa 10 million somdyq,
Halyq aǧaşyna 2 million somdyq,
Ärtürlı şöpke 11 million 600 myŋ somdyq,
Etke, maiǧa, terıge 450 million somdyq,
Qazyna aǧaşyna 200 million somdyq (şyǧyn)
Joǧaryda jazylǧan şaruanyŋ bır jylǧy kırısı 11 milliard 106 million boldy, osynyŋ jüzden onynan bastap jartysyna deiın qoŋyz, köbelek, şegırtke, şybyn jegen şyǧyn bolady.
Jerge simaityn osy şyǧynnan Amerika qalai qūtylyp otyr? Amerikaǧa bır limon baqqan adam özge jerden bır jaqsy tūqym limon aǧaşyn ala kelgen. Osy aǧaştyŋ japyraǧynda, gülınde, dänınde bır özın jailaityn, osy aǧaştyŋ jatyp ışerı – bit ere kelıp, Kaliforniiadaǧy limon aǧaşyna jūt bola ketken. Būryn jylyna 80 myŋ arba limon satatyn aimaq 6-aq jüz arba satatyn bolyp qalǧan, jüzden 7-aq qalǧan. Būl jūttan qalai qūtyludy ızdegen.
Osy syndy alma aǧaşyna jäne limon aǧaşyna ziiankestık keltıretın jändıkterden qūtylǧan köptegen mysaldardy dälelge keltırıp, özımızdıŋ Türkıstanda da baq bar, onda da örık, meiız, almany jep jūtatyn jauy bar. Amerika ädısın qylyp onan qorǧanǧan adam joq. Būl bızde bılım joqtyǧy dei kelıp, özımızde de osyndai şaralardy jasauǧa mümkındık baryn aityp, synǧa alady. (Qyr balasy.«Aq jol» gazetı, №499, 02.11.1924 jyl. Taşkent).
Ardaq BERKIMBAI
