Almaty köşesınde jürgen bala. 16 nauryz 2020 jyl.
Älemdı alaŋdatqan koronavirus qalai taraidy? Jüktı äielge virus jyldam jūǧa ma? Tamaq ışkende virus tarai ma? Osy jäne basqa da maŋyzdy sūraqtarǧa Düniejüzılık densaulyq saqtau ūiymynyŋ derekterıne süiene otyryp, jauap beremız.
Covid-19 virusy qalai taraidy?
Koronavirustar ädette adamnan adamǧa jūǧady. Olar auaǧa nauqas adam tüşkırgen kezde taraidy. Covid-19 dertımen auyryp jürgen adamnan basqa adamǧa virus tez jūǧady.
Analizden alǧaşynda Covid-19 tabylmai, keiın tabyluy mümkın be?
İnfeksiianyŋ alǧaşqy kezeŋınde virus anyqtalmauy da mümkın. Sondyqtan därıgerler bırneşe ret analiz alady. Eger adamnan Covid-19 simptomdary baiqalsa, bıraq analiz qorytyndysy virus joǧyn körsetse, demek adamǧa būl koronavirus jūqpaǧan.
Karantinde jatqan adam Covid-19 virusyn tarata ala ma?
Covid-19 virusy üşın 14 kün karantin öte maŋyzdy. Sebebı virustyŋ inkubasiia uaqyty köp degende 14 künge sozylady. 14 kündık karantinnen şyqqan adamnan virus tabylmasa, ol qoǧamǧa qauıp töndırmeidı. Sebebı ekı aptada simptomdar baiqalmasa, analizı taza bolsa, demek ol adam sau.
Adamdar nege bır-bırınen 1-2 metr qaşyqtyqta jüruı tiıs?
Ädette koronavirus jūqqan adam tüşkırgen kezde virus auyz ia mūryn arqyly 1-2 metrge deiın taraidy. Sondyqtan tüşkırıp, jötelıp jürgen adamnan kem degende 1-2 metr alys jürgen jön.
Jüktı äielderge būl virus jyldam jūǧa ma?
Aiaǧy auyr äielderge virus jyldam jūǧatyny jaily naqty derek joq, iaǧni belgısız. Bıraq jüktı äiel basqa infeksiialar jūqqanda aǧzasynda özgerısterdı bırden sezedı. Al jalpy ekıqabat äielge tūmau tise, JRBİ jūqsa qatty auyruy mümkın.
Koronavirustan qaza bolǧan adamnyŋ jerleu räsımıne baruǧa bola ma?
Covid-19 koronavirusynan qaza bolǧan adamnyŋ mäiıtıne qol tigızuge bolmaidy. Denenı juyp, jerleuge daiyndaǧan soŋ köruge bolady. Bıraq mäiıttı süiuge, qūşaqtauǧa tyiym salynady. Dıni salt-joralǧy boiynşa mäiıttı juu kerek bolsa, jergılıktı imamdar, dın ökılderı jäne jerleu biurosynyŋ adamdarymen aqyldasqan jön.
Covid-19 azyq-tülık, qatyrylǧan ia mūzdatylǧan tamaq arqyly jūǧa ma?
Covid-19 virusynyŋ tamaq arqyly jūqqany jaily derek joq. Jalpy, koronavirustar üstel üstınde köp ömır süre almaidy. Demek tamaq qoraptary men paketterdıŋ syrty arqyly virustyŋ jūǧu qaupı öte az.
Basqa elden kelgen tauarlar men qoraptar arqyly virus jūǧa ma?
Qazırge deiın şetelden importtalǧan tauarlar arqyly Covid-19 virusy jūqqany jaily derek joq.
Kün jylynsa Covid-19 virusy toqtamai ma?
Covid-19 virusyna aua raiy jäne qandai temperatura äser etetını älı anyqtalmady. Tūmau, suyq tiiu siiaqty dertter qys tüse taraidy. Bıraq tūmau basqa mezgılderde de timeidı degendı bıldırmeidı. Däl qazır Covid-19 virusynyŋ kün jylynǧanda basylatyny ia basylmaityny belgısız. Būl virus älı tolyq zerttelgen joq. Ǧalymdardyŋ jūmysy älı jalǧasyp jatyr.
Ūialy telefon, gadjetterdı sürtıp tazalau kerek pe?
Därıgerler syrttan kelgen soŋ telefonnyŋ syrtyn spirttı mailyqtarmen sürtuge keŋes beredı. Al telefonnyŋ syrtqy qabyn sabyndap juyp, keptırıp alǧan jön. Bastysy qolyŋyzdy jiı juyp, adam köp jinalatyn jerge barmauǧa tyrysyŋyz. Qoldy qalai juu kerek? Tömendegı videodan köre alasyz.
foto "Azattyq" radiosynan alyndy
"Azattyq" radiosy
