Mūnai baǧasyn retteu OPEK-ke qiyn bola tüsedı

3214
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2020/03/mmm-2.jpg
Ötken aptada Brent markaly mūnai baǧasy rekordtyq körsetkışke deiın tömendep kettı. Ekonomist-sarapşylardyŋ paiymdauynşa, 2020 jyldyŋ jazynda qara altynnyŋ baǧasy 20 dollarǧa deiın tömendeuı äbden mümkın. Reseidegı «Vzgliad» ekonomikalyq saraptau ortalyǧynyŋ mamany, İrina Viktorovanyŋ aituynşa, mūnai baǧasynyŋ kürt tömendeuıne bırneşe sebepter bar. Būl rette ol «qazır mūnai öndıru kölemın täulıgıne 1,8  mln barrelge jetkızu jaiy jiı qozǧalady. Būl degenıŋız - alty aidyŋ ışınde mūnai öndıru kölemı 100 mln barrelden asyp ketetının körsetedı. Sūranystyŋ azdyǧyna qaramastan Saud Arabiiasy men AQŞ mūnai öndıru kölemın şektemei otyr. Būǧan qosa Qytai ekonomikasy da älsırep kettı. Älemdık ekonomikaǧa qysym tüsude.  Sondyqtan mūnai baǧamy keler jyldyŋ qaŋtar aiynda-aq 20 dollarǧa tömendeuı  äbden mümkın» dedı. Otandyq mamandar būl rette Resei sarapşysy pıkırınıŋ jany bar ekenın alǧa tartty. Ekonomika ǧylymynyŋ doktory Maral Törtenovanyŋ aituynşa, aldaǧy uaqytta bızdıŋ atqaruşy bilıkke mūnai baǧasynyŋ tömendeuıne tötep beretın ekonomikalyq baǧdarlamalarmen jūmys ısteuge tura keledı. «2019 jylǧy naryqqa şyǧarylǧan mūnaidyŋ kölemı 2018 jylǧy şyǧarylǧan mūnaidan 2,8 mln barrel artyq. Mūnai öndıruşı elderdıŋ mūnaidy satylymǧa köptep şyǧaruy jaǧdaidy osyǧan äkeldı.  Qazır qaisybır sarapşylar «AQŞ, Liviia, Saud Arabiia bırıgıp kelısımge kelıp Resei men Qytaidy tūqyrtu üşın osylai ıstep otyr. Kezende Keŋes ökımetın küireter tūsta AQŞ tura osy saiasatty ūstanǧan. Ol kezde mūnaidyŋ baǧamy 20 dollarǧa deiın tüsıp ketken» degendı alǧa tartady. Öz basym, mäselenıŋ astary tek mūnda ǧana emes ekenın aitqym keledı. Qazır AQŞ-tyŋ syrtqy qaryzy köbeiıp kettı. AQŞ-ta ırı-ırı kompaniialardyŋ bankrotqa ūşyrauy jiıledı. Endı biudejtı kemıgen AQŞ osy tyǧyryqtan şyǧu üşın ırı kölemdı mūnai öndırıp tabysyn eseleuge tyrysty. Bıraq būl da alpauyt eldıŋ kırısın eselei qoimady. Naryqta şikı mūnaidyŋ köbeiuı taǧy bır daǧdarystyŋ bolatynan habar berıp otyr. Sondyqtan bızdıŋ atqaruşy bilıkke osy daǧdarysqa tötep beretın ekonomikalyq baǧdarlamamen jūmys ısteuge tura keledı»,-deidı ekonomist-ǧalym Marat Törtenova. Jalpy, mūnai baǧasynyŋ kerı ketuı valiutalar baǧamyna da, jalpy ışkı önımge de, ekonomialyq reitingke de kerı äser etetının bız būǧan deiın de jazyp keldık. Sarapşylar naq qazır mūnai baǧasyn retteu  OPEK-ke de qiyn bola tüsetının alǧa tartty. Būǧan qatysty «Barometr» ortalyǧynyŋ ekonomist-sarapşysy Däuren Aryn «bır-ekı jylda mūnai baǧasy retteledı deu qiyn» deidı. «Bır-ekı jylda mūnai baǧasy tūraqtalady dep aitu qiyn. Mūnai baǧasyn retteuge qazır OPEK-tıŋ de küşı kele qoimaidy.  Bügınde AQŞ-tyŋ mūnai terminaldary İrak pen Liviianyŋ arzan mūnaiyna tolyp tūr. Amerikanyŋ özı de  mūnai öndırude  Saud Arabiiasyn quyp jetıp bırınşı orynǧa köterıldı.  Moiyndau kerek,  älem äzırge AQŞ-tyŋ qas-qabaǧyna qarap bet tüzeitını belgılı. Demek, AQŞ mūnai baǧasyn retteuge özı kırıspese, jaǧdai qiyndai bermek. Ol äsırese, biudjetın mūnaidan tüsken tüsımmen  toltyryp otyrǧan köptegen elderge soqqy. Qazaqstanǧa da jeŋıl bolmaidy.    Ükımet «pessimistık ssenariige daiynbyz» dep biudjettı josparlap qoiatyny belgılı. Bız üşın daǧdarysqa tötep beretın myqty jobalardy oilastyruǧa tura keledı»,-dedı Däuren Aryn. Qarlyǧaş ZARYQQANQYZY «Adyrna» ūlttyq portaly    
Pıkırler