Būl Jambyl oblysy äkımdıgınıŋ oblystyq jer paidalanu jäne qorǧaluyn baqylau basqarmasynyŋ basşysy Äbılqaiyr Tamabektıŋ pıkırı. Prezidenttık jastar kadr rezervınıŋ ökılı retınde qaŋtar aiynda basqarma basşysy bolyp taǧaiyndalǧan ol elımızdegı «ättegen-ai» deitın kemşılıkterımızdı jazdy. Sondai-aq ol özınıŋ facebook.com paraqşasynda tender aluşy azamattarǧa özınıŋ ūsynys tılegın bıldırgen eken. Ädette lauazymdy azamattar syn aitpaq tügılı, «Qyzmetten airylyp qalmaiyn» dep basyn būǧyp otyruşy edı. Alaida Äbılqaiyr Tamabektıŋ elımızdıŋ jaǧdaiyna bei-jai qaramai, öz oiyn ortaǧa saluy oŋ özgerıstıŋ basy dep esepteimız.
«Qarapaiym şege şyǧaratyn seh joq, barlyǧy import. Qairan, osy künge deiın industriialyq-innovasiialyq damudyŋ memlekettık baǧdarlamasy (GPİİR) aiasynda bügın aşylyp, ertesıne jabylyp qalǧan zauyttarǧa bölıngen milliardtaǧan aqşalar-ai?! Ötken närse öttı, tübı är närsenıŋ sūrauy bolady. Alla qalasa būl kezeŋ de öter. Bıraq, aldyŋǧy kezeŋder bızge sabaq bolyp, osy joly qorytyndy şyǧaraiyqşy. #bizbirgemiz dep jai ǧana ūrandatyp, közboiauşylyq jasamai, şynymen bırıgeiıkşı!
Osy oraida menıŋ ūsynysym nemese ötınış-tılegım bar.
1. «Tender» beruşıler men aluşylarǧa:
Barşamyzǧa belgılı qoldanystaǧy zaŋnama boiynşa memlekettık satyp alularǧa qatysuşylar aşyq konkurs arqyly baǧany kemı 30%-ǧa (keide 50-60%-ǧa deiın) tüsıretın. Tötenşe jaǧdaidyŋ jariialanuyna bailanysty 250 myŋǧa juyq adamdy jūmyspen qamtuǧa baǧyttalǧan Jūmyspen qamtudyŋ jol kartasy boiynşa bölınetın qarajat memlekettık satyp alular arqyly (aǧymdaǧy jäne kürdelı jöndeuler boiynşa) bır közden berıletındıkten, äleuettı jetkızuşı bölıngen qarajatty 100% alady. Tender beruşıler körıngen kök attyǧa bermesı belgılı ǧoi, tenderdı berer kezde anany-mynany sūramai, bölıngen aqşany talan-tarajǧa salmai, tenderdı aluşylarǧa ainalaiyn ötınış, qarjyny 100% alyp jatsyŋ, būǧan deiıngıdei tömen baǧa ūsynyp äurelenbeisıŋ. Bıraq, tapqan paidaŋa jalǧa beru üşın, üi, ǧimarat ala bermei, nemese jer alyp, üi soǧyp satyp jıberıp paida körmei-aq, bır öndırıs aşsaŋ (şege, plastik önımderı, nan önımderı, kiım sehy t.b.), öndırısten tüsken paida passivtı bizneske qaraǧanda köp qoi, köbırek paida tabar edıŋ, qanşa adamdy jūmyspen qamtuşy edıŋ, osy jaǧdaidy saǧan jasap otyrǧan memleket qoi, sen de biudjetke salyq tölep, el damuyna üles qosar edıŋ dese, dese...
Tender aluşy öz kezegınde, osy aitqan ötınışterdı oryndasa, tūraqty türde jūmys ısteitın qanşama jūmys oryndary aşylar edı.
2. Käsıp aşu üşın nesie aluşylarǧa:
Būl da bärımızge belgılı, osy künge deiın «Atameken» ŪKP men «Damu» arqyly köptegen adamdar nesie alyp, mal basyn köbeitemın dep öz qorasynda tūrǧan malǧa syrǧa salǧyzyp, esepke qoiyp mal aldym dep, mal satyp aluǧa alǧan qarjysyna kölık nemese basqa qajetın tügendep jatty. Taǧy bır mysal, tıgın sehyn aştym nemese naubaihana aştym dep, bıreudıŋ öz qarajatyna satyp alǧan dünielerınıŋ chegın ötkıze salyp, nesienı töleitın özım ǧoi dep qarjyny basqa maqsattarǧa jūmsap jıberdı.
Būl joly, investisiialyq maqsatta bölınetın 1 trln. (6%-ben), käsıpkerlerge bölınetın 600 mlrd. (8%-ben) boiynşa nesie alǧanda, nesie aluşylar qandai maqsatta aldy, sol maqsatta jūmsasa, būl baǧytta da bıraz jūmys oryndary aşylar edı.
Äitpese, bır-bırın aldaǧan jūrt äiteuır. El auzynan jyryp, sonşa aqşa bölınıp jatqanda, osy uaqytqa deiıngıler siiaqty nätijesız bolsa, ökınıştısı sol emes pe?!
Menıŋ ötınışım osy, būl joly da būrynǧydai bolmasa eken...
Serık Qūdaibergenūly,
"Adyrna" ūlttyq portaly
