Oŋtüstık Koreiada memlekettık karantin kezınde polisiia men äsker küşı qoldanylǧan joq. Nege būlai bolǧanyn bılesız be?
Oŋtüstık Koreia memlekette tūtas karantin jasap, koronavirusty jeŋıp şyqqan eŋ bırınşı el bolyp tūr. Bıraq elde älı mektepter men universitetterde oqu bastalǧan joq. Ädettegıdei qaşyqtyqpen oqytu jalǧasyp jatyr. Mūnyŋ barlyǧy saqtyq şaralary üşın qolǧa alynǧan.
Oŋtüsıtık Koreia 2020 jyldyŋ 18-19 qaŋtary künı koronavirustyŋ alǧaşqy jūqtyrǧandar belgılı bolǧan sätten bastap eldıŋ bilıgı bırden karantin jariialaǧan. Eŋ bır qyzyǧy, memlekettı karantinge alǧan kezde polisiia men äsker küşı qoldanylmaǧan. Tek qana joǧarǧy bilık joǧarǧy tribunada eskertken, halyq qūlaq asyp, köşege şyqpai üilerınde otyrǧan.
Ne üşın eldıŋ äskerı men polisiiasy blokposttardy jasap, jol joldardy bekıtıp tastaǧan joq?
Sebebı, būl elde halyqtyŋ saiasi mädenietı men qoǧamdyq ortadaǧy mädenietı öte joǧary deŋgeide damyǧan. Memlekette jemqorlyq degen dert atauymen de joq. Koreialyqtar jemqorlyq jaǧdaiyna kez bolǧanda «Sen menıŋ jäne memlekettıŋ ar-namysyn taptap tūrsyŋ ba?» dep özıŋe bas salady eken.
Osydan bıraz uaqyt būryn äue kompaniiasynyŋ prezidentınıŋ qyzy bır äue reisın toqtatqany üşın memleket halqynyŋ aldynda aiyptalyp, keşırım sūrap, jazasyn alǧan bolatyn. Mıne, tazalyq pen ideologiia, memleketşıldık degen osy.
Memlekettıŋ bilıgı halyqqa senedı, halyq memlekettıŋ bilıgıne senedı. Bilık pen halyqtyŋ arasynda kelısım men ymyra jaqsy deŋgeide jüredı. Koronaviruspen küreste būl eldıŋ medisinalyq äleuetı öte joǧary deŋgeide ekenı älemge paş etıldı. Maskalardy halyqqa tegın taratty. Mūnyŋ bärıne memleket kepıldık berıp otyrdy. Tıptı, AQŞ-tyŋ mamandary koreialyq medisinalyq qūraldarǧa sūranysyn küşeittı.
Bır qyzyǧy, Oŋtüstık Koreianyŋ jūrtşylyǧy elındegı qytailyq studentterdıŋ öz otandaryna qaitarylmaǧanyna narazylyq jasap, jüz myŋdap mitingıge şyǧyp, aşyq talap ettı. Bıraq bilık belsendı azamattardy tūtqyndaǧan joq. Elge äleumettık kömek memleket tarapynan jetkılıktı jasalyp otyr. Eldıŋ narazylyǧy oryndy ekenın tüsınıp, bilıgı jaǧdaidyŋ bärın rettep otyrdy. Memlekettıŋ halqy «Bız bır adamdai jūmys jasaimyz!» degen ūranmen älem aldynda epidemiiany jeŋıp şyǧyp otyr. Oŋtüstık Koreia siiaqty bız de saiasi mädenietımız ben qoǧamdyq ortadaǧy mädenietımızdı qalyptastyryp, qaşan bırtūtas bolyp jūmys jasai alamyz? Olardan eş jerımız kem emes qoi...
Al, bızde jaǧdai qalai?
Bızdıŋ saiasi mädenietımız ben qoǧamdyq ortadaǧy mädenietımız qandai?
Bızdıŋ bilıktıŋ saiasi ärı mädeni deŋgeiı qandai?
Özıŋız oilap qaraŋyz, polisiia men äsker de halyqtyŋ balasy emes pe? Qarapaiym halyq siiaqty olardyŋ da ömırıne qauıp tönbei me? Polisiia men äskerdı blokposttarǧa qoimasa bızdıŋ halyq saqtandyru talaptaryn oryndai alar ma edı?
Halyq pen bilıktıŋ arasynda senım bolsa, nege bızde blokposttar qoiylyp jatyr?
Būl sūraqtarǧa sız ne deisız?
Bekbolat QARJAN, «Adyrna» ūlttyq portaly
