Elımız soŋǧy 20 jylda tek şikızattyq ekonomikany ǧana qūrdy. Jerımızdegı bar bailyqty paidalana almadyq. Ekonomika är taraptandyrylmady. Tek mūnai men gazdan, tüstı metaldan tüsken dollarǧa maldandyq. Ärine, qara altynnyŋ baǧasy ūşyp, bır barrelı 100 dollardan asyp tūrǧanda ūrtymyz mailanyp, mūrtymyzdy balta şappaityn küi keşkenımız anyq. Bıraq būl tūraqty paida äkelıp tūrǧan sala emes. Mūnaidy pūl etıp, saudalap otyrǧan alpauyt elder arasyndaǧy teke-tıresterde, kömırsutegı otyndarynyŋ baǧasy qūlap, qiyndyqty bastan ötkergen kezderde boldy.
Däl qazırde sondai küizelıstı jaǧdaidy bastan ötkerıp jatyrmyz. Mūnai baǧamynyŋ qūldyrauy, Koronavirustyŋ jer-jahandy qūrsap, typyr etkızbeuı älem ekonomikasyn baiaulatty. Al, elımızdıŋ ekonomikasy tūralap qaldy deuge bolady. Qaitpek kerek? Demek jaŋa ekonomikalyq saiasat qajet. Iаǧni ekonomikany tübegeilı reformalau kezı keldı. Bız būl mäselenı byltyrdan berı köterıp kelemız. Bıraq seŋ būzylǧan joq. Ükımet ılıp alyp kete almady. Bälkım bügıngı Ükımet bılıksız, öresı jetpeitın bolar. Ne ısteu kerek? Aziia «jolbarystary» atanǧan elderdıŋ ekonomikadaǧy äbjıl reformalarynan üirenu kerek. Oŋtüstık Koreia, Singapur, Taivan, Malaiziiadaǧy ekonomikalyq sekırısterdıŋ qyr-syryn zerttedık. Eŋ bastysy būl elderge tän närse, ol - tereŋ bılım, jūmysşylardyŋ tärtıptılıgı iaǧni memleket düniesın öz jeke menşıgındei qarauy jäne zamanaui tehnologiiany öndırıske batyl türde engıze bıluı. Osy üş dünie meşeu otyrǧan Aziia elderın, aldyŋǧy qatarǧa alyp şyqty.
Ärine būl elderdıŋ damu joldary är türlı bolǧanymen, qai - qaisyda orta jäne şaǧyn bizneske ülken köŋıl böldı. Damuyna jol aşty. El ekonomikasynyŋ negızgı tegerşıgı dep sanady. Jäne dūrys ıstedı. El ekonomikasyna ülken reforma jürgızgen, Oŋtüstık Koreialyq Pak Chjon Hi, Malaiziialyq Mahathir Mohamad, Taivandyq Szian Szingo jäne Singapurlyq Li Kuan Iý özderı tızgının ūstaǧan memleketterdı meşeu qalpynan jetekke alyp, damyǧan elderdıŋ qataryna qosty. Al, bızde osynai myqty reformatorlar bolmady. Nemese bolsada olarǧa jol berılmedı. Sondai-aq barlyq salaǧa dendep engen jemqorlyq, paraqorlyq ekonomikaǧa tūsau boldy. Li Kuan Iý - dyŋ «Tärtıp ornatudy aldymen tuystaryŋyzdan bastaŋyz. Eŋ jaqyn adamyŋyzdyŋ bır-ekeuın jemqorlyǧy üşın türmege otyrǧyzsaŋyz, sonda bärı ornyna keledı» dep aitqany bızdıŋ elge jürmedı. Būl ülken qatelıktıŋ bırı edı. Endı osy ketken qatelıktı tüzeitın kez keldı. Jemqorlyqty auyzdyqtau öz aldyna, bızge keregı ekonomikalyq reforma. Däl qazır osyny jüzege asyru qajet.
Ol üşın bügıngı Ükımettı taratyp, jaŋaÜkımettı jasaqtaudan bastaǧan jön bolar edı. Jaŋa Ükımetke söz joq, ekonomikadan, biznesten habary mol, ysylǧan, täjıribelı azamattar qajet. Olardyŋ mındetı, öndırıstı otandyq önım daiarlaityn deŋgeige jetkızu, şaǧyn jäne orta biznestıŋ küre tamyryna qan jügırtu. Būl bırınşı orynda tūruy şart. Öitkenı Şaǧyn biznes halyqtyŋ äl-auqatyn arttyrumen qatar, jaŋa qosymşa jūmys oryndarynyŋ aşyluyn qamtamassyz etetın tetık.
Men būl jönınde prezident Qasym – Jomart Toqaevpen kezdeskende kötergen edım. El ekonomikasynda şaǧyn jäne orta biznestıŋ ülesı 70 paiyzǧa jetken kezde, eşqandai daǧdarystan qoryqpai, odan qinalmai ötuge qol jetkızuge bolatynyn, şaǧyn jäne orta biznestı damytu jaŋa ekonomikalyq saiasatta basty mäselenıŋ bırı boluy şart ekenın jetkızgenmın. Prezident qoldau bolatynyn aitqan. Alaida, Ükımet asyǧar emes.
Ekologiialyq alians «Baitaq bolaşaq» töraǧasy
Ūqsas jaŋalyqtar
