QR Bılım jäne ǧylym ministrı Ashat Aimaǧambetov ūstazdardyŋ märtebesın köteru üşın qol qoiǧan būiryǧy mamyr aiynan bastap küşıne endı. Endı ūstazdar sabaqtan tys mäselelerge bas qatyrmaityn bolady. Būl turaly Ashat Aimaǧambetov özınıŋ feisbuk paraqşasynda jazdy.
"Pedagogterdıŋ şamadan tys esep beru mäselesın tübegeilı şeşetın Būiryq mamyr aiynan bastap küşıne endı.
Men 2020 jylǧy 6 säuırde qol qoiǧan № 130 būiryqta orta, tehnikalyq jäne käsıptık bılım beru ūiymdarynyŋ mūǧalımderı toltyruǧa mındettı qūjattardyŋ naqty tızımı körsetılgen.
Būl qūjattyŋ maŋyzdylyǧy nede?
Būdan bylai mūǧalımderdı şamadan tys esep beruden aryltatyn zaŋ jüzındegı negız paida boldy. Endı Ministrlık bekıtken naqty tızım bar. «Pedagog märtebesı turaly» Zaŋǧa jäne Äkımşılık kodekske säikes, mūǧalımderden bekıtılgen tızımnen özge qūjattar boiynşa artyq eseptı talap etkenderdı arnaiy organ aiyppūl türındegı äkımşılık jauapqa tartuǧa bolady.
Ret-retımen toqtala keteiın.
BIRINŞIDEN.
Endı pän mūǧalımı kündelıktı ekı qūjatty toltyrady. Bırınşısı – synyp jurnaly, ekınşısı – sabaq jospary.
Sondai-aq oqu jylynyŋ basynda küntızbelık-taqyryptyq jospardy daiyndaidy jäne är toqsan soŋynda kriterialdyq baǧalau boiynşa qūjattardy toltyrady.
Qalǧan qūjattyŋ eş qajetı joq.
Eger mūǧalım jas pedagogtıŋ tälımgerı bolyp, sol üşın 17 myŋ teŋgege juyq üstemeaqy alatyn bolsa, onda jas ärıptesımen bırlesıp atqarǧan jūmysy boiynşa ädıstemelık qūjat toltyrady.
Eger mūǧalım synyp jetekşısı bolsa, onda oqu jylynyŋ basynda tärbie jūmysynyŋ josparyn jasaidy, ötkızılgen ata-analar jinalysy boiynşa elektrondyq formatta hattama toltyrady, oquşylardyŋ tabelderın toltyrady jäne qajettılıgıne qarai olardyŋ jeke ısterın jaŋartyp otyrady.
Mektep basşysy men basşynyŋ orynbasarlary toltyratyn maŋyzdy qūjattardyŋ da naqty tızımı belgılendı, artyq qūjattyŋ eş qajetı joq.
Kolledj pedagogterı toltyratyn qūjattar tızımı de bekıtıldı. Olar jyldyŋ basynda jūmys ısteuge arnalǧan oqu baǧdarlamasyn qūryp, küntızbelık-taqyryptyq jospar jasaidy, al kün saiyn sabaq josparyn äzırleidı, teoriialyq, öndırıstık oqytu jäne jeke sabaqtardy esepke alu jurnaldaryn toltyrady.
Eger pedagog kuratordyŋ qyzmetın atqarsa, taǧy bır qūjat qosylady.
Şamadan tys esep beru körsetkışın tübegeilı azaituǧa qatysty naqty jūmystar mektepke deiıngı jäne joǧary bılım beru deŋgeilerı boiynşa da jürgızılıp jatyr. Joǧary oqu oryndarynyŋ oqytuşylary da qajetsız qaǧaz jüktemesınen arylady. Qazırgı uaqytta BǦM tarapynan normativtık qūjattarda körsetılgen baqylaudyŋ jürgızıluıne qatysty toltyrylatyn qūjattar tızımı qaita qaralyp jatyr. Basym bölıgın alyp tastau turaly şeşım qabyldandy. Mäselen, kafedranyŋ jūmys jospary, komissiianyŋ hattamasy, qyzmettık oqu jospary syndy qūjattar bızge qajet emes.
Joǧary oqu oryndary boiynşa bölek post jazamyn.
Şamadan tys esep beruden aryltu jäne qūjattama ülgılerın bırızdendıru, eŋ aldymen, mūǧalım jüktemesın jeŋıldetedı. Onyŋ şyǧarmaşylyqpen ainalysuyna mümkındık beredı, artyq qūjat ainalymyn oŋtailandyryp, türlı qūjattar arqyly aqparat jinau siiaqty eskırgen täjıribeden aryltady degen senımdemın.
Barlyq bılım beru ūiymdarynyŋ nazarynda tek bılım aluşy boluy tiıs. Pedagogter barlyq jūmys uaqytyn bılım beruge, bılım sapasyn arttyruǧa baǧyttauy qajet jäne olardyŋ balalarmen jeke ainalysuǧa mümkındıkterınıŋ boluy maŋyzdy. Sondyqtan Ministrlık mūǧalımderdı artyq jūmystan aryltu boiynşa jūmys jasap jatyr.
Būl rette mūǧalımderge artylǧan artyq jüktemenı azaitu boiynşa jaǧdai jasap qana qoimai, pedagogterden joǧary käsıbi bılıktılıktı jäne sapaly bılım berudı talap etetın bolamyz. Qoǧamda bılım beru sapasynyŋ nege aqsap tūrǧanyn tüsındıru üşın, pedagogterdıŋ şamadan tys esep beretını, olardyŋ özıne tän emes jūmystarǧa tartyluy, oqu baǧdarlamalary men oqulyqtardaǧy olqylyqtar turaly jäne taǧy sol siiaqty mäseleler aitylady.
Bıraq būl problemanyŋ barlyǧy şeşılıp jatyr jäne būdan bylai da şeşımın taba beredı. Degenmen, bılım sapasy, eŋ aldymen, mūǧalımderdıŋ bılıktılıgıne tıkelei bailanysty. Sol sebeptı, pedagog ünemı özın-özı jetıldırıp, käsıbi deŋgeiın arttyryp otyruy kerek.
EKINŞIDEN.
Jauapkerşılıkke tartuǧa kımnıŋ qūzyretı bar?
Pedagogterdı käsıbi mındetterıne kırmeitın jūmys türlerıne tartu, olardan qyzmettık mındetıne kırmeitın mäseleler boiynşa aqparat nemese esep talap etu faktılerı boiynşa aryz tüsken jaǧdaida, QR BǦM Bılım beru sapasyn qamtamasyz etu jönındegı komitetınıŋ aumaqtyq departamentterı QSjAEK organdarynda jospardan tys tekserudı tırkeidı. Tekserudı ūiymǧa baryp nemese qaşyqtan jürgızedı.
Qūqyq būzuşylyq faktısın däleldeitın materialdar:
–pedagogterdıŋ käsıbi qyzmetıne qatysy joq jūmys türlerıne tartylǧanyn rastaityn foto jäne beinejazbalar, hattardyŋ, būiryqtardyŋ, aktılerdıŋ, hattamalardyŋ köşırmelerı nemese basqa da materialdar;
–jazbaşa tapsyrmalar nemese olardyŋ köşırmelerı, būiryqtardyŋ köşırmelerı, esep beru nysandarynyŋ köşırmelerı men pedagogten bılım beru salasyndaǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda közdelmegen eseptılıktıŋ nemese aqparattyŋ talap etıluın rastaityn basqa da materialdar;
–Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelmegen tekserudıŋ jürgızılgenın rastaityn foto nemese beinejazbalary, künı, tekseruşı tūlǧalardyŋ aty-jönı, tekserudıŋ mänı jäne basqa da materialdar;
–tauardyŋ nemese körsetıletın qyzmettıŋ foto nemese beinejazbasy, sondai-aq, satyp alu räsımderı, chekterı, tauarlyq şottar, şot-fakturalar, tübırtekter men basqa da materialdar;
– mektep ūiymdastyrmaǧanıs-şaralarǧa qatysqanyn rastaityn foto nemese beinejazba, hattardyŋ, būiryqtardyŋ, aktılerdıŋ, hattamalardyŋ köşırmelerı nemese pedagogtıŋ ıs-şaralarǧa jıberılgenın rastaityn basqa da materialdar būzuşylyq jasau faktısın däleldeidı.
Eger alǧaş ret būzuşylyq jasaǧan adam kınäsın moiyndasa, Komitet jäne onyŋ aumaqtyq organy äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly hattama toltyrmaidy, bıraq kınälı adamǧa eskertu jasau turaly qauly şyǧarady.
Būzuşylyqqa qaita jol bergen adamǧa qatysty äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly hattama toltyrylady jäne äkımşılık aiyppūl salynady. Onyŋ kölemı 20-dan 120 AEK-ke deiın".
Eger mūǧalım jas pedagogtıŋ tälımgerı bolyp, sol üşın 17 myŋ teŋgege juyq üstemeaqy alatyn bolsa, onda jas ärıptesımen bırlesıp atqarǧan jūmysy boiynşa ädıstemelık qūjat toltyrady.
Eger mūǧalım synyp jetekşısı bolsa, onda oqu jylynyŋ basynda tärbie jūmysynyŋ josparyn jasaidy, ötkızılgen ata-analar jinalysy boiynşa elektrondyq formatta hattama toltyrady, oquşylardyŋ tabelderın toltyrady jäne qajettılıgıne qarai olardyŋ jeke ısterın jaŋartyp otyrady.
Mektep basşysy men basşynyŋ orynbasarlary toltyratyn maŋyzdy qūjattardyŋ da naqty tızımı belgılendı, artyq qūjattyŋ eş qajetı joq.
Kolledj pedagogterı toltyratyn qūjattar tızımı de bekıtıldı. Olar jyldyŋ basynda jūmys ısteuge arnalǧan oqu baǧdarlamasyn qūryp, küntızbelık-taqyryptyq jospar jasaidy, al kün saiyn sabaq josparyn äzırleidı, teoriialyq, öndırıstık oqytu jäne jeke sabaqtardy esepke alu jurnaldaryn toltyrady.
Eger pedagog kuratordyŋ qyzmetın atqarsa, taǧy bır qūjat qosylady.
Şamadan tys esep beru körsetkışın tübegeilı azaituǧa qatysty naqty jūmystar mektepke deiıngı jäne joǧary bılım beru deŋgeilerı boiynşa da jürgızılıp jatyr. Joǧary oqu oryndarynyŋ oqytuşylary da qajetsız qaǧaz jüktemesınen arylady. Qazırgı uaqytta BǦM tarapynan normativtık qūjattarda körsetılgen baqylaudyŋ jürgızıluıne qatysty toltyrylatyn qūjattar tızımı qaita qaralyp jatyr. Basym bölıgın alyp tastau turaly şeşım qabyldandy. Mäselen, kafedranyŋ jūmys jospary, komissiianyŋ hattamasy, qyzmettık oqu jospary syndy qūjattar bızge qajet emes.
Joǧary oqu oryndary boiynşa bölek post jazamyn.
Şamadan tys esep beruden aryltu jäne qūjattama ülgılerın bırızdendıru, eŋ aldymen, mūǧalım jüktemesın jeŋıldetedı. Onyŋ şyǧarmaşylyqpen ainalysuyna mümkındık beredı, artyq qūjat ainalymyn oŋtailandyryp, türlı qūjattar arqyly aqparat jinau siiaqty eskırgen täjıribeden aryltady degen senımdemın.
Barlyq bılım beru ūiymdarynyŋ nazarynda tek bılım aluşy boluy tiıs. Pedagogter barlyq jūmys uaqytyn bılım beruge, bılım sapasyn arttyruǧa baǧyttauy qajet jäne olardyŋ balalarmen jeke ainalysuǧa mümkındıkterınıŋ boluy maŋyzdy. Sondyqtan Ministrlık mūǧalımderdı artyq jūmystan aryltu boiynşa jūmys jasap jatyr.
Būl rette mūǧalımderge artylǧan artyq jüktemenı azaitu boiynşa jaǧdai jasap qana qoimai, pedagogterden joǧary käsıbi bılıktılıktı jäne sapaly bılım berudı talap etetın bolamyz. Qoǧamda bılım beru sapasynyŋ nege aqsap tūrǧanyn tüsındıru üşın, pedagogterdıŋ şamadan tys esep beretını, olardyŋ özıne tän emes jūmystarǧa tartyluy, oqu baǧdarlamalary men oqulyqtardaǧy olqylyqtar turaly jäne taǧy sol siiaqty mäseleler aitylady.
Bıraq būl problemanyŋ barlyǧy şeşılıp jatyr jäne būdan bylai da şeşımın taba beredı. Degenmen, bılım sapasy, eŋ aldymen, mūǧalımderdıŋ bılıktılıgıne tıkelei bailanysty. Sol sebeptı, pedagog ünemı özın-özı jetıldırıp, käsıbi deŋgeiın arttyryp otyruy kerek.
EKINŞIDEN.
Jauapkerşılıkke tartuǧa kımnıŋ qūzyretı bar?
Pedagogterdı käsıbi mındetterıne kırmeitın jūmys türlerıne tartu, olardan qyzmettık mındetıne kırmeitın mäseleler boiynşa aqparat nemese esep talap etu faktılerı boiynşa aryz tüsken jaǧdaida, QR BǦM Bılım beru sapasyn qamtamasyz etu jönındegı komitetınıŋ aumaqtyq departamentterı QSjAEK organdarynda jospardan tys tekserudı tırkeidı. Tekserudı ūiymǧa baryp nemese qaşyqtan jürgızedı.
Qūqyq būzuşylyq faktısın däleldeitın materialdar:
–pedagogterdıŋ käsıbi qyzmetıne qatysy joq jūmys türlerıne tartylǧanyn rastaityn foto jäne beinejazbalar, hattardyŋ, būiryqtardyŋ, aktılerdıŋ, hattamalardyŋ köşırmelerı nemese basqa da materialdar;
–jazbaşa tapsyrmalar nemese olardyŋ köşırmelerı, būiryqtardyŋ köşırmelerı, esep beru nysandarynyŋ köşırmelerı men pedagogten bılım beru salasyndaǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda közdelmegen eseptılıktıŋ nemese aqparattyŋ talap etıluın rastaityn basqa da materialdar;
–Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelmegen tekserudıŋ jürgızılgenın rastaityn foto nemese beinejazbalary, künı, tekseruşı tūlǧalardyŋ aty-jönı, tekserudıŋ mänı jäne basqa da materialdar;
–tauardyŋ nemese körsetıletın qyzmettıŋ foto nemese beinejazbasy, sondai-aq, satyp alu räsımderı, chekterı, tauarlyq şottar, şot-fakturalar, tübırtekter men basqa da materialdar;
– mektep ūiymdastyrmaǧanıs-şaralarǧa qatysqanyn rastaityn foto nemese beinejazba, hattardyŋ, būiryqtardyŋ, aktılerdıŋ, hattamalardyŋ köşırmelerı nemese pedagogtıŋ ıs-şaralarǧa jıberılgenın rastaityn basqa da materialdar būzuşylyq jasau faktısın däleldeidı.
Eger alǧaş ret būzuşylyq jasaǧan adam kınäsın moiyndasa, Komitet jäne onyŋ aumaqtyq organy äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly hattama toltyrmaidy, bıraq kınälı adamǧa eskertu jasau turaly qauly şyǧarady.
Būzuşylyqqa qaita jol bergen adamǧa qatysty äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly hattama toltyrylady jäne äkımşılık aiyppūl salynady. Onyŋ kölemı 20-dan 120 AEK-ke deiın".
"Adyrna" ūlttyq portaly
