Turister türlı elderdı aralaǧan kezde, olardyŋ mädenietıne taŋ qalyp jatady. Tıptı būl memleketterdıŋ zaŋǧa qaişy dünielerın bılmei, jazaǧa ūşyraityndary da bar. Sol sebeptı saiahattau barysynda keleŋsızdıkterge ūşyramau üşınälem elderınıŋ taŋ qaldyrarlyq tyiymdaryn bılıp aluǧa keŋes beremız.
Kök djinsy kiiuge tyiym salynǧan
Eger sız Soltüstık Koreiaǧa baratyn bolsaŋyz, kiım taŋdauda öte abai bolyŋyz. Barlyq adamdarǧa ūnaityn kök djinsyge būl elde tyiym salynǧan. Ükımet ony batystyq tendensiialardy beineleidı dep sanaidy. Tyiymnyŋ būzyluy jergılıktı tūrǧynnyŋ eŋbek lagerınde jūmys jasauyna äkeledı. Senu qiyn, bıraq Soltüstık Koreia şaş ülgısıne de asa nazar audarady. Elde erlerge 10, äielderge 18 türlı şaş ülgısınıŋ nūsqasyn jasau rūqsat etılgen.
Saǧyz şainai almaisyz
Eger sızge Soltüstık Koreiaǧa baru qiyn bolsa, Singapurge saiahat jasap köruıŋızge bolady. Eŋ bastysy, būl memlekette turisterdıŋ ämiianyna ülken mäsele tudyruy mümkın köptegen tyiymdardyŋ bar ekenın ūmytpaŋyz. Singapurde 1998 jyly saǧyzǧa tyiym salyndy. Sız ony importtai almaisyz. Elde saǧyzdy şainauǧa jäne ony köşege tükıruge bolmaidy.
"Kinder-siurpriz" jemeŋız
"Kinder-siurprizdı" ūnatasyzba? AQŞ-ta «Kinder Surprise» balalarǧa arnalǧan tättılerın äkeluge jäne satuǧa tyiym salynǧan. Amerikalyqtar üşın barlyq talaptarǧa sai keletın «Kinder Djoi» tättısı bar. Aitpaqşy, Kinder jūmyrtqalaryn äkelgenıŋız üşın 2500 dollar kölımınde aiyppūl töleitınıŋızdı ūmytpaŋyz.
Oiyn oinauǧa bolmaidy
Gresiiada kompiuterlık oiyndardy oinauda abai bolyŋyz. Būl elde kez-kelgen elektrondy oiyn türlerıne tyiym salynǧan. Mūndai tyiym qūmar oiyndaryna bailanysty engızıldı. Bıraq zaŋ qai oiynnyŋ qūmar oiyny bolyp sanalatynyn rettemedı. Turistter bılmestıkten zaŋdy būzyp jatady. Esıŋızde bolsyn, oiyn oinaǧanyŋyz üşın türmege jabyluyŋyz äbden mümkın.
Jaryq şamyn auystyrmaŋyz
Avstraliianyŋ Viktoriia ştatynda tūrmystyq jūmystardy jasau kezınde asa mūqiiat bolu kerek. Mysaly, sızde elektrik lisenziiasy bolmasa, şamdy özıŋız auystyra almaisyz. Zaŋǧa baǧynbasaŋyz, 10 avstraliialyq dollar (şamamen 2500 teŋge ) aiyppūl töleisız.
Öluge tyiym salynǧan
Jaryq şamyn auystyrudy qoişy, keibır elderde qaitys boluǧa tyiym salynǧan. İä, özıŋız qalaǧan närsenı jasaŋyz, tek būl jerde ölmeŋız. Mūndai zaŋ Fransiianyŋ oŋtüstıgındegı Le-Lavandu, Sarpur, Kunho kommunalarynda, İspaniiadaǧy Lanjaron men norvegiialyq Longiirde qoldanylady. Būl tyiymdar zirattardyŋ köptıgımen, ärı jerleu qiyndyqtarymen bailanysty paida boldy.
Su myltyǧyn qoldaŋbaŋyz
Sız su myltyǧynan su şaşyp oinaǧandy ūnatasyz ba? Kambodjada mūndai oiynşyqtarmen köŋıl kötere almaisyz. 2002 jyly elde oiynşyqtardyŋ osy türın qoldanuǧa tyiym salyndy. Zaŋ mereke kezınde jazataiym oqiǧalardyŋ jiı oryn aluy saldarynan engızıldı.
Ünemı külıp jürıŋız
İtaliianyŋ sän astanasynda emosiialaryŋyzǧa mūqiiat bolyŋyz. Mäselen, Milanda mūnaiyp jüruge tyiym salynǧan. Köŋıl-küiı joq adamdy auruhanadan nemese jerleu räsımınen köre alasyz. Basqa qoǧamdyq oryndarda sız küluıŋız kerek, öitkenı polisiia köŋılsız jürgenıŋız üşın aiyppūl sala alady.
Sary tüstı kiım kimeŋız
Malaiziia elınde kiım tüsın taŋdau barysynasaq bolu kerek. Būl elde sary tüske tyiym salynǧan. Eger sız sary tüstı kiım kiseŋız, aiyppūlmen jazalanasyz. Būl zaŋdy ışkı ıster ministrı Hişamuddin Husein qabyldady. Ol oppozisiia tarapynyŋ elde «sary» mitingter ötkızuıne bailanysty paida boldy.
Qūrmettı oqyrman, joǧaryda körsetılgendei taŋqalarlyq zaŋdar älı de öte köp! Şetelge barmas būryn, sol memleketterdıŋ tyiymdaryn mūqiiat oqyp, zerdeleuge keŋes beremız.
Daiyndaǧan Diana ASANOVA
Ūqsas jaŋalyqtar
