Karantinnıŋ bırqatar şeneunıkterge «paidasy» tigen tärızdı. Onda da eks-şeneunıkterge. Aiypty bolyp, tar qapasta 4-5 jylyn ötkızgenderdıŋ keibıreulerı soŋǧy aptalarda bostandyqqa şyǧa bastady.
Aldymen «memlekettık qūpiiany jariia ettı» dep aiyptalyp, 5 jylǧa sottalǧan Prezident jetekşısınıŋ būrynǧy orynbasary Baǧlan Mailybaev mausym aiynyŋ ortasynda jaza merzımınıŋ aiaqtaluyna 1 jyl, 4 ai, 21 kün qalǧanda bostandyqqa şyqty.
2017 jyldyŋ 12 qaŋtarynda Baǧlan Mailybaev «Qyzmet babyn terıs maqsatta paidalanu» jäne «Memlekettık qūpiialardy zaŋsyz jinau, taratu, jariia etu» baby boiynşa küdıkke ılıngen. Qarapaiym tılmen aitqanda, Mailybaev «otanyna opasyzdyq jasaǧan adam» bolyp esepteledı.
Bostandyqqa şyqqanymen, endı Mailybaev ömır boiy memlekettık qyzmette jūmys ıstei almaidy.
Ūlttyq qauıpsızdık komitetınıŋ būrynǧy töraǧasy Nartai Dütbaev ta merzımınen būryn bostandyqqa şyqty, iaǧni şartty türde bosatyldy.
12 jylǧa sottalyp, jaza merzımı 11 jylǧa qysqartylǧan Dütbaev jazasynyŋ jartysyna juyǧyn ötegen. Jalpy qylmyskerdıŋ türmedegı bır künı bır jarym kün bolyp esepteledı.
ŪQK-nıŋ būrynǧy basşysy öz bilıgın asyra paidalanǧan, senıp tapsyrylǧan mülıktı iemdenıp nemese ysyrap etkenı üşın, sondai-aq, qylmystyq jolmen alynǧan aqşany nemese mülıktı zaŋdastyrǧany üşın sottaldy. Ol da endı ömır boiy memlekettık qyzmette jūmys ıstei almaidy.
Üşınşı ıs jemqorlyq aiybymen syrttai sottalǧan Atyrau oblysynyŋ būrynǧy äkımı Bergei Rysqaliev pen onyŋ aǧasy, eks-deputat Amanjan Rysqalievtıŋ otbasyna qatysty. Aita keteiık, 16 mausym künı Joǧarǧy sot bas prokuraturanyŋ kassasiialyq şaǧymyn qarap, Rysqalievterge tärkılengen dünie-mülkın qaitaru jönınde şeşım şyǧardy.
Üş qylmystyq ıs, üşeuı de kezınde qoǧamnyŋ nazaryn audarǧan. Keşegı jüie olardy qylmysker dep tanyǧan. Al bügıngıler olardy aqtap, merzımınen būryn bostandyqqa şyǧardy. Mūnda qandai jasyryn syr? Halyq mäselenıŋ aq-qarasyn bılmei, ärı-särı küide otyr. Kümän köp. Kümän köbeigen jerde halyqtyŋ senımı azaiady. Bıraq jemqorlyq jailaǧan bügıngı qoǧam sottalǧan adamnan da eşqaşan sabaq almaidy. Sebebı, qazırgı jüiede bylyq köp.
Sondyqtan jeŋ ūşynan jalǧasqan jemqorlyq älı toqtamai keledı. Sottalyp şyqqan «şortandardan» keiın Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl agenttıgınıŋ ökılderınıŋ qūryǧyna endı «şabaqtar» ılıne bastady. Būrynǧylar ministr deŋgeiındegıler bolsa, būl jolǧy ūstalǧandar – departamenttıŋ basşylary men äkımnıŋ orynbasarlary.
Ridderdegı mamandandyrylǧan respublikalyq kolledjdıŋ mektep-internaty qūrylysy üşın 10 million teŋge men baǧasy 13 million teŋge tūratyn «Toyota Hilux» kölıgın para retınde almaq bolǧan şeneunık ūstaldy. Ol – Mädeniet jäne sport ministrlıgınıŋ sport jäne deneşynyqtyru ısı jönındıgı komitetı töraǧasynyŋ orynbasary. Oǧan qatysty tergeu ısı bastaldy.
Būl ǧana emes, keşe Almaty oblysy Jambyl audanynyŋ halyqty jūmyspen qamtu ortalyǧynyŋ direktoryna para alǧany üşın 12,5 million teŋge aiyppūl salyndy. Ol memlekettık baǧdarlamaǧa orai, nesie alyp beru üşın azamattardan bırneşe ret 500 myŋ teŋge kölemınde para alǧan.
Sondai-aq, İndustriia jäne infraqūrylymdyq damu ministrlıgı Kölık komitetınıŋ Qostanai oblysy boiynşa kölıktık baqylau inspeksiiasynyŋ basşysy Arapbaev pen Ergeldinov «1 million teŋge kölemınde para aldy» dep küdıkke ılıngen. Endı olardyŋ ärqaisysy 30 million teŋge kölemınde aiyppūl töleuı tiıs.
Mıne kez kelgen aimaqta osyndai jemqorlyq äreketı örıstep barady. Qazırgı qauıptı ürdıs - bıldırmei alyp qalu, qazynanyŋ bailyǧyn talan-tarajǧa tüsıru. Tazalyq, ädıldık, tärtıp bolmaǧan jerde bylyq köbeiedı. Biudjetten qarpyp jeu memlekettık bilıkte ısteitın kez kelgen deŋgeidegı atqamınerdıŋ üirenşıktı ädetıne ainaldy.
Keşe Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl agenttıgınıŋ qyzmetkerlerı JŞS ökılınen 33 million teŋge kölemınde para almaq bolǧan Aqmola oblysyndaǧy bır audan äkımınıŋ orynbasaryn ūstady. Būl ǧana emes, Almaty oblysyndaǧy äskeri bölımşenıŋ komandirıne 30 million teŋge aiyppūl salyndy, onyŋ orynbasary da 10 million teŋge aiyp töleitın boldy. Bırınşısı paraqorlyǧy üşın polkovnik, ekınşısı maior äskeri şenınen airyldy. Bıraq...
Bızdıŋ memlekettıŋ şeneunıkterı aiypty bolyp sottalyp jatqandardy körıp otyrsa da, bärıbır jemqorlyq äreketın qoimaidy jäne toimaidy. Para alyp tez baiyǧysy keledı. Öitkenı bärı jep üirengen. Al biudjettıŋ qarjysyn qarpyp jep üirengen basşy otanyn oilai ma? Joq! Olar ūstalǧanşa qazynanyŋ aqşasyn osylai jei beredı. Öitkenı...
Jemqorlyq degen jegı qūrt! Olar – jegı qūrt qoi...
Erkın QALDAN
«Adyrna» ūlttyq portaly
