Jylumen qamtamasyz etu
Äkımderdıŋ uädesı ärdaiym nazarda. Osy oraida ötken jyly Türkıstan oblysyn jylumen qamtamasyz etu jūmystary öz ornymen jüzege asyp jatqanyn baiqadyq. Oblys äkımı Ömırzaq Şökeev Türkıstan qalasyn gazdandyru boiynşa bırqatar naqty tapsyrmalar bergen bolatyn. Sonyŋ ışınde tabiǧi otyn taratu maqsatyndaǧy qūrylys jūmystaryn 2020 jyly tolyq aiaqtaudy mındettegen edı. Öz sözınde qys mausymynda qatty otyn tūtynatyn köpqabatty tūrǧyn üilerdegı qoiu qara tütınnen aryltyp, tabiǧi gazdyŋ şarapatyn köruge ündedı. Būl jönınde qala äkımı R.Aiupov qala tūrǧyndarymen ärbır ötken kezdesulerınde aityp keledı.
Sonymen būǧan deiın qaladaǧy «Jylu» memlekettık kommunaldyq käsıporny Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ jäne qala äkımdıgınıŋ qaulylary negızınde är jyldyŋ 1 qaraşa aiynan bastap qazandyqqa ot jaǧyp, jylu kezeŋınde I jäne II möltek audanyndaǧy 75 köpqabatty tūrǧyn üilerıne, jer telımındegı – 28 üige, äleumettık 60 nysanǧa, 60 kommersiialyq ǧimaratqa jylu energiiasyn 1 säuırge deiın qamtamasyz etıp keldı. Qys mausymynda jylu mekemesı 16 000 tonna qajettı qatty otyn paidalanyp otyrǧan eken. Būl degenıŋız qalanyŋ ekologiiasyna kerı äser etıp keldı. Qys mezgılınde Türkıstannyŋ töbesın qarasaŋyz, qara tünekke ainalyp ketedı deidı qala tūrǧyndary. Būl jönınde būqaralyq aqparat qūraldarynda aitylyp, jazylyp ta jür. Osy olqylyqtyŋ aldyn alu maqsatynda oblys äkımı Ömırzaq Şökeevtıŋ tapsyrmasyna säikes şūǧyl şaralar qolǧa alynuda.
Qala basşysynyŋ būiryǧymen osy baǧytta jüielı jūmystar atqaryp keledı. Qala äkımdıgınıŋ ūiytqy boluymen qalalyq infraqūrylym jäne kommunikasiialar bölımı tarapynan tiıstı qarjy bölınıp, quattylyǧy 42 MVT qazandyq otyn türı tabiǧi gazǧa almastyrylatyn boldy. Qazırgı taŋda tabiǧi gazben jūmys jasaityn qazandyqty salu qūrylysy bastalyp kettı. Qūrylys jūmystaryn jürgızudı Almatylyq «ASI Building» JŞS merdıger kompaniiasy jeŋıp alyp, bılek sybana kırısıp te kettı. Qūrylysqa respublikalyq biudjetten 750 mln. teŋge qarjy bölıngen.
Sonymen biylǧy, iaǧni 2020-2021 jylǧy qysqy jylu mausymyna joǧaryda atalǧan köpqabatty tūrǧyn üiler tolyq tabiǧi gazben qamtylatyn bolady. Qazandyqtyŋ qūrylys jūmystaryn 2020 jyldyŋ 1 qazanyna deiın bıtıru josparlanǧan. Jylu jüiesı boiynşa magistraldy jüie 6,1 şaqyrym bolsa, ışkı oramdy taratuşy jylu jüielerı 17,990 şaqyrymdy qūraityn bolady. 2010 jyly öndırıske qosylǧan jylu jüiesı qūbyrlarynyŋ tozyǧy jetıp jaramsyzdyǧyna bailanysty ışkı taratuşy jüielerınıŋ 16,3 şaqyrymy auystyrylady.
Türkıstan qalasynda 2 jylu qazandyq jūmys jasaidy. Bırınşı qazandyq 1,2 möltek audanyndaǧy köpqabatty tūrǧyn üilerge jylu berse, al ekınşı qazandyq jaŋadan boi kötergen Otyrar möltek audanyndaǧy 12 köpqabatty tūrǧyn üilerdı jylumen qamtamasyz etude. Otyrar möltek audanyndaǧy jylu qazandyǧy onyŋ quattylyǧy 8 MVT bügıngı taŋǧa deiın jylu mausymynda tabiǧi gazben qamtamasyz etıp, qala tūrǧyndaryna jylu berıp keledı.
Auyz su mäselesı
Bırneşe jyldan berı auyldaǧy auyz su mäselesınıŋ tüiını tarqatylmai kelgen Jaŋa auyl auyldyq okrugıne qarasty Yntymaq auylynyŋ tūrǧyndary juyrda tılek-şaǧymdaryn aityp, Jetısai audanynyŋ äkımı Jamantai Qanaiūlynyŋ qabyldauynda boldy.
Aitylǧan ötınış bügınde oryndaldy. Audan basşysynyŋ tıkelei tapsyrmasymen 2000-ǧa juyq tūrǧyny bar Yntymaq auylyna eskı mūnaranyŋ ornyna syiymdylyǧy 25 myŋ tonnalyq jaŋa su mūnarasy ornatylyp, ıske qosyldy. Saǧatyna 40 tekşe metr su şyǧaruǧa qauqarly nasostar ornatylǧan su mūnarasy endı auyldaǧy 1000-ǧa tarta tütındı auyz sumen qamtamasyz etedı. Būǧan deiın auylda 1000 tütındı qamtamasyz etetın su stansasy toqtausyz jūmys ıstep tūrǧan.
Aita keteiık, bügınde Jetısai audanyna qarasty 113 eldı mekennıŋ 101-ı ortalyqtandyrylǧan su qūbyrymen qamtylǧan. Ötken jyly Jetısai toptasqan su ötkızgışıne qosylǧan Jyly su auyldyq okrugıne qarasty 5 eldı mekenge 100 mln teŋge, Yntymaq auyldyq okrugıne qarasty bır eldı mekenge 79,9 mln teŋge qarajat qarastyrylyp jöndeu jūmystary jürgızılgen. 51 eldı mekennıŋ 10-y «Membrana», 41-ı «Omega» qūrylǧylary arqyly aşy sudy tūşy suǧa ainaldyryp paidalanyp otyr.
Aiaulym ÄBILDA, “Adyrna” ūlttyq portaly