Aidos Toqtarbaevty qalyŋ köpşılık «buynsyz adam» degen atpen jaqsy tanidy. Onyŋ öner älemı mülde bölek. Önerpaz qylyş jūtu, deneden kez kelgen bızdı tesıp ötu, kışkentai qorapqa syiyp ketu syndy asa qiyn triukterdı oryndap, talaidy taŋdai qaqtyrǧan edı. Qazırgı taŋda Aidos Toqtarbaev qūrylys salasynda jür. «Adyrna» ūlttyq portaly tasada qalǧan talantpen bolǧan sūhbatty nazarlaryŋyzǧa ūsynady.
- Aidos myrza, būryn esımıŋızdı jiı estuşı edık. Ne sebeptı öner sahnasynan joǧalyp kettıŋız?
- Jas keldı,qartaidyq. Öner sahnasynan ketetın uaqyt keldı dep oilaimyn. Ärı bızdıŋ sahnada sirk ärtısterı sūranysta emes qoi. Būryn telearnalar jiı qonaqqa şaqyratyn, osylaişa öz önerımmen bölısuşı edım. Qazır eşkım ızdemeidı. Dese de, önerdı tüpkılıktı tastamadym. Buyndarym älı sol qalpynda.
- Qazırgı taŋda nemen ainalysyp jürsız?
- Qazırgı taŋda auyldamyn tūramyn. Üidegı azdaǧan malǧa qaraimyn. Äkem men ınım qūrylys salasynda jūmys jasaidy. Sol kısılerge kömektesıp jürmın.
- Talantty jansyz. Boiyŋyzdaǧy erekşe qasiet kımnen daryǧan?
- Būl Alla Taǧalanyŋ menıŋ boiyma darytqan syiy. Al ony şyŋdauǧa marqūm aǧam ülken üles qosty. Ol kısı üş jasymnan menı önerge baulyǧan edı. Keiın mekteptegı ūstazdarym qabıletımdı baiqap, türlı üiırmelergeqatystyrdy. 11-synypty bıtırgen soŋ, bır jyl jūmys jasap, J.Elebekov atyndaǧy respublikalyq estrada jäne sirk kolledjıneoquǧa tüstım. Osylaişa, būl önerdı ärı qarai alyp ketken jaiym bar. Quanyşyma orai, bılıktı de bılımdı ūstazdardan sabaq aldym.
- Belgılı bır triuktı oryndap jatqan kezde ömırıŋızge qauıp tudyrarlyqtai jaǧdai oryn alyp kördı me?
- İä, ärine. Äsırese, student kezımde qauıptı triukterdı eş daiyndyqsyz sahnada oryndaǧym kelıp tūratyn. Talai ret tamaǧymdy qylyş kesıp ketken. Ony jūtyp tūrǧanda baiqausyzda būrylyp qalǧanym bar, keide adamdar qaǧyp ötedı. Betımdı bırneşe ret bız jyrtyp ketken. Bırde tüngı klubta öner körsetıp jatqanymda ot şaşyp qoiǧanmyn, sol ot özıme tiıp, örtke oranǧanym bar. Jalpy talai qolaisyz jaǧdaidy bastan keşırıppın. Bır triukty oryndaimyn dep jürgende arqamnyŋ terısı sypyrylyp tüsken. Tıkelei efirde öner körsetıp jatqanymda da bır-ekı ret jaralandym.
- Osyndai qiyn triukterdı oryndaudyŋ belgılı bır syry bar ma?
- Onyŋ eşqandai syry joq (külıp). Dieta ūstamaimyn. Jattyqpai, qyzdyrynbai şpagatqa otyra beremın.
- Bır sūhbatyŋyzda «Ädıletsızdık saǧymdy syndyrdy» depsız. Naqty qandai jaǧdai oryn aldy?
- Ädıletsızdık talai adamnyŋ saǧyn syndyrdy ǧoi. Özım onymen bırneşe ret betpe-bet kezdestım. Baiqaularǧa qatysyp jatasyŋ, bıraq orta jolda senı alyp tastaidy. Jeŋıske jetuge bır qadam qalǧanda,maqtap-maqtap, qūlatyp ketedı. Men būndai jaǧdailarǧa talai ret ūşyradym. Bolmaşy bır adamdardy jūldyz etemız dep talai talanttyŋ bolaşaǧyna balta şabyldy. Ädıletsızdık janymdy jegıdei jep, taǧdyryma da keselın tigızdı. Alaida, moiyǧan emespın. Dese de, bır jaǧdaida öz-özıme kele almai qalǧanym bar. «Jūldyzdy sät», «Qytai talanttary» baiqaularyna qatystym. Sol kezde orta joldan ötkızbei, keiın şaqyramyz dep aldaǧandary bar. Töreşılıkte otyrǧan öner adamdarynyŋ jaqtaspaǧanyna, äŋgımenı basqa jaqqa būra tartqanyna qapalandym. Sol uaqytta menı sportşy İslam Bairamov qana tüsınıp, qoldau bıldırgen.
- Al saǧyŋyz synǧan sätte qaita tūruǧa ne närse kömektesedı?
Saǧym synǧanda Alladan keşırım sūraimyn. Būl maǧan jıberılgen synaq dep tüsınemın. Osylaişa qaita tūruǧa, özımdı tüzeuge küş alamyn.
- Eger sızge uaqytty kerı ainaldyruǧa mümkındık berse, nenı özgerter edıŋız?
- Uaqyt kerı ainalsa, jasaǧan qatelıkterımdı, şalys basqan kezderımdı tüzer edım.
- Qazırgı qazaq sirkıne köŋılıŋız tola ma?
- Bızdıŋ elımızde öte talantty, jas sirk ärtısterı köp. Alaida, sol talapty buynǧa ükımet tarapynan eşqandai qoldau körsetılıp jatqan joq. Telearnalardan basqa da mädeni şaralardan sirk ärtısterı ünemı şetqary qalyp tūrady. Kögıldır ekrannan tek änşıler men kvn ärtısterınıŋ ömırın, olardyŋ jatqan-tūrǧanyn köremız. Halyq ta jūldyzdardan äldeqaşan mezı boldy. Bızge özgeşelık jetıspeidı. Eger de sirk ärtısterı teledidar arqyly ärtürlı triukterdı körsetıp, ony jas buynǧa üiretse, öskeleŋ ūrpaq sportqa qyzyǧa bastar ma edı? Mümkın jaŋa sport jūldyzdarynyŋ qalyptasuyna jol aşylar ma edı? Äi qaidam, bızdıkıler osyndai paidaly dünielerdı körsetuge, nasihattauǧa moiyn būrmaidy ǧoi.Ökınıştısı sol. Būl ūsynysty talai märte aittym, äzırge oǧan eşkım qūlaq aspady.
- Özıŋız sekıldı «buynsyz adamdardan» kımderdı tanisyz?
- Qytaiǧa baryp, jarysqa qatysqan kezımde bır qytailyq ärtıspen tanystym. Sahna syrtynda otyrǧanymda arnaiy kelıp, qol alysty. Osylaişa bır-bırımızdıŋ önerımızge baǧa berıp, tez tıl tabysyp kettık. Özbek ärtısterınıŋ arasyndaǧy qazaq jıgıtımen de jaqsy aralastym. Aqtauda Azamat Nūrqoja esımdı önerpaz ösıp kele jatyr. Maǧan eŋ alǧaş ata-anasy habarlasqanda, jas talantqa keŋesımdı aityp, täjıribemmen bölısken edım. Aidos - bolaşaǧynan zor ümıt küttıretınbala.
- Ömırdegı negızgı ūstanymyŋyz qandai?
- Ömırdegı negızgı ūstanymym - qarapaiym ärı ädıl bolu, eşkımge ziianymdy tigızbeu. Qolymnan kelgenşe jaqsylyq jasauǧa tyrysamyn.
- Aldaǧy uaqyttaǧy josparlaryŋyzben bölıse ketseŋız. Bapker bolyp, şäkırt tärbielegıŋız kele me?
- Alla Taǧala būiyrtyp jatsa şäkırt tärbieleu, taǧy bır märte eldı taŋǧaldyru josparymda bar. Myna bır jaman ındet ketkesın bır tüsırılım jasamaq niettemın.
- Sport älemıne qadam basqysy keletın jas talanttarǧa aǧa buyn retınde qandai keŋes berer edıŋız?
- Alla bergen baqty aiaq asty etpei, ony baǧalai bılse adam ösedı. Tynbai jattyǧyŋyzdar. Täkapparlyqqa salynyp, ataq pen qoşemetke erıp ketuge bolmaidy. Ol künderdıŋ bır künı adamdy būzady. Sol üşın de qarapaiym, meiırımdı bolyŋyzdar. Qazaǧymnyŋ önerlı jastary öse bersın.
Diana ASANOVA,
«Adyrna» ūlttyq portaly
