Prezidentımız Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ bastamasymen 10-tamyz Abai künı bolyp bekıtıldı. Memlekettık deŋgeide atalyp ötken aqynnyŋ tuǧan künınde Abai atyndaǧy qazaq ūlttyq pedagogikalyq universitetındegı O.Dosbosynov atyndaǧy aqyndar ortalyǧy "Abai jaqqan bır säule sönbeidı" atty onlain poeziia keşın ötkızdı. Atalǧan jyr keşınde ortalyqtaǧy talantty jastar Abaiǧa arnalǧan öz öleŋderın oqyp, häkım şyǧarmaşylyǧy qaqynda söz örbıttı. Taǧlymǧa toly onlain poeziia keşındegı dana Abaiǧa arnaǧan ortalyq jastarynyŋ öleŋderın nazarlaryŋyzǧa ūsynamyz.
Abaidy joqtau
Naqyşyna keltırıp öleŋ küiın,
Şyqqan tūsqa qaraiyn, eleŋdeiın.
Neler dana, kelgenmen,neler syrşyl,
Däl özıŋdei jan tumad senen keiın.
Üzdıkkenmen jalǧauǧa sara ızıŋdı,
Köre almadyq aqylman sabazyŋdy.
Ölşem tappai özıŋnıŋ tastap ketken,
Qoldanamyz älı kün tarazyŋdy.
Sözımızde "tüzumız, arǧa jaqpyz",
Adamdyqtyŋ aldynda "malǧa jatpyz".
Köilegı men köŋılı auysqanmen,
Qaraŋǧylyq qarmaǧan sol qazaqpyz.
Baqylaryn Qūdaidyŋ kün de eskerıp,
Bügıngıdei tairaŋdap jürmes pe edık.
Özıŋ bolsaŋ, qart ata, ary barlar,
Bırın-bırı sökpes pe ed kündes körıp.
Küiıp aittyŋ,joq mümkın,janyŋ aşyp,
Jūrtyŋ qaldy, äiteuır, jamyrasyp.
Ölşemge sap ömırın qalyp edı,
Ketpese de aspandap, qadırı asyp.
Zamana ötıp neter ed bır jaŋǧyrsaq,
Kelermısıŋ, ou, ata jyldar jūmsap.
Senı äkeler qalmady Qūnanbai bel,
Senı tuar qalmady Ūljan qūrsaq.
Nūrbolat Jeksenbai
Keş ūlyŋdy .
(Abaimen syrlasu)
Talantyŋa taǧzym etken bar ǧalam, Qasietıŋe bas qoiaiyn äz babam. Mūzbalaqsyz qūz basynda tülejıp, Tuǧan eldıŋ zeŋgırınde samǧaǧan.
Ölı ūiqydan oianamyn tünderde, Nälet aityp küiıgı köp künderge. Jyr perısın kırletpe dep kielı, Amanattap ketken edıŋ bızderge.
Soqtyqpaly, soqpaǧy köp joldaryŋ, Bärın bastyŋ tereŋıne boiladyŋ. Ūiqysyz tün tolassyz oi tolǧatyp, Ūiqydaǧy jūrttyŋ qamyn oiladyŋ.
Sızge qarai jeteleidı san arman, Aidyn edıŋ aqqulary taranǧan. Sūlu şolpan sümbılenı ızededıŋ, Bar qazaqtyŋ atsa eken dep taŋ aldan.
Qyrpuly söz qyr asa almai qyraulap, Mūǧjiza esım mūŋǧa besık mūnar baq. Ūlt namysyn oilaitūǧyn ūlandar, Öz namysyn kettı bügın ūrandap.
Qodar qiial, Täkejandar qoryndy, Äulekı Äben kerı kestı jolyŋdy. Orazbailar oraǧytyp qamşysyn, Şeşıp aldy altyn zerlı tonyŋdy.
Aq leskiım nöser töger aqşa būlt, Aǧyl-tegıl armandaryn aqtaryp. Jemtemır jyl kemesıne otyryp, Kelte ǧūmyr ketıp edıŋ attanyp.
Tas talqanyn şyǧardyŋ da mazaqtyŋ, Dastarqanyn nar alaşqa tarattyŋ. Qazaq halqyn bar älemge tanytyp, Ortasyna qaittyŋ qaita qazaqtyŋ.
Jetım köŋıl, jyryndy oi jyl öttı, Yrysyŋdy ırıŋ keulep ıreptı. El dep ǧūmyr keşıretın ordaŋnan, Terbep tūǧyr, talai qyran tüleptı.
Qoŋyraulatyp qūlaǧymdy jür ünıŋ, Duylǧa ǧyp duman toptyŋ dübırın. Tūman basyp, tūlpar eldıŋ dalasyn, Aidalada adasyp jür qūlynyŋ.
Sansyratty sanamyzdy myŋ sūraq, Qansyratty küşık oilar qyŋsylap. Qalǧyp ketsem oiatady ūiqymnan, Şyŋǧys tauy namysymdy şymşylap.
Qasietıŋ qanda qalmai özgerdı, Töle bi joq jatqa syilap törlerdı. Ruhy ölıp, oi sanasy qūldanǧan, Keşıre kör, armany älsız pendeŋdı!
Jasar Nūrdanbekūly
Abai atama
Jyrlaidy jürek, özıŋızdı jyrlaidy,
Öleŋıŋmen kök aspanda şyrqaidy.
Qara sözıŋ qanat bolyp qiialǧa
Naqyldaryŋ sanamda eş solmaidy.
Abai ata tūnyq, möldır būlaqtai,
Öleŋderı qūiǧan qūryş bolattai.
Änderınıŋ äsem sazdy äuezı
Ūrpaq üşın janyp tūrǧan şyraqtai.
Abai ata bır özıŋız pırımsız,
Är sözıŋız üilesımdı tūr mınsız.
Qazaǧymnyŋ qara tünek sanasyn
Qarasözben qaq jaratyn sız-künsız.
Tün-tünekten alyp şyqtyŋ halqyŋdy ,
«Közın joiam» -dep jaularyŋ alqyndy.
Qara küşke kelmegen soŋ,aldamaq
Bolystyqty ,üiıp-töktı altyndy.
Saharaǧa bılımnıŋ nūryn şaştyŋ.
Nadandardyŋ kökırek közın aştyŋ.
Qarasözben aqyldyŋ dänın ekseŋ,
Öleŋderıŋ ügıter özın tastyŋ.
Qazaqta senen asqan şyŋ joq şyǧar,
Sen tūrǧanda halqyŋa tün joq şyǧar.
Soqtyqpaly,soqpaqsyz jerde östıŋ
Basyŋda quanyştan mūŋ köp şyǧar.
Jyrdyŋ şappas jorǧasy özıŋ edıŋ ,
Öleŋ üşın qiyndyqqa tözıp edıŋ.
Ot şaşqan,jalyn qūşqan öleŋderıŋ
Ölmesın mäŋgılıkke,sezıp edıŋ.
Qazaqtyŋ biık ūşqan qyrany –sen,
Toǧaida erke ösken būlany –sen.
Şöldegen jyr susynyn qandyratyn
Şöldegı taza käusar būlaǧy –sen.
Halqyŋa sen tūrasyŋ qorǧan bolyp,
Bır özıŋ qalyŋ toǧai,orman bolyp.
Ardaqtap esımıŋdı atai berem
Arttaǧy aqyndarǧa arman qylyp.
Jäidar Nūrbekqyzy
Abai dara Abai dana qazaqta
Ūrpaǧy sonau saqtan qalǧandardyŋ.
Ūly taudy mekendep alǧandardyŋ.
Bezbendelgen basynan ötken zaman,
Özıŋdei bolǧan batyr jalǧanda kım?!
Tūla boiy tamyryŋda iem ruh,
Taram-taram tarihyŋda tylsym küş.
Qarabaiyr öleŋımen kielı,
Jyly qabaq janaryŋda jyr sıŋgış
Asqar taudai aibyny bar ar ojdan,
Asqaqtaǧan ai künı bar tärızdı.
Astarlanǧan jai küiı de paryzdan,
Hauassalim ūştastyrǧan ar ızın.
Qūşaǧyna qysatūǧyn qazaqtyŋ,
Tūsauynan tüs aǧyna jetkenşe.
Ǧaqliia öleŋderı ǧajap tym,
Tauysa da almas ömır ötkenşe.
Qara bauyr qasqaldaqtai qasqaiyp,
Toǧyz tarap tosqauyldai tosqan ba.
Alaşyna jol baǧdar bop bastaityn,
Temırǧazyq jūldyzyndai aspanda.
Üieŋkıdei üstem bolǧan mereiı,
Tobylǧydai qoiu qyzyl tosylǧan.
Alaşyna salyp bergen aq joly,
Aq serkenıŋ jon etındei osylǧan.
Alaşymda alyptar bar Tasötkel,
Qazaǧy üşın qar samaidan tasyp ter.
Dua daryr janǧa daua, berık sert,
Al myzǧymas aşuyn kep basyp kör.
Būla taŋym bezbegen būryn maǧan,
Jer jastanbas jyrlarym jūlynbaǧan.
Ūrpaǧyŋa medet ber ūly babam,
Qūlynyŋa medet ber ūly babam.
Ahmadi Aibyn
