Qazaqta «Körşı aqysy – täŋır aqysy» degen jaqsy söz bar. “Alystaǧy aǧaiynnan jaqyndaǧy körşıŋ artyq”, “Aǧaiynnyŋ aty ozǧanşa, auyldastyŋ taiy ozsyn”. Būl tırkesterden qazaq ömırınde körşınıŋ orny qanşalyqty salmaqty ekenın aŋǧaruǧa bolady. Jahandanu dep janymyzdaǧy körşımen aralasudy ūmytyp ketpedık pe? Endeşe, körşıge qatysty bılıp jüruıŋız abzal bolatyn dünielerdı eske tüsıreiık. Köregendı körşı bolsaŋyz myna ÜŞ ZATTY sūramaŋyz. Olar:
1.TŪZ
Meilınşe dükennen satyp aluǧa tyrysu kerek. Eger alyp keluge mümkındık bolmasa körşıden alǧan tūzǧa az bolsa da aqy töleŋız. Öitkenı tūzda bereke bar. Sız onyŋ tūzymen qosa, berekesın de alyp ketuıŋız mümkın. Sondyqtan da özıŋız bıreuden tūz almaŋyz, bıreuge tūz bermeŋız.
2.AQY
Eger körşıŋız sızdı kömekke şaqyrsa, ony jasap bergenıŋız üşın aqy sūramaŋyz. Keide esıgı būzylyp nemese balasy qarausyz qalyp jatady. Osyndaida eŋ aldymen körşıden kömek alady. Sol kezde uaqytyŋdy aldym dep körşı aqşa ūsynady. Özgege de beretın edım ǧoi, alşy dep qiylatyndar da kezdesedı. Sol kezde sypaiy türde bas tartu kerek. Öitkenı künderdıŋ künındesız de körşıden kömek sūraisyz. Sonda jarqyn jüzben körşıŋızdıŋ esıgın qaǧa alasyz.
3.İT
Keide körşınıŋ itı balalap jatsa, tūqymy jaqsydep ittıŋ küşıgın asyrap alǧysy keletınder bolady. Būl kezde de körşımen aradaǧy qarym-qatynasqa syzat tüsırmeu jaǧyn ūmytpau kerek. Saltty bıletın körşı bolsa, küşıktı satyp alu yrymyn jasaidy. Al bılmeitınderge tüsındıruge tyrysyŋyz. Qarapaiym närse ǧoi dep elemeuıŋız mümkın. Bır-bırıne küşık bermeu körşılerdıŋ ittei yryldasyp qalmauynyŋ amaly.
Atadan kele jatqan kez kelgen tyiymnyŋ astarynda tereŋ män jatady. Keibırı aqylǧa qonymsyz bolsa da, ärbır yrym ömırge mänbıtıruge ūmtylady. Qazaq ūrpaǧyn tyiym arqyly tärbielegenın tarihtan bılemız. Qissa, dastandardyŋ da maŋyzy osynda.
Aiaulym ÄBILDA,
“Adyrna” ūlttyq portaly
