Nūr-Sūltanda 40 myŋdai bastauyş synyp oquşysynyŋ ata -anasy mektepke baryp sabaq oquǧa ötınış jazypty. «Eger balamyzǧa äldene bolyp qalsa, jauapkerşılıktı özımızge alamyz» degen syŋaidaǧy būl ötınıştıŋ artynda myŋdaǧan balanyŋ saulyǧy tūr emes pe? Älde, ärıp pen sandy endı tanityn bastauyş synyptyŋ oquşysy mektepke baryp bılım alǧany, qaşyqtan oqudan görı äldeqaida tiımdırek pe?
Ärine, kez kelgen ata-ana üşın balasynyŋ sapaly bılım aluy maŋyzdy. Bıraq, sapaly bılım alu üşın balaǧa eŋ aldymen densaulyq kerek emes pe? Tarazynyŋ basyna ekı maŋyzdy jaǧdai qoiylǧanda, kım de bolsa, oilanyp qalady eken. Bır jaǧynan qarasaŋyz, üide otyryp bılım alu mümkın emes. onyŋ üstıne internetı dūrys emes bızdıŋ Qazaqstanda qaşyqtan oqu egen bos söz. Al bır jaǧynan qarasaq, sapaly bılım alu üşın mektepke barǧan balamyz virus jūqtyryp alsa, ne bolady? Osyndai sūraqpen bırneşe ata-anaǧa habarlasyp, oilaryn sūradyq.
«Biyl egız balalarym bırınşı synypqa baruy kerek. elde mynandai jaǧdai bolyp, endı basymyz qatyp otyr. Bır emes, ekı balany üide oqytu, ärıp, sandary jazǧyzyp üiretu öte qiyn ǧoi. Küieuım ekeumız jūmystamyz. Bala oqytam dep üide otyrsaq, bıreumızdıŋ tapqan aqşamyzben kün köru mümkın bolmai qalady. Balalardy mektepke jıberıp oqytaiyq desek, densaulyǧyn uaiymdaimyz. Qatty qiyn boldy būl jaǧdai», deidı şymkenttık Nūrjamal SÄULETBEK. Nūr-Sūltan qalasynyŋ tūrǧyny Gülım AIDARQYZY biyl ūly bırınşı, qyzy üşınşı synypqa baratynyn aityp: «Balalarymnyŋ mektepke baryp bılım aluyn ötınıp, ötınış jazdym. Sebebı, ekı balama da mekteptegıdei bılım bere almaimyn. Men qanşa jerden oqytsam da, mūǧalımnıŋ tüsındırgenındei bolmaidy. Al densaulyǧyn bır qūdaiǧa tapsyrdyq endı, basqa ne ısteimız?» degendı alǧa tartady.
«Negızınen qaşyqtan oqytu Qazaqstanǧa biyl kelgen jaŋa dünie bolǧanymen, älemdık täjıribede būǧan deiın synaqtan ötıp, qoldanysqa engızılgen bılım jüiesı. Mäselen, köktemde Orta Aziia elderı qalai sabaq oqytamyz dep bas auyrtyp jatqanda, AQŞ, Kanada, Japoniia, Qytai, Germaniia sekıldı memleketter eş kedergısız qaşyqtan oqytu jüiesıne auysa salypty. Sebebı būl elderde qaşyqtan oqu otyz qyryq jyl būryn synaqtan ötıp, soŋǧy jiyrma jylda äbden qalyptasyp qoiǧan. Karantin kezınde qytaida bes million adam bırden qosylǧanda jyldamdyǧyn toqtatpaityn internet jelısı ıske qosylǧan.
Qaşyqtan oqytuǧa eş qarsy emespın, eger bızde de osyndai jaǧdai jasalsa. Bıraq bızde ne internet joq, ne kompiuter joq qoi! Balalar qalai bılım alady? Osyny oilaǧanda, odan da mektepke baryp oqysyn deisıŋ amal joqtan. Mektepte barsyn deiın deseŋ, virus degen päleden qorqamyz. Bılım alsyn dep jürıp balamyz auyryp qalsa, qaitemız? Qoryta aitqanda, ekı ottyŋ ortasynda qaldyq», deidı almatylyq Amanjol. Qalai bolǧanda da, balamyzdyŋ amandyǧy bırınşı orynda degen Janna ASANQYZY: «Bızdıŋ synyptaǧy otyz oquşynyŋ jiyrmasynyŋ ata-anasy mektepte oqytudy sūrap direktorǧa ötınış jazdy. Men qarsymyn. Erteŋ balam auyryp qalsa ne ısteimın?
Oqylmaǧan sabaq balamnyŋ densaulyǧy jaqsy bolsa, oqylar. Balamnyŋ densaulyǧyn qaterge tıge almaimyn. Sondyqtan qaşyqtan oqudy qoldaimyn. Qiyn bolady, bılemın. Bıraq balalarymdy mektepke jıbermeimın. Sabaq oqityn bala üide otyryp ta bılımdı bola alady. Al oqymaityn balany mektepte kündız tünı oqytsa da, oqymaidy», dedı.
Sanauly künnen soŋ jaŋa oqu jyly bastalady. Qazaqstanda qaşyqtan oqimyz ba, mektepke baryp oqimyz ba degen sūraqqa ata-analar älı naqty bır şeşımge kele almady. Degenmen, jaŋa oqu jylynda elımızdegı oquşylardyŋ basym bölıgı qaşyqtan sabaq oquǧa otyratyny sözsız. Endıgı eŋ basty närse balalardyŋ bılım sapasy bolmaq.
P.S Qazaqstanda 883 auylda internet mülde joq eken. Būl turaly QazAqparat agenttıgı Sifrlyq damu, innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrlıgı telekommunikasiialar komitetınıŋ töraǧasy Vitalii Iаroşenkonyŋ sözıne sılteme jasap habarlady.
Rauana DİMAŞQYZY,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
