XVIII ǧasyrda Qazaqstannyŋ batys öŋırınde Esengeldı atty kısı tūrmys keşedı. Ol jetı atasynan berı bai, mal-jany myŋǧyrǧan adam bolsa kerek. Naǧyz şynjyr balaq, şūbar tös däulettı adam eken. Bolys bolyp, el de bileidı. Onyŋ toqalynan Bekei esımdı ūly bolypty. Bekei orysşa sauaty öte joǧary, közı aşyq jıgıt eken. Baidyŋ bäibışeden tuǧan ūldary Bekeidıŋ el ışındegı bedelın köre almai, äkesın ūlyna aidap salady. Oǧan: «Balaŋyz atadan qalǧan däulettı bei-bereket şaşyp jür. El-jūrtqa abyroisyz qylyp bıttı», – dep jamandaidy. Olarǧa ilanyp qalǧan Esengeldı:
– Olai bolsa, maǧan qandai aqyl beresıŋder? – dep sūraidy.
– Oibai, äke! Ondai balanyŋ barynan joǧy. Tez qūtylǧanyŋyz jön, – dep azǧyrady mysyq tıleu ūldary. Zūlymdardyŋ tılıne ergen bai Bekeidı mert qylady.
Būl oqiǧa keiın barlyq jerge äşkere bolady. Baidyŋ kelını öte estı jan eken. Äkesınıŋ öz ūlynyŋ tübıne jetkendıgın däleldep, qazy-bilerdıŋ aldyna jügınedı. Bai balasyn öltırgenın moiyndap, ökınedı. Daudyŋ soŋy qūnǧa kep tırılgende öjet äiel:
– Erıme qūt bolmaǧan däulet maǧan baqyt bermeidı. Bır ǧana tılegım bar. Qaiyn atamnyŋ jetı atasynan berı kele jatqan qūndyz jaǧaly tony törınde ılınıp tūr. Sony bır attap ötem. Basqa talabym joq, – deptı. Kelınnıŋ ötınışı oryndalady. Köp ūzamai, Esengeldı bır jūtta tört tülık malynan tegıs airylyp, taiaq ūstap qalady. Kielı kiımı aiaqqa taptalǧandyqtan, baidyŋ baǧy taiypty. Aqyry Esengeldı joqşylyqta, qaiyr sūrap jürıp ölgen eken. Būl oqiǧaǧa qatysty orys jazuşysy V.Dal «Bekei men Mäulen» atty hikaiat jazǧan. Osy jaǧdai kiımnıŋ de qūty bolatyndyǧyn, ony basqanda kiesı ketıp, şaŋyraqtan baqtyŋ ūşatyndyǧyn körsetedı.
Jazuşy Mūhtar Maǧauinnıŋ «Altybaqannan soŋ» atty äŋgımesınde er adamnyŋ kiımın äiel adamnyŋ astyna basyp otyrmaityndyǧy turaly siujet keltırgen. Şyǧarma avtory būl jerde äiel adam er kısınıŋ kiımın astyna bassa, onyŋ basynan baǧy taiady degen oidy äserlı de nanymdy jetkızgen.
"Adyrna" ūlttyq portaly
