Mäjılıste qaralyp jatqan «Otbasylyq-tūrmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy ıs-qimyl turaly» zaŋ jobasy qoǧamda qyzu talqyǧa tüsıp jatyr. Ne närse bolsa da, qūba töbel orta joldy ūstanǧanymyz jön dep oilaimyn.
Soŋǧy kezde qoǧamymyzda otbasylyq zorlyq-zombylyqtyŋ artyp otyrǧanyn estıp-bılıp jatyrmyz. Äsırese, karantin kezınde üide qamalǧan otbasy müşelerı arasynda türlı tüsınıspeuşılıkter oryn alyp, aiaǧy otbasylyq-tūrmystyq zorlyq-zombylyqqa, älımjettıkke, kök-ala qoidai etıp sabauǧa ūlasyp jatqandyǧy bärımızdı alaŋdatady. Sondyqtan osyndai şekten şyqqan zorlyq-zombylyqtyŋ aldyn aluǧa baǧyttalǧan zaŋnyŋ bolǧany jaqsy.
Bıraq zaŋdy qataitamyz dep kez-kelgen otbasynda bolatyn kışıgırım jan-jaldy jeleu etıp, şaŋyraqty şaiqaltuǧa bolmaidy. Ata-ananyŋ tärbielık maqsatta balalaryna qabaq şytyp, nūqyp qalǧany üşın de ata-anany jauapqa tartuǧa aparatyn kez-kelgen zaŋ da şekten şyǧuşylyq, qazaqy tärbiege jat äreket. Jas ūrpaqty betımen ketuge, ne bolsa sony jeleu etıp ata-anasyna qarsy şyǧuǧa jeteleitın terıs tärbie.
Otbasynda özara şeşıletın mäselenı 111 nomerıne qoŋyrau şalu arqyly şeşuge baǧyttau köp jaǧdaida otbasy müşelerı arasyndaǧy keşırılmeitın suyq qarym-qatynasqa sebep boluy mümkın. Qatelıkke ūrynyp, būzyq jolǧa bara jatqan balasyna köpşılık ata-ana öktem söileidı. Jany aşyǧandyqtan "mūnyŋ jaramaidy" dep küşpen böget boluy da mümkın. Bıraq emosiialar basylǧanan keiın bır-bırın keşırıp, ary qarai syilastyqpen ömır süre beredı. Qazaqta eşbır bala äkesınıŋ mūndai äreketı üşın sotqa bermegen. Öitkenı denı dūrys eşbır ata-ana balasyna jamanşylyq tılemeidı. Sondyqtan dını men dılı bölek şeteldıŋ täjrıbiesın tügeldei elımızge äkelu ülken qatelık.
Ūsynylǧan zaŋ jobasynyŋ 5 - babynyŋ 11-şı tarmaǧyndaǧy:
"Adamnyŋ qūqyqtary men bostandyqtaryna qysym jasaityn jäne otbasylyq-tūrmystyq zorlyq-zombylyqqa yqpal etetın ädet-ǧūryptar men dästürlerdı bolǧyzbau." degen jerın qalai tüsınuımız kerek? Nenı meŋzeidı?
Mūsylman halyq retınde er balany sündetke otyrǧyzu dästürımızden oiyp tūryp oryn alǧan jaqsy ǧūrpymyz. Mūndai saltymyzdy zorlyq-zombylyqqa jatqyzuǧa yŋǧaily kez-kelgen zaŋ ūlttyq qūndylyqtarymyzǧa jasalǧan şabuyl. Osydan abai boluymyz qajet.
Osy oraida mäjılıske barǧan su jaŋa deputattarymyz ūsynylǧan zaŋnyŋ şaş emes, bas alatyn tūstaryn qaita qarap, ūlttyq bolmysymyzǧa, mentalitetımızge qaişy kelmeitındei etıp özgerıs engızulerı qajet. Bälkım şekten şyqqan, qasaqana jasalǧan älımjettık, zorlyq-zombylyq belgılerın naqtylap zaŋda körsetken dūrys bolar.
Zaŋǧa qatysty qoǧam alaŋdauşylyǧyn eskeru kerek.
Qairat JOLDYBAIŪLY, dıntanuşy, ǧalym.
Basqa materialdar
Adyrna.kz ūlttyq portalynyŋ maŋyzdy aqparattaryna jazylu
Soŋǧy jaŋalyqtar turaly habardar bolyŋyz