2010-ynşy jyl Qazaqstannan 200 000 dollarǧa päter alǧan adam qazır ol päterdı maksimum 120-130 myŋ dollarǧa sata alady. Sol baǧaǧa 2010-ynşy jyly Barselona nemese Dubaidan päter alǧan adam qazır ol päterın kemınde 250 myŋ dollarǧa satady. Päter ol jyljymaityn mülık. Jyljymaityn mülıkke salynǧan aqşa da investisiia. Körgenımızdei şeteldık investorlar Qazaqstannan jyljymaityn mülıkke aqşa salmaidy. Onda nege bızde päter qymbat degen zaŋdy sūraq tuyndaidy. Öz oiymdy jaza ketsem.
1) Bırınşı sebep ol jemqorlyq. Päter salynbai jatyp bırden jemqorlyqqa bylyǧady. Jyluy, elektrı, rūqsat qaǧazy, anausy mynausyna memleket esebınen kassaǧa aqşa tölengennen, para retınde odan neşe ese köp aqşa bylai berıledı. Būl ärine päterdıŋ baǧasyn qymbattady.
2) Joǧaryda atap öttım denı dūrys adam mynandai devalvasiiasy bar elge päterge aqşa salmaidy. Aqşaŋdy dollarmen bankte ūstasan odan köp aqşa tabasyŋ. Bıraq sonda da kei adamdardyŋ bır basynda 100 päterı bar. Nege? Ortaŋqol jemqorlar aqşalaryn qaida tyǧaryn bılmeidı. Bankke salsa özı sottalyp ketse esebı būǧattalady. Şetelge şyǧaruǧa basy jetpeidı. Ainalyp kelıp tūǧan tuysynyŋ atynan päter ala beredı.
3) Memleket esebınen salynatyn päterlerdıŋ sapasyzdyǧy. Ol da jemqorlyqtyŋ kesırı. Sapasyz salynǧan üilerdı komissiia qabyldap alady. Qabyldap almasa para berıp ötkızedı. Ol päterlerdıŋ sapasy tömen bolǧan soŋ amal joq jūrttar jeke kompaniiadan ızdeidı.
4) Qūrylysqa qajet otandyq önım az.
5.) Ülken qūrylys kompaniialarynyŋ ielerı kım ekenı belgılı. Olarǧa päter baǧasynyŋ qymbat bolǧany dūrys. 6.7.8 dep kete beruge bolady.
Sabit Rysbaevtyŋ Facebook-taǧy jazbasynan.
