“Qai ūlttyŋ bolsyn ana tili, ata dästüri, salt-sanasy – sol halyqtyŋ özindik qadir-qasietin, jan düniesin, tūrmys-tirşiligin körsetetin töl belgileri. Olar – bükil bir halyqtyŋ ömir jolynda ǧasyrlar boiy mysqaldap jinaǧan ruhani qazynasy, ūrpaqtan-ūrpaqqa qaldyrǧan ardaq-mūrasy. Onsyz qara şaŋyraǧy bar irgeli el bolyp, bütin ūlt bolyp qalu mümkin emes. Ana tili, ata dästür özinen-özi jalǧaspaidy nemese bireu syrttan kelip sen üşin kösegeŋdi kögertip saqtap ta bermeidi. Halyqtyŋ öz bet-beinesinen aiyryluy ne saqtap qaluy – ärbir ūrpaq ökiliniŋ özinen keiingi izbasarlaryna babalar amanatyn qai sapada jetkizuine bailanysty”.
Ärbir adam ūltymen birge tuylady, mysaly, qazaq qazaq bolyp, orys orys bolyp, qytai qytai bolyp degen sekildi... Ūltyŋmen birge tuylǧan ekensiŋ, sol ūlttyŋ tili, dästür-salty, tarihy, ädebieti, mädenieti, eli-jeri saǧan da tiesili. Al din odan keiin keledi. Din – adamnyŋ senimi, Jaratuşyny izdeui, ony tanuy, işki niet tazalyǧy, ruhani päk sezim iirimderi. Düniejüzindegi aluan türli ūlt ökilderi islam dinin qabyldaǧan, biraq ömir süru, qalyptasu jolyndaǧy tek özine tän ädet-ǧūryp, salt-sanasyn ūstanady. Sonda oramalǧa tūmşalanǧandar men qauǧadai saqal qoiǧandar “taza” mūsylman eken de, qalǧanymyz käpir bolǧanymyz ba? Käpir degen kim özi? Ol – qūdaiǧa senbeitin, obaldy tüsinbeitin, sauapty jasai almaityn, paryzdy ötemeitin, künäni moiyndamaityn, tirşiligine şükirşilik etpeitin adam. Būlar ūltqa qaramaidy.
Sebepsiz qūbylys, sebepsiz saldar bolmaidy. Täuelsizdiktiŋ alǧaşqy kezinde ūlttyq ideologiia jasalmady, ūlttyq ülgi-önegeniŋ baǧyt-baǧdary eleusiz qaldy. Qūzyrly oryndar saiasat pen ideologiiany şatastyrǧan sekildi. Eger sol uaqytta ūlttyq ruhani qūndylyqtardy keiin ysyryp tastamaǧanda jastarymyzdy Batys kelip jalaŋaştap, Şyǧys kelip tūmşalap, ärtürli sektalardyŋ kül-qoqysymen sanasyn lastamas edi.
Qazir qoǧamda dau-damai tuǧyzyp jürgen bir närse – hidjabqa bailanysty. Ol – arabtardyŋ islam dininen būryn da kigen kiimi. Mūny tikelei mūsylmandyqpen bailanystyrudyŋ jöni joq. Jeriniŋ ystyqtyǧynan äri ünemi soǧatyn qūm-boranynan saqtanu üşin köşpendi arabtardyŋ erkegi de, äieli de közinen basqa jerlerin jabyq ūstauǧa mäjbür bolǧan. Kele-kele ūlttyq kiimge ainalyp ketken. Köp närseniŋ baiybyna tereŋ üŋilmeitin, körgenin körgen küii qabyldaǧan qyzdarymyzdyŋ belgili bir böligi, atap aitqanda, salafit aǧymyndaǧylar hidjabty mūsylmandyq belgidei, sonyŋ şartyndai köredi. Al hidjab qazaq halqynda eşqaşan bolmaǧan, atyn da estimegen.
Qazaq halqynyŋ özine tän erekşelikteriniŋ biri – qyzdarynyŋ betin jappai, örlikke, namysqoilyqqa, ädeptilikke önerli de öreli boluǧa baulyǧandyǧynda. Jaugerşilik kezde qazaq qyzdary äkelerimen, aǧalarymen birge sauyt-dulyǧa kiip, jauǧa şapqan, elin-jerin qorǧauǧa üles qosqan. Arǧy köne däuirdegi, tüpki tegimizdegi Tūmar qyz-Tomiris, Zarina syndy el basqarǧan äri batyr bolǧan qyzdar bar. Odan beri de Gauhar batyr atanǧan Qabanbaidai jaujürek batyrdyŋ jary, Kenesary hannyŋ qaryndasy Bopai sekildi batyr qyzdar eliniŋ täuelsizdigi üşin aiqasqan. Qazaq qyzdarynyŋ atymen atalatyn Qyzai, Mūryn, Syban sekildi ru basqarǧandar, topty jaryp, er-azamattarmen aitysqa tüsken jeztaŋdai Ūlbala, Sara sekildi aqyndar, Dina, Aqjeleŋ, Qoŋyrşa siiaqty däulesker küişiler, küni keşegi “Şyǧystyŋ qos jūldyzy” Äliia men Mänşük – el ataǧyn şyǧarǧan eren tūlǧalar. Men būl jerde tizim ūzaqqa ketpes üşin birdi-ekisin ǧana mysal retinde keltirip otyrmyn. Äitpese, arǧy-bergi tarihymyzda aty äigili aiauly qyzdarymyz, qūdaiǧa şükir, jetkilikti. Eger qazaq qyzdaryn tömen ūstap, bet-auzyn bürkep beişara etken bolsa, būlar qaidan şyǧar edi?!
Qazaq qyzdary būryn tūrmys qūrǧanǧa deiin oramal salmaǧan. “Basyna oramal tüsti” degen “aq nekeli äiel boldy” degen ūǧymdy bildirgen. Küieuge şyqpai tūryp oramal salu Keŋes ökimetiniŋ keluimen, komsomolmen birge kelgen. Qazaq qyzdary oǧan deiin kämşat börik, ükili taqiia, monşaqty soraba, şaşaqty qasaba, jyrǧa sekildi keremet sändi baskiimderdi kigen. “Qyzdyŋ körki – şaş” dep şaş kütimine erekşe män bergendikten “şaşyn on kün tarap, bes kün örgen” dep änge qosyp äsirelegen. “Qolaŋ şaş”, “sümbil şaş”, “qara şaş”, “altyn şaş” degen qazaq qyzdarynyŋ şaş bitimine orai berilgen ädemi teŋeuler de bar. Endi osyndai şaşqa taǧatyn şolpy, şaşbau, şaşteŋge siiaqty äşekei būiymdardy qosyŋyz.
Bilektei arqasynda örgen būrym,
Şolpysy syldyr qaǧyp jürse aqyryn.
Kämşat börik, aq tamaq, qara qasty,
Sūlu qyzdyŋ körip pe eŋ mūndai türin? –
dep Abai atamyz jyrlaǧan eken. Al Abai ata: “Allanyŋ özi de ras, sözi de ras”, – degen adam ǧoi.
Qazaq arulary tūrmysqa şyqqan soŋ bir jyl jelek oramal salǧan. Sodan keiin kimeşek kigen. Qazaq äielderiniŋ ne maŋdai şaşy, ne samai şaşy körinbegen. Olar äri jabyq, äri örnekti, monşaqty, zerli, öte körkem baskiim kigen. Olai bolsa, “naǧyz mūsylmandyq” dep qara hidjab kiip jürgenderdiŋ kiimderinen qazaqtyŋ kimeşegi äldeqaida sūlu körinbei me?! Qazaq äieli qara oramaldy bas iesi – küieuinen aiyrylyp, jesir qalǧanda salady. Ony “qaraly äiel” deidi. Jyl tolyp, küieuiniŋ asy berilgen soŋ ǧana qaralyǧy tüsiriledi. Jaişylyqta eşqaşan qara oramal salmaidy, ol yrymǧa jaman, basyna qaiǧyly kün şaqyru belgisi bolyp tabylady.
... Ärbir sektanyŋ, ärbir aǧymnyŋ öz jaqtauşylary, soiyl soǧarlary bar. Olarǧa itaqai itarşy bolyp qazaq iisin joiǧysy kep jürgen ūiabūzarlar – özge emes, özimizdiŋ qazaqtar. Dini sauattylyǧy taiaz, biraq qūdaiǧa senetin adamdardy: “Naǧyz islamdy üiretemiz, senderdi taza mūsylman qauym jasaimyz, tek bizdi tyŋdaŋdar”, –dep peiişke tura jetektep aparatyndai, är närsege elp ete qalatyn aŋqau, ii jūmsaq qazaqtardy öz yryqtarynda ūstaǧysy keledi. Ūstap ta otyr. “Tüieniŋ özi – tüie, qūmalaǧy tüie emes” degendei, islamnyŋ özi – islam, al ony qalqan etip halyqtyŋ myŋdaǧan jyldaǧy jalǧasyn tauyp kele jatqan ūlttyq erekşelikterin joqqa şyǧarǧysy kelip, qazaqty arabtandyruǧa qūlşynyp jürgenderdiŋ is-äreketteri din emes. Būl – qazaqtyŋ tūtastyǧyna, ūlttyǧyna qarsy jasalyp jatqan qasköilik. Qazaqty “taza mūsylman” jasaǧysy kelip, jöndi-jönsiz arabtyŋ salt-dästür, ädetterin tyqpalaityndar bir sät oilanyp kördi me eken?! İslamnyŋ jiligin şaǧyp, maiyn işken arab älemi bir dinniŋ, bir tektiŋ halyqtary bola tūra nege özara qyrqysyp, qanǧa bögip bülinip jatyr? Laŋkestik äreketter, jarylystar, beikünä adamdardyŋ jazyqsyz qyryluy, qiratu, örteu degen sekildi şekten şyqqan qatygezdikterdi din atymen solar jasap jatqan joq pa?! Qazaqtyŋ dästürin “islamda joq” dep aqylgöisitinder kisi öltirip, qiratyp, örtep jatqandardy qandai islamǧa, qandai şariǧatqa jatqyzady eken? “Bilik aitu üşin bilip ait” deidi eken halqymyz.
Bauyrjan Momyşūly,
1973 jyl. Qaraşanyŋ 19 jūldyzy, düisenbi.
Qazaq halqynyŋ qaharman ūly, alty alaştyŋ ardaqtysy ūlt taǧdyry jaily osylai tolǧanyp, keiingilerge ösiet qaldyrǧan eken. Ärbir sanaly adamdy bei-jai qaldyrmaityn, erejedei anyq osy bir ata sözderin oqyǧan saiyn tereŋ oiǧa qalamyn. Ūlttyŋ keleşegi öser ūrpaqtyŋ qolynda desek, sol jastar öz halqynyŋ ädet-ǧūryp, salt-dästüri, tanym-nanymdarynan ne biledi? Qaidan, kim önege körsetip üiretedi? Jetpis jyl boiy qūdaisyz qoǧamda ömir sürip, kommunistik partiianyŋ daiyn ideologiiasymen tärbielengen aǧa buyn ūlttyq qūndylyqtardan erikti-eriksiz türde adasyŋqyrap qalǧanyn eskersek, bügingi ata-äjelerdiŋ bäri babalar amanatyn ūrpaǧyna jetkize aldy ma? Qalasaq ta, qalamasaq ta üiirip äketip bara jatqan jahandanuǧa jūtylyp ketpei, ūlttyq beinemizdi qalai saqtap qalamyz? “Yqtyrmaŋ bolmasa, jelge ökpeleme” degendei, qalqan bolar qandai şara bar? Meniŋşe, bügingi qazaq qoǧamyn osyndai saualdar tolǧandyruy kerek edi. Ata-babalarymyz armandaǧan, armandap qana qoimai, naizanyŋ ūşymen, qylyştyŋ jüzimen qorǧaǧan derbestikke qol jetip, töbemiz kökke jeterdei quandyq. Sol bir köŋilimiz lepirgen kezde qonaqjai ädetimizben şekarany şalqaityp, qūşaǧymyzdy aiqara aşyp jiberdik. Batys pen Şyǧystyŋ közqūrtyna ainalarymyzdy aŋǧarmai qaldyq. Olarǧa qazaqtyŋ qazaq bolyp qaluy kerek emes, kökeilerin tesken bizdiŋ ūşan-teŋiz bailyǧymyz bolatyn. En däulettiŋ iisin aişylyq jerden sezetin jyryndylardyŋ tūmsyǧyn sūǧa soryp, asyǧy alşysynan tüskender qanşama?! Asty-üsti kenge toly bai elden, qolyŋdy qaqpaityn meimandos elden aiyrylyp qalmauy üşin olar qandai da bir amal-ailadan taisalmady. Qazaqstanǧa aldymen qaşanda tez qimyldaityn äri paidanyŋ qūlaǧy köringende anasynyŋ üstinen attap ötetin Batys lek-legimen aǧyldy. Özimen birge bizde joq tehnologiialardy äkeldi. Būryn qoly jetken alyp, qoly jetpegen “defisit” dep auzynyŋ suy qūrityn zattarǧa qaryq qyldy. Sonymen birge atys-şabys pen qatygezdikke, teksizdik pen arsyzdyqqa toly kinolar, esti adamdy eseŋgiretetin iiu-qiiu, u-şu muzyka, esirtkiniŋ, qarudyŋ tür-türi qosa kirdi. “Körmegenge köseu taŋ” degendei, talǧamai, taldamai, äsirese jastar sonyŋ bärin qabyldap, boilaryna siŋirip ülgerdi. Solardyŋ jeitinin jep, kietinin kiip, şegetinin şegip, istegen äreketterin oisyz qaitalady. Onyŋ bärin mädeniet, jetistik sanady. Qysqa uaqyttyŋ işinde minez-qūlqy, sana-sezimi, tür-tūrpaty özgerdi. Būlarǧa şetel asyp oqityndardy qosyŋyz. Olar bilim alyp qana qoimaidy, mindetti türde özge eldiŋ ömir saltyn da, közqarasyn da qabyldady. Jetpis jyl boiy dinnen kenjelep qalǧan halyq üşin egemendiktiŋ jyly lebimen birge kelgen dindik aqparattar aǧymy şaqşadai basymyzdy şaradai etti. Biz būryn adamdardyŋ dindik senimin tūnşyqtyrǧan qoǧamda ömir sürsek te, qazaq halqy eşqaşan qūdaisyz bolǧan emes. “Qūdaisyz qurai synbaidy” degendi köŋiline ūstaǧan el edi. Biraq fanatik bolmaǧan. Ökinişke qarai, arab elderinde din oquyn oqyǧan qazaq jastary mülde özgerip keldi. Keldi de, islam sekildi taza, meiirimdi, beibit dindi nasihattaudyŋ ornyna islammen betin jyltyratyp, qazaqty arabtandyruǧa qūlşyndy. Mūsylman bolu üşin arab boludyŋ, olardyŋ salt-dästür ädetterin ūstanudyŋ mülde qajeti joq ekenin dindik sauaty joq adamdar alǧaşynda tüsinbedi. Tüsinbedi de, neşe türli sektalardyŋ qaqpanyna tüsip, ata-babanyŋ ǧasyrlar boiy qalyptastyrǧan qūndylyqtaryna qarsy şyǧa bastady. Qazaqtyŋ jelisi üzilmei kele jatqan salty nege islamǧa jazyluy kerek edi deu oilaryna kirip te şyqpady.Ärbir adam ūltymen birge tuylady, mysaly, qazaq qazaq bolyp, orys orys bolyp, qytai qytai bolyp degen sekildi... Ūltyŋmen birge tuylǧan ekensiŋ, sol ūlttyŋ tili, dästür-salty, tarihy, ädebieti, mädenieti, eli-jeri saǧan da tiesili. Al din odan keiin keledi. Din – adamnyŋ senimi, Jaratuşyny izdeui, ony tanuy, işki niet tazalyǧy, ruhani päk sezim iirimderi. Düniejüzindegi aluan türli ūlt ökilderi islam dinin qabyldaǧan, biraq ömir süru, qalyptasu jolyndaǧy tek özine tän ädet-ǧūryp, salt-sanasyn ūstanady. Sonda oramalǧa tūmşalanǧandar men qauǧadai saqal qoiǧandar “taza” mūsylman eken de, qalǧanymyz käpir bolǧanymyz ba? Käpir degen kim özi? Ol – qūdaiǧa senbeitin, obaldy tüsinbeitin, sauapty jasai almaityn, paryzdy ötemeitin, künäni moiyndamaityn, tirşiligine şükirşilik etpeitin adam. Būlar ūltqa qaramaidy.
Sebepsiz qūbylys, sebepsiz saldar bolmaidy. Täuelsizdiktiŋ alǧaşqy kezinde ūlttyq ideologiia jasalmady, ūlttyq ülgi-önegeniŋ baǧyt-baǧdary eleusiz qaldy. Qūzyrly oryndar saiasat pen ideologiiany şatastyrǧan sekildi. Eger sol uaqytta ūlttyq ruhani qūndylyqtardy keiin ysyryp tastamaǧanda jastarymyzdy Batys kelip jalaŋaştap, Şyǧys kelip tūmşalap, ärtürli sektalardyŋ kül-qoqysymen sanasyn lastamas edi.
Qazir qoǧamda dau-damai tuǧyzyp jürgen bir närse – hidjabqa bailanysty. Ol – arabtardyŋ islam dininen būryn da kigen kiimi. Mūny tikelei mūsylmandyqpen bailanystyrudyŋ jöni joq. Jeriniŋ ystyqtyǧynan äri ünemi soǧatyn qūm-boranynan saqtanu üşin köşpendi arabtardyŋ erkegi de, äieli de közinen basqa jerlerin jabyq ūstauǧa mäjbür bolǧan. Kele-kele ūlttyq kiimge ainalyp ketken. Köp närseniŋ baiybyna tereŋ üŋilmeitin, körgenin körgen küii qabyldaǧan qyzdarymyzdyŋ belgili bir böligi, atap aitqanda, salafit aǧymyndaǧylar hidjabty mūsylmandyq belgidei, sonyŋ şartyndai köredi. Al hidjab qazaq halqynda eşqaşan bolmaǧan, atyn da estimegen.
Qazaq halqynyŋ özine tän erekşelikteriniŋ biri – qyzdarynyŋ betin jappai, örlikke, namysqoilyqqa, ädeptilikke önerli de öreli boluǧa baulyǧandyǧynda. Jaugerşilik kezde qazaq qyzdary äkelerimen, aǧalarymen birge sauyt-dulyǧa kiip, jauǧa şapqan, elin-jerin qorǧauǧa üles qosqan. Arǧy köne däuirdegi, tüpki tegimizdegi Tūmar qyz-Tomiris, Zarina syndy el basqarǧan äri batyr bolǧan qyzdar bar. Odan beri de Gauhar batyr atanǧan Qabanbaidai jaujürek batyrdyŋ jary, Kenesary hannyŋ qaryndasy Bopai sekildi batyr qyzdar eliniŋ täuelsizdigi üşin aiqasqan. Qazaq qyzdarynyŋ atymen atalatyn Qyzai, Mūryn, Syban sekildi ru basqarǧandar, topty jaryp, er-azamattarmen aitysqa tüsken jeztaŋdai Ūlbala, Sara sekildi aqyndar, Dina, Aqjeleŋ, Qoŋyrşa siiaqty däulesker küişiler, küni keşegi “Şyǧystyŋ qos jūldyzy” Äliia men Mänşük – el ataǧyn şyǧarǧan eren tūlǧalar. Men būl jerde tizim ūzaqqa ketpes üşin birdi-ekisin ǧana mysal retinde keltirip otyrmyn. Äitpese, arǧy-bergi tarihymyzda aty äigili aiauly qyzdarymyz, qūdaiǧa şükir, jetkilikti. Eger qazaq qyzdaryn tömen ūstap, bet-auzyn bürkep beişara etken bolsa, būlar qaidan şyǧar edi?!
Qazaq qyzdary būryn tūrmys qūrǧanǧa deiin oramal salmaǧan. “Basyna oramal tüsti” degen “aq nekeli äiel boldy” degen ūǧymdy bildirgen. Küieuge şyqpai tūryp oramal salu Keŋes ökimetiniŋ keluimen, komsomolmen birge kelgen. Qazaq qyzdary oǧan deiin kämşat börik, ükili taqiia, monşaqty soraba, şaşaqty qasaba, jyrǧa sekildi keremet sändi baskiimderdi kigen. “Qyzdyŋ körki – şaş” dep şaş kütimine erekşe män bergendikten “şaşyn on kün tarap, bes kün örgen” dep änge qosyp äsirelegen. “Qolaŋ şaş”, “sümbil şaş”, “qara şaş”, “altyn şaş” degen qazaq qyzdarynyŋ şaş bitimine orai berilgen ädemi teŋeuler de bar. Endi osyndai şaşqa taǧatyn şolpy, şaşbau, şaşteŋge siiaqty äşekei būiymdardy qosyŋyz.
Bilektei arqasynda örgen būrym,
Şolpysy syldyr qaǧyp jürse aqyryn.
Kämşat börik, aq tamaq, qara qasty,
Sūlu qyzdyŋ körip pe eŋ mūndai türin? –
dep Abai atamyz jyrlaǧan eken. Al Abai ata: “Allanyŋ özi de ras, sözi de ras”, – degen adam ǧoi.
Qazaq arulary tūrmysqa şyqqan soŋ bir jyl jelek oramal salǧan. Sodan keiin kimeşek kigen. Qazaq äielderiniŋ ne maŋdai şaşy, ne samai şaşy körinbegen. Olar äri jabyq, äri örnekti, monşaqty, zerli, öte körkem baskiim kigen. Olai bolsa, “naǧyz mūsylmandyq” dep qara hidjab kiip jürgenderdiŋ kiimderinen qazaqtyŋ kimeşegi äldeqaida sūlu körinbei me?! Qazaq äieli qara oramaldy bas iesi – küieuinen aiyrylyp, jesir qalǧanda salady. Ony “qaraly äiel” deidi. Jyl tolyp, küieuiniŋ asy berilgen soŋ ǧana qaralyǧy tüsiriledi. Jaişylyqta eşqaşan qara oramal salmaidy, ol yrymǧa jaman, basyna qaiǧyly kün şaqyru belgisi bolyp tabylady.
... Ärbir sektanyŋ, ärbir aǧymnyŋ öz jaqtauşylary, soiyl soǧarlary bar. Olarǧa itaqai itarşy bolyp qazaq iisin joiǧysy kep jürgen ūiabūzarlar – özge emes, özimizdiŋ qazaqtar. Dini sauattylyǧy taiaz, biraq qūdaiǧa senetin adamdardy: “Naǧyz islamdy üiretemiz, senderdi taza mūsylman qauym jasaimyz, tek bizdi tyŋdaŋdar”, –dep peiişke tura jetektep aparatyndai, är närsege elp ete qalatyn aŋqau, ii jūmsaq qazaqtardy öz yryqtarynda ūstaǧysy keledi. Ūstap ta otyr. “Tüieniŋ özi – tüie, qūmalaǧy tüie emes” degendei, islamnyŋ özi – islam, al ony qalqan etip halyqtyŋ myŋdaǧan jyldaǧy jalǧasyn tauyp kele jatqan ūlttyq erekşelikterin joqqa şyǧarǧysy kelip, qazaqty arabtandyruǧa qūlşynyp jürgenderdiŋ is-äreketteri din emes. Būl – qazaqtyŋ tūtastyǧyna, ūlttyǧyna qarsy jasalyp jatqan qasköilik. Qazaqty “taza mūsylman” jasaǧysy kelip, jöndi-jönsiz arabtyŋ salt-dästür, ädetterin tyqpalaityndar bir sät oilanyp kördi me eken?! İslamnyŋ jiligin şaǧyp, maiyn işken arab älemi bir dinniŋ, bir tektiŋ halyqtary bola tūra nege özara qyrqysyp, qanǧa bögip bülinip jatyr? Laŋkestik äreketter, jarylystar, beikünä adamdardyŋ jazyqsyz qyryluy, qiratu, örteu degen sekildi şekten şyqqan qatygezdikterdi din atymen solar jasap jatqan joq pa?! Qazaqtyŋ dästürin “islamda joq” dep aqylgöisitinder kisi öltirip, qiratyp, örtep jatqandardy qandai islamǧa, qandai şariǧatqa jatqyzady eken? “Bilik aitu üşin bilip ait” deidi eken halqymyz.
Tüiin: Qazirgi jastar bilimdi, oilary erkin, ǧalamtordyŋ qūlaǧynda oinaidy, birneşe tildi biledi, älemdik aqparat leginiŋ ortasynda süŋgip jüredi. Äitse de, mūnyŋ bäri ūlttyŋ ruhani bailyǧyna, ūlt qūndylyqtarynyŋ käusaryna qandyra almaidy. Sondyqtan balabaqşadan bastap halyq pedagogikasynan arnaiy sabaqtar ötip, ūlttyq mazmūnda tärbie berilui öte qajet. Qūdaiǧa şükir, ǧasyrlar qoinauynan saqtalyp, halyqpen birge jasap kele jatqan ūlttyq ruhani qazyna, mūralarymyz ūşan-teŋiz. Qazaq eliniŋ ūrpaqtan-ūrpaqqa jalǧasqan salauatty ülgi-önegesi şariǧatqa qarsy kelmeidi, qaita özara tyǧyz bailanysyp, örnektei örilip jatady. Olai bolsa, islam dini men qazaqtyŋ ūlttyq qūndylyqtaryn qarsy qoiuǧa äreket jasap jürgender – naǧyz qasköi arandatuşylar. Sondyqtan būrynǧy jaqsy men bügingi jaŋany ūştastyra otyryp, ūl-qyzdarymyzǧa ūlttyq sana-sezim, ūlttyq namys, ūlttyq qadir-qasietti qalyptastyru naǧyz imandy azamatty tärbieleu bolady.
Zeinep Ahmetova,
Bauyrjan Momyşūlynyŋ kelini
"Jas Alaş" gazetı
