Medisina men bılım salasynyŋ tegın, azyq tülıktıŋ keibıreulerın halyqqa tegın taratatyn, bailar men kedeiler arasyndaǧy aiyrmaşylyqtyŋ öte az deŋgeiındegı, halyqtyŋ köbısınıŋ bırdei ailyqqa jūmys ısteitın, jastardyŋ bolaşaqta kım bolamyn degen jospar onşa köp qūrmaityn Kuba degen el bar.
Amerikanyŋ sanksiiasy esebınen ömırlerı 1960-ynşy jylǧymen qalyp qalǧan Kubaǧa Fidel Kastro sol kezdegı Amerikanyŋ qoiǧan prezidentın töŋkerıp bilık basyna keldı. Eŋ aldymen amerikandyqtardan qalǧan bailyqty halyqqa teŋdei taratyp berdı. KSRO-nyŋ da kömegımen azyq tülıktı de tegın taratatyn boldy. 1960 jylynda halqynyŋ 10%-y ǧana hat tanityn bolsa qazır 99.8% halyq hat tanidy. 1991-ınşı jyly KSRO-nyŋ ydyrauymen Kuba syrtqy saudasynyŋ 80%-yn joǧaltty. Sol jyly ekonomikasynyŋ 60%-yn joǧaltty.
Kubanyŋ eksportynyŋ 80%-y qant edı. Bärı toqtap qaldy. Ärine Amerikanyŋ kesırınen. Amerika basqa elderge de Kubamen sauda sattyq jasaudy toqtatyp qoidy. Kubamen sauda sattyq jasaǧan elderge Amerikamen sauda sattyq jasauǧa bolmaityndai ettı. Kubaǧa barǧan kemeler 6 ai Amerikaǧa bara almaityn. Kedeilengen Kubada qazır ortaşa ailyq 30-40 dollar şamasynda. Eŋ köp ailyq alatyn doktorlar da 50 dollar şamasynda alady. Halqynyŋ 90%-ynyŋ üiı bar. Qazır Kubanyŋ halqy köbınese turistterdıŋ arqasynda kün köredı. Taksistter bärınen köp aqşa tabady.2008-ge deiın halyqqa telefon ūstauǧa rūqsat etılmeitın. 2012-ge deiın tek qana otelderde internet bolatyn. Mobildı internet 2019-da rūqsat etıldı. Bıraq internet öte qymbat bolǧandyqtan (30 dollar şamasynda) bır Kubalyqtyŋ ortaşa ailyǧy. Köp adamnyŋ şamasy jete bermeidı. Kedei eldıŋ halqy köbınese şeteldegı Kubalyqtardyŋ esebınen kün köredı. Ūlttyq qūrama boksşylary keide barǧan elderınen elıne qaitpai qoiatyn ädetterı bar.
Säbit RYSBAEV
"ADYRNA" ūlttyq portaly
