Shybyndar koronavırýs indetin adamdarǵa taratýy múmkin be? Bul týraly áleýmettik jelide taraǵan aqparatqa Stopfake saıty faktchekıng jasap kórdi.
"Shybyndar adam qarym-qatynas jasaǵanda, túshkirgen nemese jótelgen kezde bólinip shyǵatyn vırýs bólshekterin aýadan jınaıdy jáne ony 24 saǵattyń ishinde taratýy múmkin. Osy jolmen aýrý juqtyrý yqtımaldyǵy joǵary", - delingen aqparatta.
Bul habarlama AQSh-tyń Kanzas shtatynyń ǵalymdarynyń zertteýlerinen alynǵan dáıeksóz retinde taratylýda. Ol Parasites & Vectors jýrnalyndaǵy maqaladan alynǵan. Shyn máninde, ǵalymdar mundaı qorytyndylar jasamaǵan.
Zertteý boıynsha, taza emes sútke qonǵan shybyndarda SARS-CoV-2 bar-joǵy tekserilgen. "Synaqqa" alynǵan shybyndar tasymaldanǵan konteınerlerden vırýs tórt jáne 24 saǵattan keıin anyqtaldy. Demek, shybyndar vırýsty basqa zattardyń betterine tasymaldaı alady dep paıymdaýǵa bolady. Bul áli kúnge deıin boljam ǵana, ony dáleldeý úshin qosymsha tájirıbeler men taldaýlar qajet.
Zertteýdiń ekinshe bóliginde jándikter aýrý juqtyrǵan tuqymdastarymen baılanysta bolǵannan keıin tekserilgen. Iaǵnı, shybyndardyń vırýsty tabıǵı jolmen juqtyra alatyny qaraldy. Munyń yqtımaldyǵy az nemese múmkin emes bolyp shyqty.
"Zertteýimizdiń ekinshi bóligi shybyndardyń anyqtalǵan juqpaly vırýsty basqaǵa juqtyrmaıtynyn kórsetti. Biz vırýstyń genomyn ǵana taba aldyq, ol juqpaly emes. Bólmedegi shybyndar SARS-CoV-2 berilýinde mańyzdy ról atqaratyndyǵyna eshqandaı dálel joq", - deıdi zertteýdiń teń avtory jáne zertteý jetekshisi Dana Naıdých.
Jalpy, juqpaly aýrýlar boıynsha mamandar shybyndardyń aýrýdy tasymaldaı alatynyna kúmánmen qaraıdy.
"Bólme shybyndary birqatar vırýstar men bakterııalardy tasymaldaı alady, biraq bul mindetti túrde epıdemıologııalyq qaýip týdymaıdy", - deıdi juqpaly aýrýlar jónindegi sarapshy, medıına doktory Amesh Adalıa.
"Búgingi kúni COVID-19 vırýsy bólme shybyndary arqyly juǵatynyna eshqandaı dálel nemese aqparat joq. COVID-19 týdyratyn vırýs negizinen indet juqtyrǵan adam jótelgen, túshkirgen nemese sóılesken kezde bólinip shyǵatyn tamshylar arqyly taralady. Sonymen qatar, qol jýmas buryn aýrý adam ustaǵan zatqa qol tıgizip, sodan keıin kózińizdi, murnyńyzdy nemese aýzyńyzdy ustaý arqyly beriledi. Ózińizdi qorǵaý úshin basqalardan keminde 1 metr qashyqtyqta júrińiz jáne qolyńyz tıetin zattardyń betterin jıi zararsyzdandyryp otyryńyz. Qolyńyzdy kózińizge, aýzyńyzǵa jáne murnyńyzǵa tıgizbesten muqııat jáne jıi jýyńyz", - delingen DDSU saıtynda.
"Adyrna" ulttyq portaly
