NASA men İlona Masktyŋ SpaceX kompaniiasynyŋ mamandary bırlese otyryp, ǧaryşqa kalmarlardy jıberetın boldy. Kalmardyŋ kömegımen ǧalymdar ǧaryşkerlerdıŋ Halyqaralyq ǧaryş stansiiasynda (HǦS-da) jūmys jasauyn odan ary jaqsartuǧa mümkındıkter tuady dep şeştı.
3 şıldede SpaceX-tıŋ Falcon 9 zymyrany orbitaǧa şyǧady. Zymyran tasymaldauşy HǦS-qa ǧylymi zertteu jūmystaryn jürgızuge arnalǧan qūndy jüktı jetkızedı.
Habarlamada aitylǧandai, ǧaryş stansiiasyna şyǧarylatyn jüktıŋ ışınde qaraŋǧyda jaryq bolyp körınetın 5 myŋ (su aiulary) jäne 128 kalmar-bobtail bolady. Missiianyŋ basty maqsaty - baiau jüretın tırşılık ielerınıŋ ǧaryştaǧy stresstık ortaǧa tözzımdılıgın zertteu bolmaq.
Sondai-aq, ǧalymdar gravitasiia joq keŋıstıktıŋ kalmar men Vibrio fischeri mikrobtaryna äser etu effektısı qandai bolatynyn anyqtamaq. Alynǧan mälımetterdıŋ kömegımen mamandar HǦS-da adamdardyŋ da jūmys jasauyna jaqsy jaǧdai qalyptastyrmaq.
Aita ketu kerek, osy atalǧan januarlar tötenşe jaǧdailarda da ömır süru qabıletı joǧary boluymen belgılı. Ǧalymdar kalmarlardyŋ öte joǧary qysym men deformasiiany jeŋıp, ömır süre alatynyn anyqtaǧan. Sondyqtan da osy januarlar eksperiment jürgızu retınde taŋdalyp alynǧan.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
