«ATYRAU OBLYSYNYŊ TARİHY: köne zamannan bügınge deiın» üş tomdyǧynyŋ jobasy tanystyryldy

4178
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2021/06/210225193042980a3757766i.jpg
Täuelsız Qazaqstannyŋ Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ «Ruhani jaŋǧyru: bolaşaqqa baǧdar» atty baǧdarlamasynan bastauyn alatyn ruhani jaŋǧyru baǧytyndaǧy josparly da jüielı jūmystar öŋırımızde de özındık örnegı men örısın tabuda. Öz kezegınde Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ «Egemen Qazaqstan» gazetınde jariialanǧan «Täuelsızdık bärınen de qymbat» taqyrybyndaǧy maqalasynda da osy ürdıstı odan ärı jalǧastyryp, ony ötken tarimyzben sabaqtastyra otyryp, jaŋaşa zerttep-zerdeleu töŋıregınde kelelı äŋgıme qozǧalyp, oramdy oi tastaldy. Osyǧan orai, atqarylatyn mındetter naqtylanyp, tapsyrmalar da berıldı. H.Dosmūhamedov atyndaǧy Atyrau universitetınde «Atyrau oblysy tarihynyŋ özektı mäselelerı» taqyrybynda ūiymdastyrylǧan «Döŋgelek üsteldı osy baǧyttaǧy taǧylymdy şaralardyŋ bırı retınde atauǧa bolar edı. Şarany universitet rektory Salamat İdrisov kırıspe sözben aşty.
Ol Prezident tapsyrmasyna säikes, bolaşaqta Atyrau oblysy tarihynyŋ üş tomdyǧyn şyǧaru közdelıp otyrǧanyn jetkızdı. Bılım jıne ǧylym ministrlıgı bekıtken, memleketten qarjylandyrylatyn būl jobanyŋ üilestıruşısı Ş.Uälihanov atyndaǧy Tarih jäne etnologiia instituty bolsa, oǧan H.Dosmūhamedov atyndaǧy Atyrau universitetı men Abai atyndaǧy Qazaq ülttyq pedagogikalyq universitetınıŋ (Almaty qalasy) tarihşy-ǧalymdary, jergılıktı ölketanuşylar da qatysyp, qoltaŋbalaryn qaldyryp, ülesterın alady. Osy tūrǧyda, tarih jäne etnologiia institutynyŋ direktory Ziiabek Qabyldinov jaŋa jobanyŋ maqsat-mazmūnymen tanystyryp, tolyqqandy tüsınık berdı.
  • Joba boiynşa bolaşaqta jaryq köretın būl üş tomdyq eŋbektıŋ «Tas däuırınen HVIII ǧasyrdyŋ basyna deiıngı soltüstık Kaspii aimaǧy» dep atalatyn bırınşı tomy «Ejelgı däuırden HVIII ǧasyrdyŋ basyna deiıngı soltüstık Kaspii aimaǧyn zertteudıŋ teorilyq-metodolgiialyq negızderı», «Ejelgı däuırdegı soltüstık Kaspii aimaǧy», «Temır däuırındegı soltüstık Kaspii aimaǧy», «Temır däuırındegı soltüstık Kaspii aimaǧy», «V-HIII ǧasyrlardaǧy soltüstık Kaspii aimaǧy», «Soltüstık Kaspii aimaǧyn mekendegen ru-taipalar», «HIII-HV» ǧasyrdyŋ basyndaǧy soltüstık Kaspii aimaǧy», «Noǧai ordasy», «HVII-HVIII ǧasyrdyŋ basyndaǧy Gurev qalasy» taraularynan tūrady.
  • Eŋbektıŋ ekınşı tomy «Jaŋa zamandaǧy Atyrau aimaǧy (HVIII-HH ǧasyrdyŋ basy» dep atalady. Mūnda «Atyrau öŋırınıŋ jaŋa kezeŋın zertteudıŋ teoriialyq-metodolgiialyq negızı», «HVIIIǧasyrdyŋ basyndaǧy Atyrau aimaǧy», «HVIII ǧasyrdyŋ ekınşı jartysyndaǧy Atyrau aimaǧy», «HVIII-HIH ǧasyrlardaǧy aimaq halqynyŋ kündelıktı ömırı», «bırınşı jartysyndaǧy Atyrau aimaǧy», «HIH ǧasyrdyŋ bırınşı jartysyndaǧy Resei imperiiasynyŋ otarlau saiasatyna qarsy öŋırdegı ūlt-azattyq köterılıster», «HIH ǧasyrdaǧy ölke mädenietı», «Resei imperiiasy tūsyndaǧy Atyrau aimaǧy», «HIH ǧasyrdyŋ soŋy men HH ǧasyrdyŋ basyndaǧy Atyrau aimaǧy», «HH ǧasyrdyŋ basyndaǧy Atyrau aimaǧynyŋ mädenietı» taraulary qamtylady.
  • Al kıtaptyŋ üşınşı tomyna «HH-HHI ǧasyrdyŋ basyndaǧy Atyrau oblysy» atauy berılgen. Oǧan «Atyrau öŋırınıŋ keŋestık jäne täuelsız kezeŋderın zertteudıŋ teoriialyq-metodolgiialyq negızderı», «Bırınşı düeiejüzılık soǧys pen 1916 jylǧy ūlt-azattyq köterılısı kezındegı Atyrau öŋırı», «»Qazaqstannyŋ Batys öŋırındegı Alaş qozǧalysy», «Atyrau oblysy revoliusiialyq betbūrystar kezeŋınde (1917-1920)», «1920-1930 jyldardaǧy , öŋırı», «Ekınşı düniejüzılık soǧys jyldaryndaǧy Gurev oblysy», «1946-1990 jyldardaǧy Gurev oblysy», «Täuelsızdık jyldaryndaǧy Atyrau» taraulary engen.
Aita ketu kerek, būl taraulardyŋ ärqaisysy bırneşe taqyrypqa bölıngen. Mūnyŋ özı saiyp kelgende, ölke tarihyn tūtastai qamtyp, onyŋ ärbır kezeŋın jaŋaşa közqaras, paiym men tūjyrym tūrǧysynan egjei-tegjeilı zerttep-zerdelep, osy taqyryptar töŋıregınde osyǧan deiınjazylǧan ǧylymi eŋbekterdı qaitadan qarap, tolyqtyryp, bügıngı zaman talabyna sai baǧalauǧa mümkındık beredı. Osy oraida, «Döŋgelek üstelge» qatysuşy tarihşy ǧalymdar tanystyrylyp otyrǧan jobaǧa qatysty oramdy oi, ūtymdy ūsynys, paiymdy pıkırlerımen bölıstı.
Pıkırler