Pänaralyq zertteuler

Qazaq jerınde qūdyq qazu ısı erte kezeŋnen qalyptasqan. Arheologtar qola däuırıne saiatyn Soltüstık Qazaqstandaǧy Şaǧalaly qonysynan, Batys Qazaqstandaǧy Tastybūlaq qonysynan qazylǧan silindr tärızdı qūdyqtardyŋ ornyn tapqan. Sol zamannyŋ özınde ejelgı taipalar qūdyq qazudyŋ kürdelı tehnologiiasyn meŋgergen. Qūdyqtar qazaq halqynyŋ tırşılıktı qamtamasyz etu jüiesınde auyz sudy qamtumen bırge, mal suaru jüzege asyruda maŋyzdy rol atqarǧan. Köş joldaryn jalǧap jatqan qūdyqtardyŋ maŋyzdy beket sanaldy. Maŋǧystau men Üstırtte köş joldaryn qūdyqtar jalǧan jatty. Suy tūşy, ärı asa tereŋ emes jerden bır-bırıne jaqyndau etılıp, onşaqty qūdyqqa deiın qazylǧan. Qūdyq qazu öte auyr jūmys bolǧan. Qūdyq qazumen arnaiy osy ıstı käsıp qylǧan, sudyŋ közın tani bıletın şeberler – qūdyqşylar ainalysty. Şyŋyrau qūdyqtardaǧy jerdıŋ tasty qabatyn, taza su közderıne jetkenşe ūŋǧyp qazǧan. Kei jerde tasty qabat 40 metrge deiın jetken. Qūdyqşylar diametrı 1-1,5 metr qūdyq ışınde otyryp jūmys jasaǧan, jazdyŋ künı qūdyq tereŋdıgınde ton kiıp qazǧan. Qūdyqtardyŋ är türlı ataulary men türlerınıŋ qalyptasuy onyŋ ornalasqan jerı, iesı, tereŋdıgı men suynyŋ kölemıne bailanysty.Basty bet » «edu.e-history.kz» elektrondyq jurnaly »

---