QR Parlamentı Mäjılısı deputaty, “Aq jol” partiiasy fraksiiasy müşesı Qazybek İsa bügın Mäjılıstıŋ jalpy otyrysynda QR Ükımetı vise-premerı E.Toǧjanovqa deputattyq saual jasady.
Ötkende, 3 mausymda QR Parlamentı Mäjılısınıŋ Äleumettık-mädeni komitetı «Ūlttyŋ jaŋa bolmysyn qalyptastyrudaǧy şyǧarmaşylyq odaqtar men qoǧamdyq ūiymdardyŋ rölı» atty Parlament tarihyndaǧy tūŋǧyş ret tek qana memlekettık tılde ötken ülken jiyn ötkızdı.
Kelelı keŋeste keŋınen talqylanǧandai, Ūlttyŋ jaŋa bolmysyn qalyptastyru üşın eŋ aldymen öz bolmysymyzdy jat bolmystan qorǧai bıluımız kerek! Bügıngıdei jahandanu däuırınde jat bolmystan qorǧanuda Aqparattyq-ruhani qauıpsızdıktıŋ rölı zor! Al bızdıŋ telearnalardaǧy qaptaǧan özge eldıŋ teleserialdarynyŋ elge äserı ükımettıŋ būiryqtary men parlamenttıŋ zaŋdarynan da yqpaldy bolyp ketetının ūmytpaiyq. Keide terıs tärbiege, ūltsyzdyqqa şeteldık aqparattyq ekspansiiamen bırge özımızdıŋ ūlttyq ūǧymnan jūrdai türlı filmderımızdıŋ de, jeŋıl külkıge qūrylǧan saiqymazaqtyq şu men şoulardyŋ äserı az emes. El telearnalaryna tızesı jaltyraǧan jyrtyq şalbarly änşıler şyǧyp jatqanda, jalpy osy bızdıŋ ideologiiamyzdyŋ özı bütın be dep oilauǧa tura keledı keide...
Ūlttyq ideologiiamyzdy qolǧa alyp, ūlttyq bolmysymyzdy ūltşyldyq negızde qalyptastyrmasaq, körgen künımız osy…
Ruhani jaŋǧyrudyŋ negızı - Ūlttyq müddemızdı qorǧaityn Ūlttyq bolmysty qalyptastyratyn eŋ aldymen ūlttyŋ ruhaniiaty men mädenietı. Ädebietı men önerı! Bılım men ǧylymy! Iаǧni, ūlttyŋ ziialy qauymy bırıkken şyǧarmaşylyq odaqtar.Közımız jetkendei, ıs jüzınde memlekettıŋ strategiialyq serıktesı jäne qoǧamdaǧy ūlttyq ideialardyŋ qozǧauşy küşı boluǧa tiıs şyǧarmaşylyq odaqtar qazır qarjylyq qiyndyqtardan şyǧa almai, öz künderın zorǧa körıp kele jatyr. Qandai eldıŋ damuynda da, eŋ aldymen mädeniettıŋ maŋyzy zor! Ekınşı düniejüzılık soǧys kezınde Angliianyŋ äigılı premerı Cherchillge qarjy ministrı el biudjetın körsetedı. Sonda ol "Mädeniettıŋ şyǧyndary qaida?" dep sūraidy. "Qaidaǧy mädeniet soǧys kezınde?" deptı ministr. Sonda Cherchill: "Al bız onda ne üşın soǧysyp jatyrmyz, eger mädeniettı qorǧap qala almasaq?" degen eken. İä, “Eger Tılıŋ men Mädenietıŋdı saqtai almasaŋ, şekaraŋdy aşa sal, bärıbır neŋdı qorǧaisyŋ? Būl endı senıŋ elıŋ emes!”-dep, Nelson Mandela turasyn aitqandai, eldıŋ eŋ basty qorǧany - Tılı men Mädenietı.
Sondyqtan da, eŋ bastysy, Ūlttyq bolmysymyz Ūlttyq müddemızdı qorǧauǧa laiyq boluy üşın, mädenietımızdıŋ mäiektı boluyna basty nazar audaruǧa tiıstımız.Mädenietımızdı qoldauǧa basa nazar audaryp kele jatqan Qazaqstan Prezidentı Q.Toqaevtyŋ tapsyrmasymen byltyr Şyǧarmaşylyq odaqtardy qoldau qory qūrylǧan edı. Qazır būl qordyŋ jūmysy älı jürmei jatyr. Şyǧarmaşylyq odaqtar şyryldauda, qarjy joq dep, al Mädeniet ministrlıgındegı şyǧarmaşylyq odaqtardy qoldau üşın biudjetten bölıngen 257 million teŋge de igerılmei qaldy. Sebebı, şyǧarmaşylyq odaqtar qūjattary konkurstyq talaptarǧasäikes kelmedı deidı ministrlık. Özderı kün köre almai otyrǧan şyǧarmaşylyq odaqtar osylai qūdaidyŋ özı jıberıp tūrǧan özderıne tiesılı sybaǧasynan aiyrylyp otyr. Mūny qazaq «Kedeidıŋ auzy sütke tigende, mūrny qanaidy» deidı...
Mūndai, qarjylyq qiyn jaǧdaida, şyǧarmaşylyq odaqtar öz müşelerıne qalai qoldau jasai alady? Negızınen, şyǧarmaşylyq odaqtardyŋ qiyn jaǧdaiy olardy qarjylandyru tetıkterınıŋ zaŋnamalyq tūrǧyda tiımdı jolǧa qoiylmaǧandyǧynan bolyp otyr.Şyǧarmaşylyq odaqtardyŋ mūŋyn da, ministrlıkterdıŋ jyryn da tüsınuge bolady. Öitkenı, bızdıŋ zaŋymyz boiynşa ūlttyq müddemızdı qorǧauǧa ruhani när beretın, ūltşyl ruhty ūrpaqtar tärbieleitın Jazuşylar, Kompozitorlar, Suretşıler, teatr, kino odaqtary, iaǧni Ūlttyq tärbiege üiretetın odaqtar men ...it üiretetın odaqtardyŋ rölı bırdei. Mūndai, 22 myŋ ūiymnyŋ bärıne bır közben qarap otyrǧanda, būl mäsele eşqaşan şeşılmeidı. Sondyqtan, Ūlttyq bolmysymyzdy qalyptastyruda maŋyzy zor şyǧarmaşylyq odaqtardyŋ rölın arttyru üşın memlekettıŋ strategiialyq serıktestıgı ūǧymyn engızu kezek küttırmes mäsele dep bılemız. Biyl Täuelsızdıgıne 30 jyl tolyp jatqan elımızde, soǧys kezı emes, qūdaiǧa şükır beibıt kezeŋde Mädenietımız ben Tılımızdı saqtap qala almasaq, bız ne üşın otyrmyz būl jerde? Eger ükımet būl mäselenı jaqyn arada şeşpei, süirete beretın bolsa, bız zaŋǧa özgerıster engızudı öz qolymyzǧa alamyz.
Bızdıŋ ūsynystarymyz:
1.Şyǧarmaşylyq odaqtardy qarjylandyrudy zaŋnamalyq tūrǧydan şeşu üşın olarǧa memlekettıŋ strategiialyq serıktesı statusyn beru kerek. 2.Şyǧarmaşylyq odaqtardyŋ memleketpen ärıptestık qyzmetın jandandyru üşın mädeniet pen önerdı damytu granttaryn taǧaiyndau qajet. 3. Ūlttyq bolmysymyzdy jat bolmystan qorǧau üşın ūlttyq ideologiialyq, Aqparattyq-ruhani qauıpsızdık tetıkterın jasaudy şūǧyl qolǧa alu kerek.Qūrmetpen, «Aq jol» fraksiiasy deputattary
