Telemedıına - medıınalyq aqparatpen almasý úshin kompıýterlik jáne telekommýnıkaııalyq tehnologııalardy paıdalaný. Álemniń kóptegen eline áser etken COVID-19 pandemııasy kezinde telemedıına densaýlyq saqtaý salasyndaǵy jańa baǵyt retinde aıtarlyqtaı damydy. Sebebi qalyń jurtshylyq fızıkalyq baılanystardy shekteýge tyrysyp, telemedıınany paıdalanýda. Iaǵnı telemedıına paıentterge medıınalyq keńselerge barmaı-aq, dárigerlerden barlyq qajetti keńester alýǵa múmkindik beredi. Osylaısha telemedıına koronavırýstyń taralýyn boldyrmaý úshin óz septigin tıgizip otyr.
Máselen, 2020 jyldyń kúzinde pandemııanyń ekinshi tolqyny órship turǵan ýaqytta Reseı eliniń Máskeý qalasynda telemedıına ortalyǵy 24/7 rejıminde ambýlatorııalyq Covid-paıentterge kómek baǵdarlamasyn ashty. 2021 jyldyń aqpan aıyna qaraı Máskeýde osy paıentter úshin kúnine 5 myńnan astam keńes ótkizildi, al ekinshi tolqynnyń sońynda konsýltaııalardyń jalpy sany 1 mıllıonnan asty. AQSh pen Ulybrıtanııada jumys isteıtin úndistandyq dárigerler paıentter men áriptesterine telemedıınalyq kómek jelilerin iske qosqan eken. Ártúrli elderdiń mamandary jabyq shekaralarmen bólingenimen, bul turǵyda da telemedıınalyq tehnologııalar halyqaralyq deńgeıde ózara árekettesýge kómektesýde.
AQSh-ta kóptegen sozylmaly aýrýlary bar naýqastarǵa josparly kómek pen olardyń jaǵdaıyn baqylaýdy meıirbıke qyzmetkerleri júzege asyrady. Bul jaǵdaıda da telemedıına óte yńǵaıly qural boldy. Meıirbıke isi salasyndaǵy klınıkalyq zertteýlerge arnalǵan reenzııalanǵan jýrnal - Western Journal of Nursing Research-da ekinshi tıpti qant dıabeti jáne gıpertenzııasy bar paıentterge meıirbıkelik keńes berýge arnalǵan maqala jarııalandy. Pandemııa kezinde úıde emdelýshilerdiń qashyqtan keńes alý sany dárigerge klassıkalyq kúndizgi saparlarmen salystyrǵanda eki ese artqany belgili boldy.
Búkil álem boıynsha telemedıınaǵa ınvestıııalar 2020 jyldyń birinshi toqsanynda ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 3,6 ese — $220 mln-ǵa qaraǵanda $788 mln-ǵa deıin ulǵaıdy. Veb Ventures ınvestıııalyq qorynyń sarapshylary 2026 jylǵa qaraı álemdik telemedıına naryǵy $45 mlrd-tan $175 mlrd-qa deıin ósedi, ortasha ósim jylyna 19,3% - dy quraıdy dep boljaýda.
Osy jaǵdaılarǵa baılanysty telemedıına 2021 jylǵy serpindi medıınalyq ınnovaııa sanalady. Qazirgi ýaqytta telemedıınanyń jańa deńgeıge shyǵýyna múmkindik beretin jańa baǵdarlamalar paıda bolady dep kútilýde.
Naǵıma Sahan
