Nurmahan Orazbekti aıtqanda jurt eleń ete qalady. Ol qoryqqandyqtan emes, esimin syılap, elge sińirgen eńbegin bilgendikten. Onyń ar jaǵynda adaldyq tur. Ol – adaldyqty tis jaryp aıta almaıtyn, qyzyl til otyz eki tistiń qaltarysynda qalǵan kezeń edi. Bul soıalızmniń jarqyn kórinisi bolsa, el basyna Gorbachev kelgen dáýir – «mańdaıynda qaly bar» Bas hatshynyń qaıta qurý kezeńi, halyqty ári-sári qylǵan alasapyran shaǵy edi. Osy kezde KSRO-da tótenshe jaǵdaı boldy, ol týraly jaq ashyp jarııalamaý baspasózdiń qupııa mindetine aınaldy. Sol kezde Qaraǵandy oblystyq «Ortalyq Qazaqstan» gazetinde redaktor bolyp otyrǵan qazaq Nurmahan Orazbek gazettiń birinshi betine «Bul – tótenshe jaǵdaı» degen óz pikirin bildirip, qarapaıym halyqtyń sanasyna bir tereń sáýle quıdy. Sóıtip, Qonaev ketip, Kolbın kelip, Jeltoqsannyń zardabyn shegip jatqan ulttyń taǵy bir azamatynyń sońyna «úsh árip» shyraq alyp tústi. Baıyrǵy jýrnalıst jumysynan bosady, biraq onyń erligi qazaq baspasóziniń erligi bop tarıhqa altyn árippen jazyldy.
Nurekeń alpamsadaı tulǵaly bolǵanmen júregi názik edi. Barlyq ýaqytta adamnyń kóńiline qarap turatyn. Ol ekinshi bireýdi renjitpeýge tyrysatyn. Ómiriniń kóbi baspasózde ótken ol árdaıym adamnyń iskerligi men talantyn baǵalaıtyn. Jalqaýdy jany jek kóretin. Ásirese, qalam ustaǵan jastarǵa qys pen jazda bólmede otyryp almaı issaparmen jolda júrýdi, jazǵanda kópsózdilikke salynbaı naqtysyn aıtýdy talap etetin.
Ol – baspasóz arqyly qoǵam qaıratkeri dárejesine jetti. Baspasóz onyń nany bolǵanmen, ol Ahmet Baıtursynulynyń «Baspasóz – halyqtyń kózi, tili hám qulaǵy» degen sózdi qaıtalap otyratyn. Ahmetter de aıtylmaıtyn kezde sol kisiniń eńbekterin tereń taldap, ózgelerge úıretip, úlgi tutatyn.
Ómiriniń sońynda QazUMÝ-dyń jýrnalıstıka fakýltetinde bolashaq jýrnalısterge dáris-sabaǵyn ótkizdi. Sonda da eń birinshi sheberlik saǵatyn osy sózdiń máni men mazmunyn aıtýdan bastaıtyn.
Ol – gazettiń «maıyn ishken» maıtalman edi. Qysqa habar gazettiń jany, ony tórt bet gazettiń kez kelgen jerine syıǵyzyp, kórkin keltirýge bolady deıtin. Al ocherk – gazettegi roman. Oǵan tek qalamy qarymdylar ǵana barýy kerek degendi ýaǵyzdaıtyn.
Saıası saýatty edi. Marksten bastap, sol kezdegi Saıası Bıýro músheleriniń týǵan, ólgen jyldaryn jatqa aıtatyn. Sodan ǵoı, onyń tótenshe jaǵdaıdyń mánine alys Qaraǵandyda jatyp taldaý jasap, qoryqpaı qalam siltep otyrǵany.
Júregi názik edi. Árbir aıtýly mereke men ár aıda qaraýyndaǵy qyzmetkerlerdiń syıaqy alýyna qatty mán beretin. «Bul onyń nany, bala-shaǵanyń qamyn da oılaıyq, biz sııaqty baspasózdegiler buǵan mán bermese bolmaıdy» dep, teńgeniń túsýin qıynnan qıystyratyn. Ol kezde «Qazaqstan» baspasy qazaq kúntizbesin shyǵaratyn. Ol kisi dırektor, men – bas redaktormyn. Kúntizbe redakııasy bar. «Mazmunyn arttyrý kerek, aýyldaǵylar ony kún saıyn paıdalanǵanda ózderine kerektisin alyp qalatyn bolsyn» dep basyp aıtady. «Ózimizdiń qazaqqa tán nárselerdi kóp bereıik. Osyny óziń qadaǵala» deıtin. Al kúntizbeden túsken tabys baspanyń bir jylǵy shyǵynyn bir ózi kóteretin. Taralym shirkinniń beli qaıysyp turatyn qaıran kezeń edi.
Bir kúni: «dırektordyń mashınasy taksı bop júr eken» degen sóz shyqty. Teksersek, «ózińiz túste shyqpaısyz, keshke kesh shyǵasyz, kútip-kútip sharshadym» deıdi shopyr jigit. Bul da adamnyń boıyndaǵy bir kórineý qasıet, kishipeıildilik kórinisi.
80-ge taqaǵanda ómirden ótken Nurmahan Orazbek ózinshe bólek tulǵa. Ol – qaımyqpaıtyn, qoryqpaıtyn baspasózdiń biregeı ókili. Baspasózde onyń atyn qaldyrǵan osy qaısar minezi men qalamyna sengen sergek qasıeti.
Nurmahannyń óz joly bar. Baspasózde bireýdi jerge tyǵyp jazǵyrý, bir aı ótpeı aspanǵa shyǵaryp aqtap alyp jatatyn «jazǵyshtar» da sol kezeńniń kórki boldy. Bul kisi óz jolynda jas jýrnalısterge «Jaǵympazdyq – jýrnalıstke tán qasıet emes» degen qaǵıdany úıretti. Ol jaǵympazdyqty jany súımeıtin. Onyń júregindegi mazdap janǵan alaý adaldyqtyń alaýy boldy. Ol alaý sónbeıdi. Báriniń kóz aldynda adaldyqtyń alaýy bolyp lapyldap janǵan jýrnalıst Nurmahan Orazbek árdaıym bizben birge. Ol da búgin segizinshi ondyqta ómir súrip jatyr. Kózi tirisinde adamdar úshin jasaǵan jaqsylyǵyn aıtý – bizge paryz.
Ómir joldarynan
Nurmahan Orazbek 1937 jyly 1 jeltoqsanda Ońtústik Qazaqstan oblysy Túrkistan aýdany Qandóz aýlynda týyp, Shornaq aýylynda ósken.
1955 jyly Shornaq aýylyndaǵy orta mektepti bitirdi.
1955-1957 j. Almaty oblysy Ile keńsharynda jáne Sokolov-Sarybaı ken-baıytý kombınatynda jumys istedi.
1957 jyly Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka bólimine oqýǵa tústi.
1962-1973 j. Qaraǵandy oblysynyń Jezdi aýdandyq «Oktıabr týy», Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Túrkistan aýdandyq «Kommýnıstik eńbek» gazetterinde, «Lenınshil jasta» (qazirgi «Jas Alashta»), «Soıalıstik Qazaqstan» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetinde, Partııa tarıhy ınstıtýtynda ártúrli qyzmetter atqardy.
1974 j. Qazaq aqparat agenttiginde (QazTAG) bas redaktor boldy.
1981 jyly «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri» ataǵyn ıelendi.
1982 j. Qazaq aqparat agenttigine (QazTAG) dırektordyń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy.
1988-1991 j. Qaraǵandy oblystyq «Ortalyq Qazaqstan» gazetiniń bas redaktory, Baspasóz mınıstrliginiń merzimdi baspasóz bas basqarmasynyń bastyǵy, aǵylshyn tilindegi tuńǵysh respýblıkalyq «Qazaqstan» gazetiniń bas redaktory boldy.
2000-2002 j. respýblıkalyq «Aqıqat» jýrnalynyń bas redaktory qyzmetin atqardy.
1995-2015 jyldar aralyǵynda «Qazaqstan» baspasynyń dırektory boldy.
«Parasat», «Qurmet» ordenderimen marapattaldy.
2015 jyldyń 9 jeltoqsanyńda dúnıeden ótti.
