«Adyrna» ūlttyq portaly QR Tötenşe jaǧdailar ministrlıgıne arnaiy saualdaryn joldap, oǧan tiıstı jauaptardy aldy. Nazarlaryŋyzǧa ministrlık bergen jauaptardy qaz-qalpynda ūsynys otyrmyz.
— Ört söndıruşıler men qūtqaruşylardyŋ tötenşe jaǧdai kezındegı qyzmetı qanşalyqty qauıptı? Osy uaqytqa deiın ört söndıruşıler men qūtqaruşylardyŋ ömırıne kürdelı qauıp töngen kezı tırkeldı me?
— Azamattyq qorǧau organdarynyŋ qūtqaruşylary avariialyq-qūtqaru jūmystarynyŋ barlyq spektrın, onyŋ ışınde asa kürdelı jäne qauıptılıgı joǧary jūmystardy jüzege asyrady. Būl:
- tabiǧi jäne tehnogendık ortadaǧy avariialyq-qūtqaru jäne jūmystar;
- himiialyq, radiasiialyq zaqymdanu aimaqtarynda, biık tauly jerlerde jäne jetuı qiyn audandarda, arnaiy jabdyqtardy qoldanumen, tıkūşaq tehnikasynan desant tüsırudı jäne t. b. qoldanumen bailanysty kürdelı obektılerde ızdestıru-qūtqaru jūmystary;
- su astyndaǧy süŋguırlık-ızdestıru jūmystary;
- ölı denelermen nemese denelerdıŋ fragmentterımen jūmys atqarady.
Ört söndıruşıler tek örtterge ǧana jauap bermeidı, sonymen qatar ǧimarattar men qūrylystardyŋ qūlauymen, jol-kölık oqiǧalarymen, qar köşkınımen, önerkäsıptık apattarmen, su tasqynymen, jer sılkınısımen, sondai-aq qauıptı himikattar men materialdardyŋ aǧyp ketuımen bailanysty tötenşe jaǧdailar tuyndaǧan kezde adamdarǧa kömek körsetedı. Ört söndıruşı-qūtqaruşylardyŋ jūmysy älemdegı eŋ qauıptı jäne kürdelı mamandyqtardyŋ bırı bolyp tabylady. Olardyŋ negızgı mındetı - adam ömırı men mülkın qūtqaru, sondai-aq örttı joiu. Olar öz jūmysynda türlı ekstremaldy jaǧdailarǧa tap bolady, ondai kezde jaqsy fizikalyq daiyndyq, joǧary stresske tözımdılık, sondai-aq ärtürlı arnaiy qūrylǧylar men avariialyq-qūtqaru jabdyqtaryn paidalanu daǧdylary qajet. Köbınese tötenşe jaǧdailar kezınde adamdarǧa alǧaşqy kömek qajet. Sondyqtan ört söndıruşıler belgılı bır medisinalyq daǧdylarǧa ie, ol üşın olar paramedikterdı daiarlau kurstarynan ötedı. Tötenşe jaǧdailarǧa qarsy küreste jäne adamdardyŋ ömırın qūtqaruda ört söndıruşı-qūtqaruşylardyŋ jaraqat alyp, qaitys bolu qaupı bar. Jalpy, soŋǧy 30 jyl ışınde özınıŋ qyzmettık boryşyn öteu kezınde azamattyq qorǧau organdarynyŋ 54 qyzmetkerı qaza boldy.
Osylaişa, 2021 jyldyŋ bırınşı jartyjyldyǧynda qyzmet atqaru kezınde aǧymdaǧy jyldyŋ aqpan aiynda Pavlodar oblysynyŋ Aqsu qalasynda janyp jatqan jeke üidı söndıru kezınde 1 qyzmetkerdıŋ qaza boluy jäne 4 jaraqattanu jaǧdaiy tırkeldı. Säuır aiynda Jambyl oblysynyŋ Şu audanynda süŋguır qyzmettık mındetterın oryndau kezınde qaza tapty. Şu audanyndaǧy Tasötkel su qoimasynda 24 jastaǧy qyzdy ızdeu jūmystary jürgızıldı. Aua raiynyŋ qolaisyzdyǧynan jäne jeldıŋ küşeiuınen qūtqaruşynyŋ qaiyǧy audarylyp, ızdeu jūmystaryn jürgızu ornynda Jambyl oblysy TJD Jedel-qūtqaru jasaǧynyŋ bas qūtqaruşysy joǧaldy.
— Soŋǧy jyldardaǧy eŋ ırı nemese qauıptı qūtqaru jūmystary jönınde aita ketseŋız.
— Jyl saiyn bızdıŋ elımızde ülken örtter oryn alady. Olar halyq arasynda arasynda ülken rezonans tudyrady. Soŋǧy ekı jylda osyndai bırqatar jaǧdailardy mysalǧa keltıruge bolady.
2019 jyldyŋ nauryz aiynda Maŋǧystau oblysynyŋ «Qalamqas» ken ornynyŋ ūŋǧymasynda grifon türındegı gaz-su qospasynyŋ şyǧaryluynan apat boldy keiın onyŋ januy oryn aldy. Örttı joiu üş kün ışınde jüzege asyryldy. Ol üşın negızgı ört söndıru jäne basqa da injenerlık tehnika tartyldy.
2019 jylǧy mausymda Türkıstan oblysy Arys qalasynda Qorǧanys ministrlıgı äskeri bölımınıŋ oq-därı qoimasynda snariadtardyŋ jaryluyna äkep soqqan ört boldy. Joiu üşın Türkıstan oblysy men Şymkent qalasynyŋ örtke qarsy qyzmetınıŋ garnizondary tartylyp, köptegen ört oşaqtaryn söndırdı, sondai-aq halyqty evakuasiialauǧa qatysty.
Arys qalasynyŋ aumaǧynda azamattyq qorǧau organdarynyŋ küşımen 88 ört (qoǧamdyq tamaqtanu, sauda ǧimarattary, tūrǧyn üiler, şaruaşylyq qūrylystary jäne tabiǧi örtter) joiyldy.
Jalpyǧa bırdei evakuasiia jariialanǧan sätten bastap TJ aimaǧynan jūmyldyrylǧan küşter ūiymdasqan türde 3566 adamdy şyǧardy, 39 myŋnan astam adam öz betınşe evakuasiialandy jäne basqa eldı mekenderge kettı.
2020 jylǧy 1-16 mamyr aralyǧynda Özbekstan Respublikasynyŋ Syrdariia oblysyndaǧy Sardoba su qoimasynyŋ būzyluy nätijesınde Türkıstan oblysy Maqtaaral audanynyŋ şekarasynda su tasqyny boldy. 5 eldı meken (Jaŋatūrmys, Jeŋıs, Ferdousi, Örgebas, Dostyq auyldary), Jeŋıs auylyndaǧy köpır şaiylyp ketken, sondai – aq 4 avtomobil joly (Respublikalyq – 1, oblystyq – 2, audandyq-1). Jalpy audany 7 411 ga jaiylymdar men egıstık jerler su astynda qaldy.
Türkıstan oblysy eldı mekenderınıŋ aumaǧyn su basu saldaryn joiu, avariialyq-qūtqaru jäne kezek küttırmeitın jūmystardy jürgızu üşın 1 617 adam, 321 bırlık tehnika, 13 jüzu qūraldary, 207 su soru tehnikasy (motopompalar) tartyldy. Su basqan eldı mekenderdıŋ ainalasyna 22,3 km.astam uaqytşa bögetter salyndy, 3 kollektor ornatyldy, 87,4 myŋnan astam qūm salynǧan qap töseldı, 6 mln. tekşe metrden astam su soryldy.
2020 jyldyŋ qaraşa aiynda Nūr-Sūltan qalasyndaǧy dämhanalardyŋ bırınde gaz ballonynyŋ jarylysy oryn alyp, keiınnen nysannyŋ qūlauy men örttıŋ şyǧuy oryn aldy. Jarylys saldarynan auruhanalarǧa 34 adam jetkızıldı, onyŋ ışınde 23 adam auruhanaǧa jatqyzylyp, 1 adam qaitys boldy. TJD küşımen örttı söndıru jäne qūrylymdardy bölşekteu jüzege asyryldy, onyŋ barysynda mekeme qyzmetkerı üiındılerdıŋ astynan qūtqarylyp, auruhanaǧa jatqyzyldy.
2021 jylǧy 10 mamyrda Şyǧys Qazaqstan oblysynyŋ Ridder qalasynan
2 şaqyrym jerde qūrǧaq şöp örtendı, keiınnen örttıŋ orman alqabyna jäne odan ärı qalanyŋ tūrǧyn aumaǧyna jaiyluy oryn aldy. Ört saldarynan bır adam qaza tapty, 2 tūrǧyn zardap şektı, otpen 31 tūrǧyn üi men 5 avtokölık, sondai-aq şaruaşylyq qūrylystary joiyldy. Örttı söndıru 3 täulık boiy jüzege asyryldy, şamamen 500 adam, 70 bırlık tehnika jäne 2 tıkūşaq jūmyldyryldy.
2021 jylǧy eŋ ırı ızdestıru jaǧdaiy Tölebi audany Sairam-Ögem memlekettık ūlttyq tabiǧi parkınıŋ aumaǧynda tırkeldı. 21 mamyrda 7 turist jaiau tärtıppen Sary-Aiǧyr şatqalyna bet alyp, 24 mamyrda qaituǧa josparlaǧan. Alaida, olardyŋ jospary ıske aspady. Izdestıru jūmystary 25 mamyrdan 22 mausymǧa deiın jürgızıldı. Izdeu jūmystary tauly aimaqta jürgızılgendıkten kürdelendı. Izdestıru jūmystary bastalǧannan berı toptar 2500 şaqyrymnan astam joldy jürıp öttı, TJM äue kemelerımen 16 000 şaqyrymnan astam joldy şarlady, ūşqyşsyz ūşu apparattarymen şamamen 260 km. Ortaşa alǧanda, kündelıktı ızdestıru jūmystaryna 120-130 adam, 8 bırlık tehnika, 3 pilotsyz ūşu apparaty,4 kinologiialyq esep jäne 1 äue kemesı jūmyldyryldy.
- Osy uaqytqa deiın el aumaǧynda orta eseppen qanşa TJ tırkeldı?
- TJ qyzmetterınıŋ jūmys ıstegen jyldary (1995-2021 jyldar aralyǧynda) tötenşe jaǧdailar men örtterdı joiuǧa 1 mln.441 myŋnan astam şyǧu jasaldy. Olardyŋ qyzmetı, käsıbilıgı men jedeldıgınıŋ arqasynda 386 myŋnan astam adam qūtqaryldy, 351 myŋnan astam TJ aimaǧynan evakuasiialandy, 59 myŋnan astam zardap şekkenderge medisinalyq kömek körsetıldı.
Jyl saiyn orta eseppen 18 myŋnan astam tabiǧi jäne tehnogendık sipattaǧy TJ tırkeledı, onyŋ ışınde 15 myŋ ört oryn aldy. TJ aimaǧynan qūtqaruşylar 8 myŋ azamatty qūtqarady, 20 myŋnan astam adamdy evakuasiialaidy, 4,5 myŋ zardap şekkenderge medisinalyq kömek körsetıledı.
2021 jyldyŋ basynan bastap qūtqaru bölımşelerı örtterge jäne avariialyq-qūtqaru jūmystaryna 39 myŋnan astam ret şyqqan, 6 myŋnan asa adam qūtqaryldy, TJ aimaǧynan 8 myŋnan asa adam evakuasiialandy, 1 myŋ zardap şekken adamǧa alǧaşqy medisinalyq kömek körsetıldı.
«Adyrna» ūlttyq portaly
